Արցախի պետական համալսարանում լրագրության բաժնի առաջին և երկրորդ կուրսի ուսանողների համար բաց դասախոսություն կարդաց ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Արման Սաղաթելյանը՝ « Ժամանակակից տեղեկատվական և հիբրիդային պատերազմները» թեմայով:
«Պարզ հասկացություն կա, մենք բոլորս ապրում ենք որոշակի տեղեկատվական դաշտի միջավայրում և դա միայն օպերատիվ տեղեկատվությունը չէ: Բացի դրանից գոյություն ունեն նաև հիմքային տեղեկատվության շերտեր, օրինակ` մեր ընդհանուր մշակութային դաշտը, որը նույնպես արտացոլվում է որպես այլ բնույթի տեղեկատվություն: Այսինքն, մենք բոլորս ունենք որոշակի ընդհանրություն՝ գաղափարական, կրոնական և այլն: Հիմա, եթե մենք անդրադառնանք մանկավարժությանը, ապա այն էլ է տեղեկատվություն, բայց այլ բնույթի, այսինքն` մենք բոլորս ունենք որոշակի մշակութային ընդհանրություն»,- դասախոսությունն այդ կերպ սկսեց Արման Սաղաթելյանը:
Նա նշեց, որ տեղեկատվական դաշտի ազդեցության ներքո է ձևավորվում մարդու վարքագիծը, այսինքն` մարդն ունի որոշակի վարքագծային կոդ և իրեն ինչ-որ կերպ է պահում՝ ելնելով իր առանձնահատկություններից, մշակույթից, ավանդույթներից. «Մեր վարքագիծը դրսևորվում է ելնելով տեղեկատվական այն ամբողջ դաշտից, որի ներքո մենք զարգացել ենք, դաստիարակվել ենք, գոյություն ունենք ու գործունեություն ենք ծավալում: Ըստ էության` շղթան՝ տեղեկատվական դաշտ, գիտակցություն, երբեմն նաև ենթագիտակցություն, ձևավորվում է մեր վարքագիծը»:
Խոսելով հաղորդակցման տեխնոլոգիաների՝ PR-ի, քարոզչության, գովազդի մասին Սաղաթելյանն ասաց, որ դրանց նպատակը որոշակի ազդեցություն գործադրելն է տեղեկատվական դաշտի վրա, փոխել տեղեկատվական դաշտը` բերելով նոր ազդեցություն, դեֆորմացիայի ենթարկել դաշտը, ինչի արդյունքում փոխվում է տեղեկատվական դաշտը, փոխվում է ընկալումը և ի վերջո փոխվում է վարքագիծը:
Անդրադառնալով քարոզչության ազդեցությանը` Արման Սաղաթելյանն ասաց, որ քարոզչության օբյեկտի մոտ պետք է առաջանա համոզմունք, օբյեկտը պիտի հավատա ինչ-որ բանի` կարևոր չէ, թե դա ինչ է:
Սաղաթելյանը հարցրեց ուսանողներին, թե ի՞նչ պետք է առաջացնի գովազդային հաղորդակցումը, ինչին ի պատասխան ուսանողներն ասացին՝ ցանկություն. «Սա գիտակցության որոշակի փոփոխություն է, որպեսզի դա անդրադառնա մեր վարքագծին»:
Բանախոսի խոսքով, եթե խոսում ենք հասարակայնության հետ կապի դաշտի մասին, ապա PR-ի պարագայում վստահություն պետք է առաջացնել հասարակության մոտ. «Երբ մենք խոսում ենք PR-ի մասին, մենք խոսում ենք վստահության մասին»:
«Երկիրն ունի արտաքին և ներքին սահման, որոնց վրա անընդհատ գործընթացներ են տեղի ունենում: Օրինակ` նույն ընդդիմությունն անընդհատ ճնշումներ է գործադրում իշխանության՝ ներքին սահմանի վրա, նույնը վերաբերում է արտաքին սահմանին, թշնամին անընդհատ փորձում է հարձակում գործել:
Հիմա, որ պարագայում մեր այս համակարգը կդադարի գոյություն ունենալ, այն պարագայում, երբ մենք ոչնչացվենք: Նման մոտեցումով 100 տարի առաջ Թուրքիայի կողմից փորձ կատարվեց ՝ մեկընդմիշտ լուծել հայերի հարցը: Առաջին հիմնական սպառնալիքը մեզ ոչնչացնելն է, պարզ է, չէ՞, որ եթե դրսից կա ճնշում, ներսից կա մեզ ոչնչացնելու դեմ պայքարող բանակը:
Բացի ոչնչացնելուց, հոգեբանական ճնշում գործադրելը ևս մեկ սպառնալիք է, որը բերում է քայքայման»,-ասաց Սաղաթելյանը:
Ուսանողները որպես քայքայված համակարգի օրինակ բերեցին Խորհրդային Միությունը, որն ուներ մեկ գաղափարախոսություն, և այն պահին, երբ ազգայնական տրամադրությունները գերիշխեցին, պետության ընդհանուր կառուցվածքը վերացավ:
Սաղաթելյանի հարցին, թե ի՞նչը կարող է ազդել, որպեսզի բոլոր հակադիր ճնշում գործադրող ուժերն այլևս դա չանեն և գնան քայքայման, ուսանողները, որպես օրինակ բերեցին ապատեղեկատվության տարածումը, որը բերում է խուճապի, և այլն:
Արման Սաղաթելյանն ասաց, որ կան ավելի տևական գործընթացներ, նա հարցրեց, թե Արևմուտքի ու Ռուսաստանի հակամարտության հիմնական մեխը ո՞րն է, ուսանողները պատասխանեցին, որ այս փուլում դա տնտեսական պատժամիջոցներն են.«Երկիրը թուլացնելն ու կախվածության մեջ պահելն է»,-ասաց ուսանողը:
Ինչ վերաբերում է տնտեսական հակամարտությանը, ուսանողներն ասացին, որ աշխարհին հայտարարվում է, որ Արցախը պատերազմական գոտի է և ներդրումներ չեն կատարվում:
Հայաստանի պարագայում Արման Սաղաթելյանն ասաց, որ փակ սահմանը տնտեսական հակամարտության միջոց է. «Տնտեսական բաղադրիչը կարևորագույն բաղադրիչ է հակամարտության մեջ և երբ մենք խոսում ենք հիբրիդային պատերազմի մասին, մենք, բացի ռազմական կոմպոնենտից, նկատի ունենք տնտեսական, դիվանագիտական, տեղեկատվական և այլ բաղադրիչների գործարծումը` առավելություն ստանալու նպատակով: Ռազմական կոնֆլիկտը չի կարող ընթանալ առանց իր տեղեկատվական բաղադրիչի, բայց ցանկացած հիբրիդային բաղադրիչ կարող է տեղի ունենալ առանց զինված հակամարտության, օրինակ` Թուրքիայի՝ Հայաստանի հետ փակ սահմանը դրա վառ օրինակն է»:
Որպես հակամարտության մյուս գոտի ուսանողները նշեցին նաև մշակութային դաշտը, նշելով, որ հարևան երկրները դրանով լուծում են իրենց ազգային ինքնության հարցը:
Սաղաթելյանը հարցեց, թե որն է Ադրբեջանի տեղեկատվական հակամարտության դաշտում հիմնական թիրախը, ինչին ի պատասխան ուսանողներն ասացին՝ հայկական բանակը:
«Ադրբեջանն ունի երկու բնույթի թիրախային լսարաններ՝ ներքին ու արտաքին: Արտաքին թիրախային լսարանն էլ իր հերթին բաժնված է երկու մասի՝ ՀՀ և ԱՀ ու միջազգային հանրություն»,-ասաց Սաղաթելյանը, հարցնելով, թե որոնք են այն հիմնական մեսիջները, որը Ադրբեջանը փորձում է հասցնել ներքին լսարանին:
Ուսանողները պատասխանեցին, որ թիրախային խմբերը ներքին լսարանի համար ԶՈՒ-ն է և նրանց հարակից խմբերը, մեսիջը` թշնամու կերպար ստեղծելն է:
«Ի՞նչ ենք անում մենք»,-հարցրեց Սաղաթելյանը:
Ուսանողուհին նշեց, որ հիմնական տարբերությունը տեղեկատվական դաշտերի կառուցվածքն է, Հայաստանում և Արցախում ազատ են տեղեկատվություն ստանալու հարցում:
Սաղաթելյանը մանրամասնեց նաև բաց ու փակ համակարգերի առավելություններն ու խնդիրները:
Անդրադառնալով տեղեկատվական գլոբալիզացիային` ԱԺ պատգամավորն ասաց, որ, ամեն օր ի հայտ են գալիս տասնյակ հազարավոր համացանցային ռեսուրսներ,իսկ Հայաստանը աշխարհի եզակի 14 երկրների շարքում է, որտեղ ինտերնետը ոչ մի ցենզուրայի չի ենթարկվում, իսկ Ադրբեջանում բավական լուրջ սահմանափակումներ կան:
«Բայց երբ կա սահմանափակում, միշտ կա այդ սահմանափակումը շրջանցելու եղանակ, իսկ երբ կա արգելված պտուղ, այդ պտուղը միշտ քաղցր է: Հետևաբար` միևնույն է սահմանափակումը չի աշխատում: Երբ դու գործ ունես, կամ ստիպված ես համագործակցել միջազգային գործընկերների հետ, որոնք վաղուց այլ ճանապարհով են գնացել, error է առաջանում, այսինքն` համակարգերն իրար հետ սկսում են չաշխատել և լուրջ խնդիր է առաջանում»:
Դասախոսության ավարտին Tert.am-ի հետ զրույցում Արման Սաղաթելյանն ասաց, որ ժամանակը բավարար չէր, որպեսի թեման ամբողջությամբ բացվեր, բայց ուսանողների մոտ հետաքրքրվածություն կար. «Լրագրողների լսարան էր: Կարծում եմ, որ որոշ առումով լսարանին կարողացա հասցնել այն, ինչ ցանկանում էի: Արթնացնել հետաքրքրությունը թեմայի նկատմամբ. ամենակարևոր բանն էր , որ արվեց»:
Դասախոսության թեմայի շուրջ Tert.am-ի հետ զրույցում ուսանողուհի Օվսաննա Գալֆայանն ասաց, որ թեման ծավալուն էր, հետաքրքիր, հետաքրքիր էր նաև մատուցման ձևը. «Շատ գիտելիք ստացա, հետաքրքիր էր, ցանկալի է, որ անընդհատ կազմակերպվեր նման կարևոր թեմաներով դասախոսություններ: Հարցեր չտվեցինք, որովհետև մենք շփման կոմպլեքսներ ունենք, որը, երևի, կանցնի»:
tert.am
11:13
10:42
10:25
10:17
10:02
09:47
09:36
09:27
09:15
09:01
17:23
17:08
14:33
14:02
13:49
13:23
13:09
12:31
12:13
11:52
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | ||||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
09:47
09:27
09:15
09:01
09:16
09:01
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
09:43
09:32
09:15
09:01
10:01
09:46
09:36
09:26
