«ԷկոԼուր» տեղեկատվական ՀԿ-ն, «CEE Bankwatch Network» եվրոպական միջազգային ցանցը և Բուլղարիայի «Վայրի բնության բալկանյան միություն» ՀԿ-ն նամակ են ուղարկել ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանին Ամուլսարի ծրագրում նոր գործոնների հայտնաբերման վերաբերյալ:
Նամակում նշված է. «Ամուլսարի ոսկու ծրագրով պայմանավորված սոցիալ-բնապահպանական վիճակի վատթարացումը և ՀՀ վարչապետի հրամանով ստեղծված մետաղական հանքարդյունաբերության ոլորտն ուսումնասիրող աշխատանքային խմբի գործունեության շրջանակներում Ամուլսարի ծրագրին տրված եզրակացությունների անորոշ կարգավիճակը հաշվի առնելով՝ կառավարության ուշադրությանն ենք ներկայացնում նոր փաստեր, որոնք արտացոլված են կից փաստաթղթերում:
Առաջին փաստաթուղթը «Ամուլսարի ոսկու ծրագրի «Բնապահպանական և սոցիալական ազդեցության գնահատում» (ԲՍԱԳ) փաստաթղթում նոր հանգամանքների մասին հաշվետվությունն» է, որը պատրաստել են Բուլղարիայի Վայրի բնության բալկանյան միության գիտնականները:
Երկրորդ փաստաթուղթը ««Լիդիան Արմենիա» ընկերության կողմից Ամուլսարի ոսկեբեր քվարցիտների հանքավայրի շահագործման վերաբերյալ սոցիալական հետևանքների գնահատականը ազդակիր համայնքների բնակչության կողմից» սոցիոլոգիական հետազոտությունն է, որն իրականացրել է «Համայնքային փոխօգնություն» ՀԿ-ի ղեկավար, սոցիոլոգ Անահիտ Մկրտչյանը:
Երկու ուսումնասիրությունները կատարվել են 2018թ. հոկտեմբերին «CEE Bankwatch Network»-ի աջակցությամբ «Make ICT Fair» ծրագրի շրջանակներում: Ծրագրի իրականացողն է «ICT Fair»-ի կոնսորցիումը՝ (Swedwatch (ծրագրի ղեկավար), CEE Bankwatch ցանց, Էդինբուրգի համալսարան, «CATAPA», «Le Monde Diplomatic», «Դեպի կայունություն ասոցիացիա», «People and Planet», «Electronic Watch», «SETEM Catalunya», «Südwind» և «ICLEI»):
«ICT Fair»-ի կոնսորցիումի կազմակերպությունները գործում են միասին` բարեփոխելու տեղեկատվական և հաղորդակցական տեխնոլոգիաների (ՏՀՏ) արտադրությունը և հանքանյութերի մատակարարման շղթաները «Make ICT Fair» ծրագրի շրջանակներում:
Ուսումնասիրությունների հիմնական նպատակն էր աջակցել ԵՄ և Հայաստանի միջև կնքված համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի երրորդ գլխի (Շրջակա միջավայր) իրականացմանը: Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի 45-րդ հոդվածի համաձայն. «Կողմերը պետք է մշակեն և ամրապնդեն շրջակա միջավայրին առնչվող հարցերի մասով իրենց համագործակցությունը՝ դրանով նպաստելով կանաչ տնտեսության և կայուն զարգացման երկարաժամկետ նպատակի ապահովմանը։ Ակնկալվում է, որ շրջակա միջավայրի ընդլայնված պաշտպանությունից կշահեն Եվրոպական միության և Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներն ու գործարարությունը, այդ թվում՝ հանրային առողջության բարելավման, բնական պաշարների պահպանման և տնտեսական ու բնապահպանական արդյունավետության բարելավման, ինչպես նաև՝ առավել կայուն արտադրության կառուցվածքների ապահովմանը նպաստող ժամանակակից, ավելի մաքուր տեխնոլոգիաների օգտագործման միջոցով»:
Բուլղարիայի Վայրի բնության բալկանյան միության հաշվետվության մեջ ներկայացված հիմնական եզրակացություններն են.
. Էմերալդ ցանցը և Բեռնի կոնվենցիան, որը Հայաստանի Հանրապետության կողմից վավերացվել է 2008թ-ին, բավարար ուշադրության չեն արժանացել Ամուլսարի ԲՍԱԳ հաշվետության մեջ, և ԲՍԱԳ-ը տեղեկատվություն չի տրամադրել ՀՀ համապատասխան մարմիններին (Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննական կենտրոն (ՇՄԱՓԿ) և ՀՀ բնապահպանության նախարարությանը) առ այն, որ այս ծրագիրն ուղղակիորեն ազդում է Բեռնի կոնվենցիայի շրջանակներում ստեղծված Էմերալդ ցանցի վրա, և հնարավոր են բացասական ազդեցություններ
. ԲՍԱԳ-ում բացակայում է Ամուլսարի ոսկու ծրագրի ազդեցությունների գնահատումը Էմերալդի տարածքների էկոլոգիական առանձնահատկությունների վրա
.Ամուլսարի ԲՍԱԳ-ում կիրառվում են մեթոդաբանություններ, որոնք չեն արտահայտում Բեռնի կոնվենցիայի դրույթները և անհամատեղելի են Բնապահպանական հատուկ հետաքրքրություն ներկայացնող տարածքների (ԲՀՀՏ)` Էմերալդ ցանցի հետ
. ԲՍԱԳ-ում նաև չեն գնահատվել պաշտպանության ներքո գտնվող մի շարք ցեղատեսակների և բնակավայրերի վրա հնարավոր բացասական ազդեցությունները, ինչպես նաև Արփա գետի հնարավոր աղտոտման ազդեցությունը և հնարավոր սպառնալիքները ջրային էկոհամակարգերի նկատմամբ:
Երկրորդ հաշվետվության` սոցիոլոգիական ուսումնասիրության հիմնական եզրակացությունն է. «Հանքի գործունեության ողջ ցիկլի սոցիալական ազդեցությունների շուրջ հարցման մասնակիցների շրջանում ձևավորված ծայրահեղ դրական և ծայրահեղ բացասական գնահատականները կրում են բնակչության ոչ բավարար տեղեկացվածության, հանքի աշխատանքների շարունակման մեջ ուղիղ անձնական շահ տեսնող փոքրաթիվ խմբի կողմից բացասական հետևանքների իսպառ հերքման և ողջ բնակչության շրջանում ստեղծված հուզական լարված դաշտի գերազդեցությունը:
Այս ենթատեքստում կարևոր է հիշատակել ՄԱԿ-ի հատուկ զեկուցողի 2018 նոյեմբերի 16–ին Երևանում ունեցած ելույթը: Նա նշել է, որ նախորդ տարիներին դժվարություններ են եղել համայնքների համար տեղեկատվության հասանելիության, հանրային քննարկումներին բնակչության իմաստավորված մասնակցության և հանքերի տրամադրման շուրջ համաձայնության գալու հարցերում:
Հայաստանում բնական ռեսուրսների կառավարման հարցում մեծ անբավարարվածություն կա այն համայնքներում, որոնք ուղղակիորեն տուժում են հատկապես ջրի, կենցաղի կազմակերպման վրա դրանց ազդեցություններից, որոնք արդյունք են ազգային օրենսդրության շրջանցման:
Հանքի ճանապարհն արգելափակած ակտիվիստների բողոքը վկայում է, որ կառավարությունը պետք է խորհրդակցի համայնքի անդամների հետ ինչպես հանքի սոցիալական և բնապահպանական ազդեցությունների, այնպես էլ օգուտների շուրջ: Որպես առաջին քայլ՝ ՄԱԿ-ի հատուկ զեկուցողն առաջարկեց իրականացնել այնպիսի խորհրդատվություն, որը կապահովի հանքային նախագծերի` բիզնես և մարդու իրավունքներն առաջնորդող սկզբունքներին համապատասխանությունը և կհարգի մարդու իրավունքներն ու Կայուն զարգացման նպատակները»:
Փաստաթղթերին կարելի է ծանոթանալ այստեղ և այստեղ:
13:39
11:09
10:44
10:19
10:02
14:25
14:10
14:00
13:43
13:25
13:09
12:48
12:26
11:33
11:03
10:33
10:02
17:39
17:22
17:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | ||||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
09:43
09:32
09:15
09:01
10:01
09:46
09:36
09:26
09:13
09:01
09:45
09:33
09:17
09:01
