Ոչ վատն ենք եղել, ոչ էլ ավելի լավն ենք դարձել. «Փաստ»

06.09.18 | 10:12

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Երևանի ավագանու ընտրությունը, ուզենք, թե չուզենք, առաջիկա օրերին լինելու է բոլորի ուշադրության կենտրոնում: Լինելու են սկանդալային արտահայտություններ, ֆեյսբուքյան մենամարտեր, ավագանու թեկնածուների «լայքահավաք արշավներ», մի խոսքով՝ սպասվում է այն, ինչ բոլոր ընտրությունների ժամանակ:

Ընդհանուր առմամբ, մի շարք տեսանկյուններից Երևանի ավագանու ընտրոթյունները չափազանց հետաքրքիր են՝ մասնակիցների քանակ, իշխանափոխությունից հետո առաջին ընտրություններ, նոր իրադրության մեջ հանրային տրամադրությունների շոշափում, վերջապես՝ արդար ընտրությունների ակնկալիք և այլն: Այս ամենի մեջ, սակայն, կցանկանայինք, ինչպես ասում են, լավատեսական նրբերանգների մասին խոսել: Որքան էլ տարօրինակ կարող է հնչել, մի շարք թեմաների բացակայությունը Երևանի ավագանու ընտրության շուրջ զարգացումներում, քննարկումներում, գործընթացներում ու անգամ բակային, թաղային խոսակցություններում առնվազն դրական տպավորություն է թողնում: Եթե հիշենք ավագանու նախորդ ընտրությունները, որոնք առնվազն մասնակիցների քանակից ելնելով մրցակցային համարելը ինքնախաբեություն է, ապա կարող ենք ասել, որ Երևանը նախընտրական թոհուբոհին ընդառաջ լիակատար հանգստի մեջ է:

Առնվազն կարող ենք բացել այդ օրերի լրահոսը և հերթով տեսնել, թե քաղաքի տարբեր հիմնարկներում, հաստատություններում ինչ շշուկներ ու հավաքներ էին տեղի ունենում, կարող ենք երեկոյան իջնել բակ ու հետևել շատ հանգիստ անցուդարձին և համեմատել նախկինի հետ, երբ բոլորը ինչ–որ տեղ էին շտապում, կասկածամիտ հայացքով նայում մեկմեկու, յուրաքանչյուր քայլող քաղաքացի ընկալվում էր որպես պոտենցիալ ձայն՝ կարճ ասած, Երևանի փողոցներում ոչ թե մարդիկ ու քաղաքացիներ էին, այլ քայլող ձայներ: Վերջապես, ամենակարևորը, այսօր չենք լսում խոսակցություններ ընտրակաշառքի մասին, թե որտեղ են դրանք բաժանում, ինչ չափով, որ կուսակցությունն ինչքան է տալիս, արդյո՞ք կանխիկ փողով, թե՞ բնամթերքով: Սա թերևս այս ընտրության ամենահաճելի կողմերից մեկն է: Ընդ որում՝ հետաքրքիր է, որ խոսքը միայն ընտրական գործընթացին տարբեր կերպ ներգրավվածների մասին չէ՝ թաղային հեղինակություններ, ակտիվիստներ, ընտրակաշառք բաժանողներ ու ձայն հավաքագրողներ, այլև ընդհանրապես քաղաքացիների: Ի վերջո, հենց քաղաքացիներն էին առաջինը հարցնում, թե ով ինչքան կաշառք է տալիս և որտեղ: Այս հարցերն այսօր չկան, առնվազն տեղեկություններ այս մասին չկան: Այս ամենը նկատի ունենալով՝ գրեթե ակնհայտ է դառնում, որ ընտրակաշառքի ու ընտրակեղծիքների մեղավորը ոչ այնքան Հանրապետական իշխանությունն էր, որի հեռանալուց հետո ամեն ինչ ուղղվեց, այլ նրա իշխանության օրոք ստեղծված միջավայրը, թե չէ, եթե անկեղծ խոսենք, երեկվա ընտրակաշառք բաժանողն այսօր էլ դեմ չի լինի նման «տասովկաների», պարզապես փոխվել է միջավայրը: Մարդիկ ընտրակաշառք էին վերցնում անտարբերությունից, սեփական ձայնի արժեքին և ուժին չհավատալուց, ոմանք ընտրակաշառք էին վերցնում իշխանության համար յուրային ընկալվելու համար, մի խոսքով, ամեն մեկը մի պատճառ կամ էլ գոնե բացատրություն ուներ:

Սակայն ինչի համար ենք այս ամենը ասում, որպեսզի շեշտենք՝ մեր քաղաքացիները ոչ ավելի լավն են դարձել, ոչ էլ մի քանի ամիս առաջ ավելի վատն էին, ընդհանրապես լավն ու վատը, եթե դրանք գոյություն ունեն, չափազանց հարաբերական բաներ են: Ընդամենը կան միջավայրերի տարբեր դրսևորումներ ու տարբեր շերտեր: Այսօր, օրինակ, չկա ընտրակաշառքի միջավայր, վաղը գուցե կրկին լինի, այսօր թաղային հեղինակությունները ստվերում են, վաղը գուցե նորից գլուխ բարձրացնեն:

Հենց այստեղ է գալիս ամենամեծ հարցը. ինչպես անել, որպեսզի այն, ինչ միջավայր է, դառնա մտածողություն, աշխարհայացք, որ ընտրակաշառքն ընդունելի չլինի՝ ոչ թե որ թավշյա հեղափոխություն է տեղի ունեցել, այլ որ ընտրակաշառք պարզապես պետք է չլինի: Հիմնարկի տնօրենը ոչ թե չհրահանգի իր աշխատողին, որովհետև իրավիճակ է փոխվել, այլ չհրահանգի, որովհետև դրա իրավունքը չունի: Այս շարքը շատ երկար կարելի է շարունակել, սակայն լավատեսական տրամադրության մեջ մնալով՝արձանագրենք, որ անկախ ընտրությունների արդյունքներից, այն, ինչ կա այսօր, հաճելի է: Շատ հաճելի կլինի նաև, որ ընտրությունների արդյունքները նույնպես լինեն լավատեսության տրամադրող, այսինքն՝ հավասար մրցակցություն և Երևանի հասարակության բոլոր շերտերի տրամադրություններն արտացոլող:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում