ARM | RUS |

Կարևորն ու անկարևորը խառնվել են իրար. «Փաստ»

19.07.18 | 11:12

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Մինչ հայաստանյան ֆեյսբուքը կռիվ էր տալիս տարբեր բնույթի արտահայտությունների, ռազմահայրենասիրության ելևէջների ու խորխորատների դեմ, մինչ մի շարք անհայտ ծագման ու վարքուբարքի տեր եկեղեցականներ ու քաղաքացիներ պայքարում էին Կաթողիկոսի դեմ, հայաստանյան քաղաքական կյանքում շարունակում էր ընթանալ երկրի հետագա զարգացման ճանապարհին կարևորագույն խնդրի` Ընտրական օրենսգրքի բարեփոխումների մասին քննարկումը:

Իհարկե, նման «մանր», ոչ սկանդալային ու իսկական բովանդակություն ունեցող գործընթացները մեր ֆեյսբուքյան «ակտիվին» առանձնապես չեն հուզում, որովհետև այդ քննարկմանը հետևելու, առավել ևս այն հասկանալու համար գոնե մի քիչ մտածել պետք է: Սակայն, այնուամենայնիվ, հուսով ենք, որ հանրային առողջ հատվածը կարողանում է տարբերակել կարևորն անկարևորից, ուստի փորձենք անդրադառնալ այս քննարկմանն ու բարեփոխմանը:

Ըստ էության, ներկայումս օրակարգում դրված է Ընտրական համակարգի փոփոխության մի քանի մոդել, որոնք լրամշակված չեն: Այն, որ ռեյտինգային համակարգը պետք է վերանայվի, կարծես թե բոլորն են համաձայն: Ինչ խոսք, այս համակարգը Հանրապետականի հերթական «վատությունն» էր, սակայն հանուն արդարության պետք է նշենք, որ նույն Հանրապետականում կային գործիչներ, ովքեր նույնպես ընդունում էին համակարգի թերությունը: Այս մասին ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր Կարեն Կարապետյանը բազմիցս նշեց մի շարք հարցազրույցներում` դեռ մինչ ընտրությունները, խորհրդարանական մյուս` «Ծառուկյան» խմբակցությունից Նաիրա Զոհրաբյանը ռեյտինգային թեկնածուների մրցակցությունը համեմատեց գլադիատորական մարտերի հետ, ՀՅԴ–ն նույնպես դեմ էր ռեյտինգային համակարգին առկա տեսքով: Սակայն այն ընդունվեց որպես փոխզիջումային տարբերակ: Այս ամենը, սակայն, անցյալում է:

Ներկայումս ընթացող քննարկումներում կառավարության կողմից նախընտրելի տարբերակ է համարվում մաքուր համամասնական ընտրակարգը` փակ ցուցակներով: Վերջինիս դեպքում ընտրողը ձայնը տալիս է կոնկրետ կուսակցության` առանց տեսնելու համամասնական ցուցակում ընդգրկվածների անունները: Նման մոդելը նպատակ ունի նվազեցնել անձերի դերը և բարձրացնել քաղաքական կուսակցության վարկանիշը: Սակայն այս առումով պետք է խոստովանել, որ կա որոշակի խնդիր:

Հայաստանում այսօր շատ դժվար է խոսել կայացած կուսակցական համակարգի մասին, նույնիսկ որոշակի ավանդույթներ ու պատմություն ունեցող կուսակցությունների դեպքում, կուսակցության ղեկավարությունը, իսկ երբեմն էլ միայն ղեկավարներն իրենց հետևից տարել են ամբողջ կուսակցությանը: Բացառություն է, թերևս, միայն Դաշնակցությունը, որի ղեկավարությունը կոլեգիալ է: Այլ կերպ ասած` Հայաստանում խորհրդարանական ընտրությունները միշտ էլ այս կամ այն չափով անձնավորված են եղել:

Այս երևույթը կարճ ժամանակամիջոցում հաղթահարել հնարավոր չէ, ուստի, անգամ փակ ցուցակների դեպքում, միևնույն է` առաջնային դեր է ունենալու կուսակցության ղեկավարի անձով պայմանավորված ընտրությունը. սա վատ է, սակայն փաստ է: Նման պայմաններում գուցե ավելի լավ կլիներ, որպեսզի ընտրողները, բացի ղեկավարի անձից, որը գաղտնի պահել հնարավոր չէ, ծանոթ լինեն նաև ցուցակում ընդգրկված թեկնածուներին: Այս դեպքում գոնե կուսակցության ղեկավարի շուրջ մթնոլորտը ինչ–որ չափով կպայմանավորվի նրա թիմակիցներով:

Մեկ այլ տարբերակում ՀՅԴ–ն առաջարկում է, այնուամենայնիվ, կիրառել որոշակի ռեյտինգային տարրեր` քվոտավորման տեսքով, որպեսզի ապահովվի մարզերի ներկայացուցիչ պատգամավորների ներկայությունը խորհրդարանում: Սա նույնպես կարևոր խնդիրներից մեկն է, քանի որ ընդհանուր համամասնական ցուցակի, առավել ևս փակ ցուցակի առկայությունը գուցե վնասի մարզերի ներկայացվածությանը կամ այդ ներկայացվածությունը լինի անհավասարաչափ: Բնականաբար նման իրավիճակում քաղաքական կյանքն ու գործընթացները կշարունակեն մնալ կենտրոնացած մայրաքաղաքում, ինչպես ներկայումս է: Սա նույնպես բավական լուրջ և նուրբ խնդիր է, որովհետև այս դեպքում էլ առկա է մեծ մարզերի (կամ «Ա» տառով սկսվող` նայած գերակայության ընտրման)՝ մյուս մարզերի նկատմամբ առավելության վտանգ:

Ընդհանրապես, Ընտրական օրենսգիրքը ցանկացած պետության, առավել ևս նոր զարգացող, ժողովրդավարության առաջնային գրավականներից մեկն է: Ինչպիսի Ընտրական օրենսգիրք կունենանք մենք առաջիկայում` դեռ կտեսնենք, սակայն հույս կա, որ այն էապես տարբերվելու է նախորդներից և հնարավորինս համապատասխան է լինելու խորհրդարանական կառավարման համակարգին: Այս տեսանկյունից, գուցե թե անհրաժեշտ է մի փոքր ավելի շատ ժամանակ ու ջանք հատկացնել երկրի հետագա առաջընթացի ուղու վրա այս կարևորագույն փաստաթղթի շուրջ ընթացող զարգացումներին ու ոչ թե տարատեսակ մանր ու միջին, անէական թեմաներին:

Շարունակությունը՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում


Հայաստանում ժամանակավորապես կդադարեցվի հեռուստատեսային և ռադիոալիքների հեռարձակումը

Հայաստանում ժամանակավորապես կդադարեցվի հեռուստատեսային և ռադիոալիքների...

11:44

Երևանում անծանոթ տղամարդը դպրոցից վերադարձող 9-ամյա աղջկան ներկայացել որպես հոր ընկեր և ցանկություն հայտնել ուղեկցելու տուն

Երևանում անծանոթ տղամարդը դպրոցից վերադարձող 9-ամյա աղջկան ներկայացել որպես հոր ընկեր և...

11:04

Երկրաշարժ Բավրա գյուղից 8 կմ հարավ-արևելք

Երկրաշարժ Բավրա գյուղից 8 կմ հարավ-արևելք

10:50

Աննայի ու Նիկոլի «լաբառոշությունները» պատահական չեն. Ռուբեն Մխիթարյան

Աննայի ու Նիկոլի «լաբառոշությունները» պատահական չեն. Ռուբեն...

10:42

Էլեկտրաէներգիայի անջատումներ՝ Երևանում ու մարզերում

Էլեկտրաէներգիայի անջատումներ՝ Երևանում ու մարզերում

10:24

Ուղիղ.Երևանի ավագանին նիստ է գումարել. օրակարգում է աղբահանության վճարի տուգանքներից ազատելու հարցը

Ուղիղ.Երևանի ավագանին նիստ է գումարել. օրակարգում է աղբահանության վճարի տուգանքներից ազատելու...

10:08

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

09:55

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

09:49

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում է

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում...

09:35

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են ապահովում

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են...

09:18

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային Կովկասում

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային...

09:02

«Պատիվ ունեմ» խմբակցությունը դեմ է Նիկոլ Փաշինյանին «Նիկոլ Փաշինյան 2»-ով փոխարինելու գործընթացին

«Պատիվ ունեմ» խմբակցությունը դեմ է Նիկոլ Փաշինյանին «Նիկոլ Փաշինյան 2»-ով փոխարինելու...

23:41

Օտարերկրացին Շիրակի մարզում ապօրինի թմրաշրջանառությամբ է զբաղվել

Օտարերկրացին Շիրակի մարզում ապօրինի թմրաշրջանառությամբ է...

23:27

Պարեկը խոստացել է գումարի դիմաց օգնել՝ ստանալ վարորդական վկայական․ 300 000 դրամը վերցրել է ու ոչինչ չի արել

Պարեկը խոստացել է գումարի դիմաց օգնել՝ ստանալ վարորդական վկայական․ 300 000 դրամը վերցրել է ու...

23:08

Աբովյան քաղաքում վթարային ջրանջատում կլինի

Աբովյան քաղաքում վթարային ջրանջատում կլինի

17:19

Այրվել է 4 տրանսպորտային միջոց․ 3-ը՝ մարդատար, 1-ը՝ բետոնախառնիչ. մանրամասներ՝ պայթյունից (Տեսանյութ)

Այրվել է 4 տրանսպորտային միջոց․ 3-ը՝ մարդատար, 1-ը՝ բետոնախառնիչ. մանրամասներ՝ պայթյունից...

17:02

Ընդգծվել է ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև արդեն համաձայնեցված համաձայնագրի կնքման անհրաժեշտությունը

Ընդգծվել է ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև արդեն համաձայնեցված համաձայնագրի կնքման...

16:44

Շահումյան-Տափերական ավտոճանապարհին ավտոմեքենան գլխիվայր շրջվել է դաշտամիջյան հատվածում․ կա տուժած

Շահումյան-Տափերական ավտոճանապարհին ավտոմեքենան գլխիվայր շրջվել է դաշտամիջյան հատվածում․ կա...

16:28

Փաշինյանը շնորհավորել է Ռումինիայի նորընտիր նախագահին

Փաշինյանը շնորհավորել է Ռումինիայի նորընտիր...

16:10

Իմանգալի Տասմագամբետով. ՀԱՊԿ-ն ակնկալում է, որ Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղության պայմանագիրը հնարավորինս շուտ կստորագրվի

Իմանգալի Տասմագամբետով. ՀԱՊԿ-ն ակնկալում է, որ Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղության պայմանագիրը...

15:28

RIOmall
Artioli
երկերքչրքհնգուրբշբթկրկ
1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031

Հայկական մամուլ

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

09:55

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

09:49

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում է

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում...

09:35

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են ապահովում

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են...

09:18

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային Կովկասում

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային...

09:02

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար. թվեր

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար....

09:19

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

09:02

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման կարգում

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման...

09:49

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների» համա՞ր

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների»...

09:34

«Հրապարակ». Կնոջ թիկունքում քարոզարշավն ու ուղեկցող շրջիկ տգետները

«Հրապարակ». Կնոջ թիկունքում քարոզարշավն ու ուղեկցող շրջիկ...

09:18

«Ժողովուրդ». «Հեռացման իրավունքները». վիրավորանք, զրպարտություն պարունակող լրագրողական աշխատանքները կջնջվեն համացանցից

«Ժողովուրդ». «Հեռացման իրավունքները». վիրավորանք, զրպարտություն պարունակող լրագրողական...

09:03

«Ժողովուրդ». ՀՀ զբոսաշրջության ոլորտը նպատակ ունկ 20% աճ գրանցել, սակայն 2025-ի առաջին եռամսյակում 9.6%-ով նվազել է

«Ժողովուրդ». ՀՀ զբոսաշրջության ոլորտը նպատակ ունկ 20% աճ գրանցել, սակայն 2025-ի առաջին...

09:55

«Հրապարակ». Հրահանգ է իջել, որ ուղերձներում նպատակահարմար չէ անդրադառնալ Շուշիի ազատագրմանը

«Հրապարակ». Հրահանգ է իջել, որ ուղերձներում նպատակահարմար չէ անդրադառնալ Շուշիի...

09:42

«Հրապարակ». Կրակն են ընկել «ապօրինի գույքի» ձեռը

«Հրապարակ». Կրակն են ընկել «ապօրինի գույքի» ձեռը

09:35

«Հրապարակ». Արցախի նախագահի թեկնածուների փնտրտուք է

«Հրապարակ». Արցախի նախագահի թեկնածուների փնտրտուք է

09:17

«Ժողովուրդ». 34 մլն դրամ ջազի միջազգային օրվա առթիվ. որքան գումար է ծախսվել միջոցառման համար եւ ինչպես

«Ժողովուրդ». 34 մլն դրամ ջազի միջազգային օրվա առթիվ. որքան գումար է ծախսվել միջոցառման համար եւ...

09:02

Շուշիի ազատագրման տարեդարձը մսխված է, սակայն ոչինչ անվերադարձ կորսված չէ. Սերժ Սարգսյան

Շուշիի ազատագրման տարեդարձը մսխված է, սակայն ոչինչ անվերադարձ կորսված չէ. Սերժ...

09:45

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը նպատակ ունի վերից վար փոխել ՔՊ վարչությունը

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը նպատակ ունի վերից վար փոխել ՔՊ...

09:35

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանի ախրանան կրկին դեսանտ է իջեցրել Սյունիքում

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանի ախրանան կրկին դեսանտ է իջեցրել...

09:27

«Հրապարակ». ՄԱՊ–ի Ալիկի գործարանում կադրային ջարդ է

«Հրապարակ». ՄԱՊ–ի Ալիկի գործարանում կադրային ջարդ է

09:09

«Փաստ». Կառավարության որոշումը դեռ չկա, բայց «պրոցեսները» գնում են

«Փաստ». Կառավարության որոշումը դեռ չկա, բայց «պրոցեսները» գնում...

09:53

«Ժողովուրդ». Սամվել Շահրամանյանի թիմը չի պատրաստվում «զիջել դիրքերը». ընտրությունները կարող են կուլմինացիոն լինել

«Ժողովուրդ». Սամվել Շահրամանյանի թիմը չի պատրաստվում «զիջել դիրքերը». ընտրությունները կարող են...

09:45

«Փաստ». Գիշերներն ինչո՞ւ են ջուրն անջատում

«Փաստ». Գիշերներն ինչո՞ւ են ջուրն անջատում

09:36

«Հրապարակ». ՔՊ-ական կանայք թեժ մրցակցության մեջ են

«Հրապարակ». ՔՊ-ական կանայք թեժ մրցակցության մեջ են

09:28

«Ժողովուրդ». Ուղիղ սպառնալիքներ, քննարկում իրավապահ համակարգում. թիրախում «Հայաստան» խմբակցության երկու պատգամավորներ են

«Ժողովուրդ». Ուղիղ սպառնալիքներ, քննարկում իրավապահ համակարգում. թիրախում «Հայաստան» խմբակցության...

09:15

«Հրապարակ». Դատել են Հայկ Սարգսյանին ու Դիանա Գասպարյանին

«Հրապարակ». Դատել են Հայկ Սարգսյանին ու Դիանա...

09:02

Ո՞վ կընտրվի ԲԴԽ անդամ.ԱԺ նիստն` ուղիղ

Ո՞վ կընտրվի ԲԴԽ անդամ.ԱԺ նիստն` ուղիղ

10:02

«Հրապարակ». ԱԺ-ում ծնունդ էին նշում ե՛ւ իշխանականները, ե՛ւ ընդդիմադիրները

«Հրապարակ». ԱԺ-ում ծնունդ էին նշում ե՛ւ իշխանականները, ե՛ւ...

09:52

«Իրավունք». Փաշինյանը Ավինյանին հրահանգել է ոչ մի դեպքում Նոր Նորքի թաղապետին չկպնել

«Իրավունք». Փաշինյանը Ավինյանին հրահանգել է ոչ մի դեպքում Նոր Նորքի թաղապետին...

09:44

«Հրապարակ». Գյումրիում իշխանությունը խլելու օպերացիաներ են սկսել

«Հրապարակ». Գյումրիում իշխանությունը խլելու օպերացիաներ են...

09:35

«Ժողովուրդ». 6 գնում 1 օրում՝ Մարտունու մշակույթի տան համար. քաղաքապետ Հովեյանի կասկածելի գործարքները

«Ժողովուրդ». 6 գնում 1 օրում՝ Մարտունու մշակույթի տան համար. քաղաքապետ Հովեյանի կասկածելի...

09:17

«Ժողովուրդ». Ինչու է Նարեկ Գրիգորյանն իր աղջկա անունը Սմայլիկ դրել եւ բողոքում ԱԺ ամբիոնից

«Ժողովուրդ». Ինչու է Նարեկ Գրիգորյանն իր աղջկա անունը Սմայլիկ դրել եւ բողոքում ԱԺ...

09:02

«Ժողովուրդ». Միջնորդել են հրթիռները նորից փորձաքննության ենթարկել

«Ժողովուրդ». Միջնորդել են հրթիռները նորից փորձաքննության...

09:55

«Փաստ». Ավելի քան 2,5 մլն դիտում. ո՞րն է Ռոբերտ Քոչարյանի ֆենոմենը

«Փաստ». Ավելի քան 2,5 մլն դիտում. ո՞րն է Ռոբերտ Քոչարյանի...

09:44

«Հրապարակ». Փաշինյանի վիճակն ավելի է բարդացել

«Հրապարակ». Փաշինյանի վիճակն ավելի է բարդացել

09:33

«Հրապարակ». Չգիտեն՝ ինչ անեն Փաշինյանի հետ

«Հրապարակ». Չգիտեն՝ ինչ անեն Փաշինյանի հետ

09:23

«Փաստ». Ասում են՝ մենք հզոր ենք, տեսեք՝ էսա ինչ ենք անում, իսկ ընտրություններում էլի նույն արդյունքն է

«Փաստ». Ասում են՝ մենք հզոր ենք, տեսեք՝ էսա ինչ ենք անում, իսկ ընտրություններում էլի նույն...

09:03

«Ժողովուրդ». 7 տարում պետական պարտքը գրեթե կրկնակի աճել է

«Ժողովուրդ». 7 տարում պետական պարտքը գրեթե կրկնակի աճել...

09:56

«Ժողովուրդ». Ժամկետային զինվորական ծառայության սահմանային տարիքը կարող է դառնալ 37

«Ժողովուրդ». Ժամկետային զինվորական ծառայության սահմանային տարիքը կարող է դառնալ...

09:45

«Փաստ». «Հայտարարագրման չեղարկումը ժամանակի խնդիր է»

«Փաստ». «Հայտարարագրման չեղարկումը ժամանակի խնդիր է»

09:33

«Փաստ». Սպառվածության գիտակցումն ու ցայտնոտային հիստերիան

«Փաստ». Սպառվածության գիտակցումն ու ցայտնոտային...

09:16

«Փաստ». Հանրահայտ Time Magazine-ն անդրադարձել է Հայաստանին. ի՞նչն է պարբերականը գնահատել որպես ազգային հարստություն

«Փաստ». Հանրահայտ Time Magazine-ն անդրադարձել է Հայաստանին. ի՞նչն է պարբերականը գնահատել որպես...

09:02

«Հրապարակ». Շաբաթօրյակ չկառուցված քաղաքում

«Հրապարակ». Շաբաթօրյակ չկառուցված քաղաքում

09:45

«Հրապարակ». Թեժ պայքար ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպանի աթոռի համար

«Հրապարակ». Թեժ պայքար ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպանի աթոռի...

09:36

«Հրապարակ». «Հանրապետությունը» շանտաժի է գնացել

«Հրապարակ». «Հանրապետությունը» շանտաժի է գնացել

09:29

«Հրապարակ». «Լավ ես արել, մենք քո հետ ենք». մոտենում էին օրվա «հերոս» թաղապետին ու ջերմորեն ողջունում

«Հրապարակ». «Լավ ես արել, մենք քո հետ ենք». մոտենում էին օրվա «հերոս» թաղապետին ու ջերմորեն...

09:14

«Հրապարակ». Թեժ պայքար ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպանի աթոռի համար

«Հրապարակ». Թեժ պայքար ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպանի աթոռի...

09:02

Երկրաշարժ՝ Գավառ քաղաքից 13 կմ հարավ-արևելք

Երկրաշարժ՝ Գավառ քաղաքից 13 կմ հարավ-արևելք

09:46

«Ժողովուրդ». Իշխանական պատգամավորների ճամփորդությունները. ընդդիմությանը շրջանցում են

«Ժողովուրդ». Իշխանական պատգամավորների ճամփորդությունները. ընդդիմությանը շրջանցում...

09:44

«Ժողովուրդ». Վառելիք իրացնող մի շարք ընկերություններ տուգանվել են 1 մլրդ 78 մլն ՀՀ դրամով

«Ժողովուրդ». Վառելիք իրացնող մի շարք ընկերություններ տուգանվել են 1 մլրդ 78 մլն ՀՀ...

09:35