Երևանում մեկնարկել է «Բալթիկայից մինչև Սև ծով. Հայերը մշակութային, տնտեսական և քաղաքական գործընթացներում» միջազգային գիտաժողովը, որը կազմակերպվել է «ԱՆԻՎ» հայագիտական հետազոտությունների զարգացման և աջակցության հիմնադրամի կողմից:
Քառօրյա համագումարի ընթացքում հայ և արտասահմանցի մասնագետները կանդրադառնան անցյալում և ներկա փուլում հայկական համայնքների դերին տարածաշրջանի պատմության մեջ, կուսումնասիրեն Հայաստանի հարաբերությունները տարածաշրջանի երկրների հետ պատմական և աշխարհագրական համատեքստում:
Նշենք, որ կոնֆերանսին մասնակցում են ավելի քան 60 հետազոտողներ Ավստրիայից, Արգենտինայից, Բելառուսից, Բուլղարիայից, Հունգարիայից, Գերմանիայից, Ղազախստանից, Ղրղզստանից, Լիտվայից, Մոլդովայից, Լեհաստանից, Ռումինիայից, Սերբիայից, ԱՄՆ-ից, Ուկրաինայից, Ֆրանսիայից:
«ԱՆԻՎ» հայագիտական հետազոտությունների զարգացման և աջակցության հիմնադրամի գլխավոր տնօրեն Արմեն Խեչոյանը Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց որ գիտաժողովը թվով չորրորդն է, որը կազմակերպում է իրենց հիմնադրամի կողմից: «Գիտաժողովները շատ կարևոր են՝ մանավանդ հայագիտության համար: Հայագիտությունը մեր զենքն է, որը մենք չենք օգտագործում: Առաջին հերթին, օրինակ՝ մենք նպատակ ենք դնում տեսնել, թե ինչ ժառանգություն ունենք աշխարհում: Ոչ ոքի համար գաղտնիք չէ, որ մենք հազարամյա ժողովուրդ ենք և բազմաթիվ մշակութային, պատմական ժառանգություն ունենք ոչ միայն մեծ Հայքի, Հայաստանի տարածքում, այլև աշխարհի գրեթե բոլոր կենտրոններում: Շատ ժամանակ մենք չենք տիրապետում, թե մենք ինչ ունենք, ինչ ժառանգություն ենք թողել աշխարհի տարբեր ծայրերում»,-ասաց նա:
Արմեն Խեչոյանը նշեց, որ իրենց խնդիրներից է նաև այդ ժառանգության ուսումնասիրումը: Ըստ նրա՝ վերջին շրջանում այս աշխատանքների ընթացքում նոր նյութեր են հայտնաբերվել Լեհաստանի, Բելառուսի արխիվներում: «Պետք է ուշադրություն դարձնենք հետազոտման գործընթացների վրա՝ ոչ միայն հայ, այլ տեղի գիտնականների ներուժն օգտագործելով: Այդ գիտելիքներին տիրապետելով՝ կարող ենք այսօր այն դարձնել, այսպես ասած, փափուկ ուժ և երկխոսությունները շատ ավելի հեշտ կլինեն այդ պետություններում»,-ասաց նա:
Կրթության և գիտության փոխնախարար Հովհաննես Հովհաննիսյանը համագումարի բացման խոսում ընդգծեց հայերի կարևոր առաձնահատկություններից մեկը. «Անկախ նրանից, թե որ երկրում են հայերը հաստատվել, առաջին հերթին ստեղծել են եկեղեցի ու դպրոց. երկու կարևոր հաստատություններ, որոնք ապահովել են հայերի մշակութային, կրոնական, կրթական միասնությունն օտար հողի վրա, դրանից բխող ազգապահպան ու ինքնութենակենտրոն մտածողություն»,-ասաց նա:
«ԱՆԻՎ» հայագիտական հետազոտությունների զարգացման և աջակցության հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ, տնտ.գ.թ Արտյոմ Կոնստանդյանը Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ կոնֆերնասի նպատակը գիտական երկխոսությունն է տարբեր երկրների գիտնականների միջև, որը ոչ միայն գիտական աշխարհի, այլև Հայաստանի և հայության համար է:
Արտյոմ Կոնստանդյանը նկատեց, որ այսօր հայագիտությունն այդքան էլ պահանջված գիտական ուսումնասիրության առարկա չէ, ուստի կարևոր է նման անդրադարձը:
«Ցավոք, հայագիտությունը շատ անգամ անհետ կորչում է հենց Հայաստանում, էլ չասենք՝ այլ երկրներում, նույնիսկ այպիսի ուժեղ հայագիտական դպրոցներում, ինչպիսիք են ռուսական, ֆրանսիական, լեհական դպրոցները և գնալով ավելի ու ավելի քիչ գիտնականեր են զբաղվում դրանով: Մեզ համար կարևոր է, որ այդ գիտությունը տարածվի այն բոլոր երկրներում, որտեղ հայկական հետք է նկատվել: Հավաքել այսքան գիտնականների մեկ վայրում, շատ դժվար է: Այն, որ մեզ հաջողվեց նման մեծ միջազգային գիտաժողով անցկացնել Երևանում, կարծում եմ՝ մեծ հաջողություն է և ես նույնիսկ կարող եմ թույլ տալ ասելու, որ նման ներկայացուցչական կոնֆերնս չի եղել ժամանակակից Հայաստանում: Մենք, միանշանակ, որպես հայ կարող ենք հպարտանալ այն ժառանգությամբ, որ արել են հայերը ոչ միայն մեր երկրում, այլ ամբողջ աշխարհում»,-ասաց նա:
Փարիզից ժամանած հայտնի պատմաբան Կլոդ Մութաֆյանը իր զեկույցում ներկայացրեց հայերի ներկայությունը այժմյան Ռումինան, Արևմտյան Ուկրաինան և Լեհաստանի արեևլյան մասն ընդգրկող կապադովկյան լեռներում: «Ես փորձել եմ ներկայացնել, թե երբ հայերը հոն եկան, ինչ պատճառով, ինչպես ընդունվեցին, ինչ բերեցին տեղական մշակույթին և այլն»,-ասաց նա և նշեց, որ ինքը հերքել է այն պնդումը, թե թուրքերի կողմից Անիի գրավումից հետո են հայերը զանգվածաբար գաղթել այդ տարածք: «Ես ուզեցա ասել, որ սա պարզապես 18-րդ դարի տարածված հեքիաթ է, զանգվածային արտագաղթ գոյություն չի ունեցել, կամաց-կամաց են եղել և դա պայմանավորված է եղել թագավորության թուլացումով»,-ասաց Կլոդ Մութաֆյանը:
Ըստ նրա՝ հայերի գաղթի պատճառները միշտ նույն է եղել՝ թագավորությանն թույլացում, պատերազմներ, նվաճումներ և այլն:
Պատմաբանը շեշտեց, որ հայերը ամենուր աչքի են ընկել մշակույթի և առևտրի ոլորտում իրենց հմտությամբ և շատ դեպքերում նույնիսկ այլ երկրների թագավորները կանչում էին հայերին, իրենց ազատություններ էին շնորհում, և հայաբնակ քաղաք էին դառնում:
13:39
11:09
10:44
10:19
10:02
14:25
14:10
14:00
13:43
13:25
13:09
12:48
12:26
11:33
11:03
10:33
10:02
17:39
17:22
17:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | ||||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
09:43
09:32
09:15
09:01
10:01
09:46
09:36
09:26
09:13
09:01
09:45
09:33
09:17
09:01
