1915-ին հայերի, 2016-ին քրդերի տեղահանությունն ու սիրիացի փախստականները. թուրք սյունակագիրը Թուրքիայի չփոփոխվող քաղաքականության մասին

13.07.16 | 14:36

Թուրք հոդվածագիր Օյա Բայդարը թուրքական T24 կայքի իր սյունակում անդրադարձել է այժմ Թուրքիայում քրդերի դեմ տեղի ունեցող գործողություններին, զուգահեռներ անցկացրել ներկայի և 1915 թվականի դեպքերի միջև:

Հոդվածը մասնակի կրճատումներով ներկայացնում ենք ստորև.

«Տեղահանություն նշանակում է՝ բռնի աքսորել, քշել: Մարդկանց իրենց տնից, տեղից, հողից, ընկերներից ու բարեկամներից, նախնիների գերեզմաններից բռնությամբ պոկել և օտար հողերի, ինքնության, լեզվի, մարդկանց, հավատքի, ավանդույթների վայր տեղափոխել:

Երբ 1915-ին տեղի ունեցածը Հայոց ցեղասպանություն ես կոչում, որոշները սկսում են բղավել, թե մեր պապերը հանցանք գործել չէին կարող: Բայց երբ հայերի տեղահանություն ես ասում, չեն անհանգստանում, հպարտությամբ են ընդունում, պատճառներ են բերում: Սակայն տեղահանությունը մեծ կամ փոքր չափով մահ է, կոտորած, ավեր…

Այս հողերի քաղաքական ու ժողովրդագրական պատմությունն Օսմանյան կայսրությունից այս կողմ տարբեր խմբերի դեմ իրագործված տեղահանությունների պատմությունն է:

Կայսրության հողերում ապրած ազգերը, կրոնական, քաղաքական, ռազմական պատճառաբանություններով, հարյուր հազարներով աքսորվել են:

Թուրքական պետության կառուցման ընթացքում, «Իթթիհաթ վե Թերաքքիից» մինչև մեր օրերը, աքսորի քաղաքականությունը ներքին սպառնալիքը, բողոքը կանխելու, ճնշելու ամենամեծ զենքերից մեկն է եղել:

1914-1923 թվականներին Պոնտոսի հույների տեղահանությունը, 1915-ին հայերի տեղահանությունը, ասորիների տեղահանությունը, 1934-ին հրեաների տեղահանությունը, 1937-1398 Դերսիմի տեղահանությունը, 1964 թվականին՝ հույների տեղահանությունը...

Միլիոնավոր մարդկանց կյանք կործանած, մարդկության դեմ հանցագործության նման այս դեպքերը բոլորն ապացուցված են, դրանք շատ հուշերի, վեպի թեմա են դարձել:

Պաշտոնական պատմությունն ու գաղափարախոսությունն այդ ամենի մասին տեղյակ չլինելու, հանրության գիտակցությունից ջնջելու համար ազգայնականության զգացմունքները շարժելու ստեր հորինելուց մինչև վախեցնելու ու ճնշելու մեթոդներ՝ ամեն ինչ օգտագործում է:

2016 թվական. մեր աչքի առաջ, ահաբեկչության դեմ պայքարի անվան տակ պաշտոնապես չհայտարարված տեղահանություն է տեղի ունենում: Քրդերի տեղահանությունը: Քրդերի տեղահանությունը սկզբից ի վեր պլանավորված շարժո՞ւմ է եղել, թե՞ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի իշխանությունն առանց փշերի վարդի պարտեզ դարձնելու նպատակով սկսվեց՝ չեմ կարողանում հստակեցնել:

Այսպես թե այնպես, տարածաշրջանում մահերը, ավերները, հողին հավասարեցված թաղամասերը, վառված, ածուխ դարձած անտառները, ճնշումները, վախը, անապահովությունը հազարավոր մարդկանց ստիպեցին գաղթել: Մոտ ապագայում լուծումը տեսանելի չէ:

Այրված ու քանդված քաղաքները, թաղամասերը, տները, և, իհարկե, խաթարված կյանքերը, սրտերն ինչպե՞ս են բուժվելու՝ ոչ ոք չգիտի:

Տրված խոստումները, անգամ՝ երեխաներին խաբել չկարողացող նախաձեռնությունները բոլորը սուտ են, բոլորը երազանք են: Արդյունքը՝ տարածաշրջանը հնարավորինս քրդազրկելն է:

Սիրիացի փախստականներն ի՞նչ մեղք ունեն։

Օսմանյան կայսրությունից ի վեր այսպիսին է իրադրությունը. տեղի ժողովուրդը հարկադրված կգաղթի, դատարկված տեղերում պետության պահակները կտեղավորվեն: Ձուլվել չցանկացողները, դիմադրողները, իրենց իրավունքները պահանջողները, ինքնությունը պահողները կճնշվեն, իշխանության ցանկացած ժողովրդագրական հավասարակշռությունը կպահպանվի:

Քուրդ բնակչության՝ տարածաշրջանում ունեցած գերակշռությունը կոտրելու, առնվազն հավասարակշռելու համար այժմ էլ սիրիացի փախստականներին են օգտագործելու»:

Tert.am