Խաչքարերին սիրահարված հորդանանցի լուսանկարիչ Ռամի Իսեռը, ով բուն մասնագիտությամբ տնտեսագետ է, իր հայաստանյան առաջին այցի ընթացքում նկատում է այն խաչքարը, որն առաջինը դարձավ հազարավոր լուսանկարներից, որոնք հետագայում արեց:
Ավելի ուշ իմանում է, որ խաչքարն ավելի քան 1900 տարի հայկական մշակույթի մի կարևոր մասնիկն է:
«Այցիս նպատակը Հայոց ցեղասպանության ուսումնասիրությունն էր: National Geographic-ի առաջարկով այցելեցի Հայաստան՝ «Արցունքներ Հայաստանից» ցուցահանդեսն իրականացնելու նպատակով:
Հայաստանում մնացի 14 օր և խաչքարերի բազմաթիվ լուսանկարներ արեցի: Այդ ճամփորդությունից հետո Հայաստանը սրտիս մեջ նկարեցի նոր ձևով, նոր գույներով: Ես մի արաբ մարդ եմ, ով մտել է գործել հայկական պատմության և մշակույթի խորքը: Պատմություն, մշակույթ, քաղաքակրթություն՝ բաներ, որոնց կարել է հանդիպել ամեն փողոցի անկյունում: «Արցունքներ Հայաստանից» ծրագիրս վերանվանեցի «Լույսեր Հայաստանից»:
Ըստ արաբ լուսանկարչի՝ հայերը առատաձեռնության, բարության մարմնավորում են, այնպիսին, ինչպիսին ինքը երբևէ չի հանդիպել իր նախորդ ճամփորդությունների ընթացքում : Իսկ Հայաստանից առաջ այցելել է ավելի քան 82 երկիր:
Ռամիի՝ Հայաստանում արված լուսանկարները ցուցադրվում են ԱՄՆ-ում, Եգիպտոսում,Փարիզում, Հռոմում, Լիբանանում… Այնուհետև, բարեգործական ցուցահանդես է տեղի կազմակերպում Երևանում ՝Թումանյանի թանգարանում: Հասույթը տրամադրվում է Գյումրու դպրոցներից մեկում համակարգչային սենյակի բացմանը:
Առաջին այցի ավարտին արդեն ուներ 3255 լուսանկար: Ուսումնասիրելով խաչքարային արվեստը՝ որոշում է դրա մասին պատմել աշխարհին ՝շեշտելով դրանց հայկական ծագումը:
«Բացի խաչքարերն ուսումնասիրելուց, սկսեցի նաև հայերեն սովորել: Այցելություններս դեպի Հայաստան դարձան առավել հաճախ: 2016 թ. հուլիսին նկարիչների միության տանը կայացավ երկրորդ ցուցահանդեսս, այս անգամ՝ «Մի խաչքարի պատմություն» խորագրով: Այնուհետև ծանոթացա «Fund 100» բարեգործական հիմնադրամի տնօրեն Տիգրան Բալոյանի հետ: Ցուցահանդեսի ողջ հասույթը տրամադրվեց հիմնադրամին, որը կոչված է օգնելու քաղցկեղով հիվանդ հայ մանուկներին»:
Իսեռն ավելի ուշ ծանոթանում է ՏՏ ոլորտի մասնագետ Մհեր Պարույրյանի հետ, և չորս հոգուց բաղկացած թիմի հետ ստեղծում «Khachkar Foundation» ծրագիրը և Khachkar.com կայքը:Այստեղ կարելի է տեսնել է շուրջ 38 000 խաչքարերի լուսանկարներ, ծանոթանալ նրանց պատմությանը:
«Կայքի նպատակն է աշխարհին ծանոթացնել խաչքարին և, առավել ճանաչելի դարձնել այն: Խաչքարերի մասին տեղեկատվությունը պարբերաբար թարմացվում է, դրանք դասակարգվում են ըստ աշխարհագրական դիրքի: Այն վիրտուալ թանգարան է: 2018 թ. խաչքարերի և իմ ծրագրերի շուրջ հանդիպում-քննարկում ունեցա Հորդանանում: Տեղի նկարիչների միության կողմից ստացա պարգև: Նույն թվականին, «Հայ եկեղեցու ազդեցությունը խաչքարի զարգացման վրա» դասախոսությունիցս հետո, Հորդանանի հայերի միության կողմից արժանացա ազգային վարչության պարգևին։
Այդ ժամանակ էլ սկսեցինք «Հայկական խաչքարը մշակութային ցեղասպանությունների և գոյության հրամայականների միջև» անունը կրող լուսանկարչական ալբոմ-գրքի նախապատրաստումը, որն այժմ տպագրության փուլում է»:
Ռամին արդեն 11 անգամ այցելել է Հայաստան և մտադիր է լինել նաև Հայաստանի գրավված տարածքներում՝ ինչպես, օրինակ, Նախիջևանում: Նրա նպատակն է լուսանկարել այնտեղի խաչքարերը ՝որպես հայ ժողովրդի դարավոր գոյության վկաներ:
«Խաչքարը մարդկանց աղոթքն է առ Աստված:Միշտ մտածում եմ՝ ինչքան մեծ է այն հավատքը,որ ստիպում է քարին աղոթք արտասանել»,- ասում է արաբ լուսանկարիչը:
13:39
11:09
10:44
10:19
10:02
14:25
14:10
14:00
13:43
13:25
13:09
12:48
12:26
11:33
11:03
10:33
10:02
17:39
17:22
17:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | ||||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
09:43
09:32
09:15
09:01
10:01
09:46
09:36
09:26
09:13
09:01
09:45
09:33
09:17
09:01
