Տեսողության համաշխարհային օրն է

11.10.18 | 13:44

Այսօր` հոկտեմբերի 2-րդ հինգշաբթին, Տեսողության համաշխարհային օրն է։ Այս տարի Տեսողության համաշխարհային օրվա միջոցառումներն անցկացվում են «Ակնային խնամք ամենուր» կարգախոսի ներքո՝ նպատակ ունենալով խրախուսել տեսողության խնդիրների հանդեպ հասարակության ուշադրության բարձրացումն ամենուր։

«Հայկական ակնաբուժության նախագիծ» բարեգործական հիմնադրամը (ՀԱՆ ԲՀ) այդ կապակցությամբ հայտարարում է միջոցառումների միամսյակ: Յուրաքանչյուր շաբաթ կկազմակերպվի մեկ միջոցառում՝ ուղղված ակնային խնդիրների վաղ բացահայտմանը և բուժմանը, ինչպես նաեւ աչքի խնամքի մասին տեղեկատվության տարածմանը։

Միջոցառումների միամսյակը կմեկնարկի Արմավիրի մարզի Արմավիր գյուղում բնակչության անվճար ակնային զննումներով։ Բացի ընդհանուր ստուգումից, Շաքարախտի համաշխարհային հիմնադրամի հետ իրականացվող «Հայաստանում կուրության կանխարգելում շաքարախտային ռետինոպաթիայից» եռամյա ծրագրի շրջանակներում շաքարային դիաբետ ունեցողների ակնահատակը կլուսանկարվի արդի տեխնոլոգիաներով՝ նպատակ հետապնդելով ժամանակին ախտորոշել եւ կանխարգելել շաքարախտով պայմանավորված ակնային հիվանդություններից առաջացող կուրությունը։

Ըստ Նախագծի հանրային կապերի բաժնի, միամսյակի ընթացքում ակնային խնամքի վերաբերյալ իրազեկման միջոցառում կանցկացվի երիտասարդության շրջանում, մասնավորապես՝ հանդիպում կկազմակերպվի «Ռեստարտ» քաղաքացիական ուսանողական նախաձեռնության ներկայացուցիչների հետ՝ քննարկելու ակնային խնամքի և առողջ ապրելակերպի հիմնական դրույթները, քննարկման ավարտին կիրականացվի ակնային զննում։

Ըստ Կուրության կանխարգելման միջազգային գործակալության տվյալերի, աշխարհի բնակչության շուրջ 3.37 տոկոսը՝ 253 մլն մարդ ունի տեսողության խանգարում, որից 36 մլն-ը կույր է, իսկ ևս 217մլն-ն ունի տեսողության միջին և ծանր աստիճանի խանգարում (2015 թվականի տվյալ): Կուրության և տեսողության միջին ու ծանր աստիճանի խանգարումների դեպքերից 124 մլն-ը ունեն աչքի լուսաբեկման ոչ ճշգրտված խախտում, իսկ 65 մլն-ի մոտ տեսողության խանգարումը պայմանավորված է կատարակտով: Թվարկված դեպքերի 75 տոկոսը հաղթահարելի է, այսինքն դրանք հնարավոր է բուժել կամ կանխարգելել:

Տեսողության խանգարմամբ բնակչության 89 տոկոսը կենտրոնացած է զարգացող, ցածր եկամուտ ունեցող երկրներում: Տեսողության միջին և ծանր աստիճանի խանգարում ունեցող անձանց 55 տոկոսը կանայք են: Տեսողության խանգարման հիմնական ամենատարածված պատճառներն աշխարհում հետևյալն են՝ աչքի լուսաբեկման խախտումները, կատարակտ և գլաուկոմա: Իսկ կուրության պարագայում դրանք են՝ կատարակտը, գլաուկոման եւ տարիքային մակուլյար դեգեներացիան: Ինֆեկցիոն հիվանդություններով պայմանավորված տեսողական խնդիրներ ունեցող անձանց քանակը զգալիորեն նվազել է վերջին 20 տարիների ընթացքում:

ՀԱՆ ԲՀ-ն 1992թ.-ից ի վեր ՀՀ առողջապահության նախարարության հետ գործակցությամբ ակնաբուժական բարեգործական ծառայություններ է մատուցում Հայաստանի բնակչությանը։ «Լույս հայի աչքերին» ծրագրի շրջանակներում 2003թ.-ց այն իրականացրել է ավելի քան 400.000 ակնային ստուգում, կատարել է շուրջ 25.000 ակնային վիրահատություն եւ լազերային միջամտություն, բաժանել է ավելի քան 70.000 ակնոց:

Ըստ Հայկական ակնաբուժության նախագծի իրականացրած հետազոտության՝ Հայաստանում աչքի հիվանդություններն առավել տարածված են 50 և ավելի տարեկան բնակչության շրջանում: Տարիքային այս խմբում տեսողության խաթարման տարածվածությունը 8.4% է, կատարակտի տարածվածությունը` 27%, մակուլյար դեգեներացիայինը՝ 6.5%, գլաուկոմայինը՝ 3.4%, դիաբետիկ ռետինոպաթիայինը՝ 4.4%: Հայաստանի մեծահասակ բնակչության (16+ տարեկան) շուրջ 13%-ն ունի կուրության բերող առնվազն մեկ ակնային հիվանդություն:

50 և ավելի տարեկանների շրջանում խոցելի ակնային առողջություն ունեցողների ներկայացվածությունը գրեթե 3 անգամ ավելին է և կազմում է 37%: 50-ից հետո կյանքի յուրաքանչյուր լրացուցիչ 5 տարին ավելացնում է խոցելի ակնային առողջություն հավանականությունը 9%-ով: