Կենսաթոշակ նշանակելու կարգ, ժամկետներ, գործընթացին վերաբերող վիճահարույց հարցեր, Հանրային ռադիոյի «Սպառողի ժամը» հաղորդման շրջանակներում այս թեմաների շուրջ է խոսել է ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության կենսաթոշակային ապահովության վարչության պետ Անահիտ Գալստյանը:
Տարիքային աշխատանքային կենսաթոշակի իրավունք տվող պայմաններն, ըստ պաշտոնյայի, երկուսն են՝ աշխատանքային ստաժ և տարիք: Տարիքային աշխատանքային կենսաթոշակի իրավունք անձը ձեռք է բերում 63 տարեկանում, եթե նա ունի առնվազն 10 օրացուցային տարվա աշխատանքային ստաժ, իսկ եթե անձը չի աշխատում, ապա նա իր իրավունքը կարող է իրացնել 1 տարի շուտ՝ 62 տարեկանում, բայց այդ դեպքում նա պետք է ունենա 35 տարվա աշխատանքային ստաժ: Աշխատանքային ստաժը հաշվարկվում է 16 տարեկանից, քանի որ մասնակի գործունակություն քաղաքացին ձեռք է բերում հենց այդ տարիքից:
Խոսելով կենսաթոշակ նշանակելու ժամկետների և սահմանափակումների մասին՝ Անահիտ Գալստյանը նշել է, որ քաղաքացին իր կենսաթոշակի իրավունքը կարող է իրացնել տարիքը լրանալուց հետո ցանկացած պահի՝ միաժամանակ խորհուրդ տալով քաղաքացիներին դիմել 63 տարին լրանալուց հետո 3 ամսվա ընթացքում, որպեսզի կենսաթոշակը նշանակվի հենց ծննդյան օրվանից: «Ենթադրենք քաղաքացու 63 տարին լրանում է 2017 թվականի դեկտեմբերի 1-ին, եթե նա դիմի մինչև մարտի 1-ը, ապա նրա կենսաթոշակը կնշանակվի դեկտեմբերի 1-ից և նշանակվելուց հետո նրան կվճարվի դեկտեմբեր, հունվար և փետրվար ամիսների կենսաթոշակը: Իսկ եթե քաղաքացին դիմի մարտի 1-ից հետո՝ այսինքն 3 ամիս անց, ապա նրան կենսաթոշակ կնշանակվի դիմելու օրվանից. եռամսյա ժամկետը բաց թողնելու պարագայում հետադարձով վճարելու հիմքեր չունենք»,-ընդգծել է վարչության պետը:
Տարիքային աշխատանքային կենսաթոշակ նշանակելու համար, պաշտոնյայի խոսքով, անհրաժեշտ է նվազագույն ստաժ՝ 10 օրացուցային տարի, որի ունենալու դեպքում դրան գումարվում է այլ գործունեության ժամանակահատված ևս՝ մասնավորապես ուսման և երեխայի խնամքի տարիները: Մանրամասնելով գործընթացը՝ բանախոսը նշել է, որ աշխատանքային ստաժը հաշվարկելիս 1 տարվա համար 1 տարուց ավել ժամանակահատված չի հաշվարկվում. «Եթե քաղաքացին աշխատել է և երեխայի խնամքի արձակուրդում է գտնվել, ապա այդ ժամանակահատվածը արդեն իսկ աշխատանքային ստաժում հաշվառված է: Երեխայի խնամքի տարիները հաշվառվում են այն դեպքում, երբ այդ ժամանակահատվածում քաղաքացին չի աշխատել, գործատուի հետ աշխատանքային հարաբերությունների մեջ չի եղել: Յուրաքանչյուր երեխայի խնամքի համար ստաժին գումարվում է 2 տարի, բայց ոչ ավել, քան 6 տարի: Ինչ վերաբերում է ուսման ժամանակահատվածին, ապա այդ ժամանակահատվածը ստաժում հաշվառվում է՝ ոչ ավել, քան 6 տարի, հեռակա և երեկոյան ուսուցման դեպքում այդ տարիները աշխատանքային ստաժում չեն հաշվառվում»:
Հարցին, թե ինչ պետական աջակցություն է սահմանված այն քաղաքացիների համար, ովքեր աշխատանքային ստաժ չունեն կամ առկա ստաժը բավարար չէ և քիչ է 10 օրացուցային տարուց՝ ոլորտի պատասխանատուն նշել է, որ այդ դեպքում 65 տարեկանում քաղաքացուն նշանակվում է ծերության նպաստ՝ 16 000 դրամ:
Կենսաթոշակ նշանակելիս արխիվային փաստաթղթեր ներկայացնելու հետ կապված, Անահիտ Գալստյանը նշել է, որ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների զարգացումը արդեն այս տարվանից թույլ է տալիս, որպեսզի քաղաքացիներից արխիվային փաստաթղթեր չպահանջվեն. «Այժմ արխիվային հարցումները կատարում է կենսաթոշակ նշանակող մարմինը, և կենսաթոշակը նշանակվում է ոչ թե պատասխանները ստանալուց հետո, այլ քաղաքացու դիմելու օրվանից»,-ընդգծել է բանախոսը:
Անդրադառնալով կենսաթոշակին վերաբերող վեճերի կարգավորման կարգին՝ պաշտոնյան նշել է, որ համաձայն սկզբունքի և իրավական կարգավորման՝ վեճը բողոքարկվում է վերադասության կարգով, իսկ եթե դա էլ չի բավարարում՝ դատական կարգով. «Եթե կենսաթոշակ նշանակող մարմնի որոշումը բավարարը չէ, ես կոչ եմ անում մեր քաղաքացիներին դիմում ներկայացնել վերադասին՝ այսինքն ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարություն, որտեղ մանրամասն կուսումնասիրվի խնդիրը, եթե նախարարությունում ևս խնդրին լուծում չտրվի, ապա քաղաքացին կարող է դիմել դատարան»,-պարզաբանել է վարչության պետը:
09:15
09:01
17:23
17:08
14:33
14:02
13:49
13:23
13:09
12:31
12:13
11:52
11:49
11:37
11:13
10:52
10:38
10:13
09:52
09:35
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | ||||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
09:15
09:01
09:16
09:01
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
09:43
09:32
09:15
09:01
10:01
09:46
09:36
09:26
09:13
09:01
