«Հումանիտար ականազերծման և փորձագիտական կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Ռուբեն Առաքելյանը գտնում է, որ «ՀՀ սահմանամերձ գոտիները և Արցախի ազատագրված տարածքները երաշխավորված անվտանգությամբ գոտիների վերածելու» հայեցակարգի գաղափարը թեև շատ հետաքրքիր է, սակայն դրա իրականացումը անհնար է առանց այդ տարածքների ականազերծման: Նա տեղեկացրեց, որ ունենք 17 միլիոն քառակուսի մետր ականային վտանգի ենթակա տարածքներ:
«Ականազերծման աշխատանքների ամբողջ ծավալը մնացել է 17 միլիոն քառակուսի մետր: Առանց դրանց ականազերծելու խոսել արտագաղթի կրճատման, աղքատության հաղթահարման, համայնքների համաչափ սոցիալական զարգացման մասին, իմ կարծիքով վաղաժամ է: Բացի այն, որ այդ աշխատանքները ծախսատար են նաև ժամանակատար են»,-ասաց նա և նկատեց, որ շատերը տեղյակ չեն, որ կան ականապատ տարածքներ և հասարակության մեջ հարցի վերաբերյալ չկա հնչեղություն:
-Ինչպե՞ս եք գնահատում սահմանային համայնքների անվտանգությունն ուժեղացնելու վերաբերյալ հայեցակարգը և այն իրականացնելու ուղղությամբ ի՞նչ խնդիրներ եք տեսնում:
-Հայեցակարգին բավական դրական եմ գնահատում, գաղափարը շատ հետաքրքիր և կարևոր է, սակայն դրա իրականացումը առանց ականազերծման աշխատանքների` համարում եմ անհնարին: Նպատակները ազնիվ են և լավը, սակայն մինչև դրան հասնելը պետք է ականազերծվեն այդ տարածքները, քանի որ Ադրբեջանին սահմանակից մեր բոլոր համայնքները ծանրաբեռնված են ականային վտանգով: Առանց դրանց ականազերծելու խոսել արտագաղթի կրճատման, աղքատության հաղթահարման, համայնքների համաչափ սոցիալական զարգացման մասին իմ կարծիքով վաղաժամ է:
-Հիմա ինչպիսի՞ պատկեր ունենք, ի՞նչ աշխատանքներ պետք է տարվեն:
-Մենք ունենք 17 միլիոն քառակուսի մետր ականային վտանգի ենթակա տարածք: 2005 թվականին ԱՄՆ պետդեպարտամենտի ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագրի աջակցությամբ իրականացվեց որոշ տեխնիկական հետազոտություն: Այդ ժամանակ իրենց տվյալներով այդ տարածքներում կար 68 հազար բնակիչ, 2012 թվականին մենք FSD-ն շվեյցարական կազմակերպության հետ համատեղ նույն տարածքներում իրականացրեցինք հետազոտություն և պարզվեց ապրում են 34 հազար բնակիչ, այսինքն՝ 50 տոկոսով բնակչության թիվը կրճատվել էր: Պատճառներից մեկն այն է, որ եթե գյուղացին չի կարող օգտվել արոտավայրերից, գյուղատնտեսական հողերից, չի կարող անասուն արածացնել, խոտ հնձել և եթե ապրուստի միջոցից զրկված է նա լքում է գյուղը: Մենք հիմա այդ գյուղերում աշխատում ենք և տեսնում ենք, որ գյուղեր կան երկու-երեք երեխա է, գյուղեր կան երիտասարդություն չկա և այդ առումով հայեցակարգը շատ կարևոր է, սակայն պետք է սկսենք նրանից, որ ականազերծվեն այդ տարածքները:
-Որքա՞ն գումար է անհրաժեշտ այդ տարածքներն ամբողջությամբ ականազերծելու համար:
-Ականազերծման աշխատանքների ամբողջ ծավալը եղել է սկզբից 47 միլիոն քառակուսի մետր, և հիմա մնացել է 17 միլիոն քառակուսի մետր: Միջազգային ընդունված նորմերի համաձայն՝ մեկ քառակուսի մետր ականազերծման արժեքը միջինը կազմում է 4-7 դոլար, իսկ տեխնիկական հետախուզությունը մի քիչ ավելի թանկ աշխատանք է` մոտ մինչև 12 դոլար: Բացի այն, որ այդ աշխատանքները ծախսատար են նաև ժամանակատար են: Այսինքն` մեկ սակրավորը մեկ օրում կարող է ձեռքով փորման եղանակով մաքրել 10-12 քմ տարածք, իսկ մեխանիկական ականազերծման մեքենաներով 800 քառակուսի մետր, բացի այդ աշխատանքները սահմանափակված են եղանակային պայմաններով:
-Այս տեմպերով որ շարունակվի, ե՞րբ կավարտենք աշխատանքները:
-Այս տեմպերով 300 տարի հետո: Դեռևս աշխարհի ոչ մի երկրի չի հաջողվել իր ուժերով հաղթահարել ականազերծման խնդիրը: Ականազերծումը բարդ և աշխատատար պրոցես է, իսկ երկիրը, որ նոր է ավարտել պատերազմը, ունենալով քայքայված տնտեսություն, ենթակառուցվածքներ, արտագաղթ, բավականին լուրջ խնդիրներ ունի, այդ թվում ականազերծումը, սակայն առաջնահերթությունը բնականաբար տրվում է պատերազմի հետևանքների վերացմանը:
-Լուծումն ինչո՞ւմն եք տեսնում, որ նաև հայեցակարգը իրականացվի:
-Այստեղ լուծումը ֆինանսներն են և ցանկությունը: Այսինքն` այնպիսի իրավիճակ է ստեղծվել, որ շատերը տեղյակ չեն, որ կան ականապատ տարածքներ, շատերի համար դա նորություն է, այսինքն` հասարակության մեջ հարցի վերաբերյալ չկա հնչեղություն: Չկա հնչեղություն, այսինքն` ժողովուրդը չի պահանջում կառավարությունը չի անի, չկան հովանավորներ, դոնորական աջակցություն և ականազերծումը, կարծես, մնացել է երկրորդական ֆինանսավորման հույսին: Հայաստանում չկա ոչ մի կազմակերպություն, ո՛չ հասարակական, ո՛չ առևտրային, որ զբաղվի հումանիտար ականազերծմամբ, թեկուզ կոմերցիոն հիմունքներով, մեզ պետք է օժանդակություն:
tert.am
11:13
10:42
10:25
10:17
10:02
09:47
09:36
09:27
09:15
09:01
17:23
17:08
14:33
14:02
13:49
13:23
13:09
12:31
12:13
11:52
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | ||||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
09:47
09:27
09:15
09:01
09:16
09:01
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
09:43
09:32
09:15
09:01
10:01
09:46
09:36
09:26
