Դրական եմ վերաբերում, որ ԵԽԽՎ-ն առանձին քննարկման առարկա չդարձրեց ԼՂ հակամարտությունը. Սամվել Ֆարմանյան

25.04.16 | 20:59

Tert.am-ի հետ զրույցում ԱԺ «Հանրապետական» խմբակցության պատգամավոր Սամվել Ֆարմանյանն անդրադառնում է ԵԽԽՎ վերջին նստաշրջանում խիստ լարված մթնոլորտին, հարցին, թե ինչ կլիներ, եթե հրատապ համարվեր ոչ թե Պանամայի խնդիրը, այլ ԼՂ հակամարտության էսկալացիայի քննարկումը: Ըստ նրա՝ հարցի քննարկումը օգտակար կարող է լինել միայն հումանիտար իրավունքի ճգնաժամի տեսանկյունից, բայց ոչ քաղաքական: «Որովհետև մենք չենք կարող մի պարագայում ասել մեկ բան, մեկ այլ պարագայում՝ մեկ այլ: Մենք խնդրի կարգավորումը շարունակում ենք դիտել, թեև արդեն որոշ վերապահումներով, բայց Մինսկի խմբի գործընթացի շրջանակներում»,-ասաց պատգամավորը:

-Պարո՛ն Ֆարմանյան, ԵԽԽՎ-ում քառօրյա պատերազմն ու հետևանքները, չնայած հարցը, չմտավ նստաշրջանի օրակարգ, սակայն ազատ դեբատների և այլ ձևաչափերում քննարկվեց: Վստահ եմ՝ նաև անձնական հանդիպումների ու շփումների մակարդակով: Կարո՞ղ եք ասել՝ եվրոպացի պատգամավորները հակակրանքի ու համակրանքի առումով ում կողմն էին:

-Օգտվելով առիթից՝ ուզում եմ ասել, որ մեզ հուզող ազգային նշանակության հարցերի վերաբերյալ մենք անգամ ամենալարված իրավիճակներում, կարևորելով հանդերձ միջազգայի հանրության կարծիքն ու բոլոր հարթակներում, այդ թվում՝ նաև խորհրդարանական վեհաժողովներում ճշմարտության բարձրաձայնման անհրաժեշտությունը, չպետք է էմոցիոնալ գնահատականներով ու սպասելիքներով առաջնորդվենք՝ պայմանավորված նրանով, թե միջազգային այս կամ այն կազմակերպության կամ առանձին պատգամավորների համակրանքը հակամարտության որ կողմի կողմն է: Սա, ինքին, ըստ իս, հետագա մեր աշխարհայացքի համար ճիշտ մոտեցում չէ: Վերջին իրադարձությունների հետ կապված եղել է Եվրոպայի խորհրդի գլխավոր քարտուղարի հայտարարություն՝ բավականին բալասնավորված և ստեղծված իրավիճակին համարժեք։ Գիտեք, որ եղել էր ԵԽԽՎ նախագահի անպատասխանատու հայտարարությունը, որի մասին մենք նաև խոսեցինք խորհրդարանական վեհաժողովի ժամանակ: Տպավորությունս այնպիսին է, որ խորհրդարանական վեհաժողովի անդամները, բնականաբար հետևելով լրահոսին և կատարելով սեփական եզրակացությունները, տեղեկացված էին տեղի ունեցածի վերաբերյալ։ Ակնհայտ էր, որ ադրբեջանական կողմը ոչ միայն խորհրդարանական վեհաժողովում, այլ բոլոր միջազգային հարթակներում դիվանագիտական խողովակներում փորձում է այդ ռազմական ձախողված արկածախնդրության նախաձեռնության պատասխանատուի դերում դնել հայկական կողմին՝ ՀՀ-ին, ինչը ոչ միայն իրականությունը չէ, այլ կարող եմ իմ տպավորություններով կիսվել, որ դա համոզիչ չէ նույնիսկ այն մարդկանց համար, ովքեր շարունակաբար ընկալվել կամ համարվում են որպես Ղարաբաղյան հակամարտության հարցում շատ պրոադրբեջանական դիրքորոշում ունեցող գործիչներ: Նաև ես դրանով կպայմանավորեի ադրբեջանական պատվիրակության, խոշոր հաշվով, օրակարգի բացակայությունը ԵԽԽՎ վերջին նստաշրջանում, որովհետև եթե մենք, որպես պատվիրակություն, խնդիր ունեիք այդուհանդերձ հակամարտության ընթացքը ու էսկալացիան չդարձնել այդ ձևաչափում քննարկման առարկա, բայց դրանով հանդերձ՝ օգտագործել առիթը և բարձրաձայնել ճշմարտությունը, մեր ադրբեջանական գործընկերների ընտրած մարտավարությունը ևս հուշում էր այն մասին և, դա այդպես է, որ ստեղծված իրավիճակում շատ դժվար կլիներ նրանց համար լինել համոզիչ: Բայց դա, եթե կուզեք, էմոցիաների դաշտից է և դա, ցավոք, իրականության մեջ, չեմ կարծում, որ մեծ հաշվով բան փոխի: Ինչու, որովհետև ԵԽԽՎ-ն, ցավոք սրտի, բավականին հեռու է գնացել իր առաջնային մանդատից՝ կապված ընդհանուր տարածաշրջանի ու նաև առանձին երկրների, նաև Հայաստանի ու Ադրբեջանի՝ կապված Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության հետ: Խորհրդարանական վեհաժողովն ու Եվրախորհուրդը պետք է, նախ, հետամուտ լինի մեր տարածաշրջանում ժողովրդավարական գործընթացների ամրապնդման, մարդու իրավունքների խնդիրներին: Իսկ Ղարաբաղյան հակամարտության վերաբերյալ ուզում եմ հիշեցնել, որ կա մեկ նախապայման, որին մեկ համաձայնել ենք՝ անդամակցելով, դա խնդրի խաղաղ կարգավորումն է: Դրանից դուրս ձեռնարկվող բոլոր նախաձեռնությունները, իմ կարծիքով, սխալ տեղ են տանում, և մի բան, որ կարող է անել ԵԽԽՎ-ն, դա նաև աջակցությունն է, որպես միջազգային որոշակի հեղինակություն ունեցող մարմին, Մինսկի խմբի գործընթացին:

-Եթե ավելի հրատապ չհամարվեր «Պանամյան թղթապանակի» մասին հարցը, քան ապրիլյան վերջին իրադարձություների մասին քննարկումը, և դա տեղի ունենար լիագումար նիստի ֆորմատում, ապա ի՞նչ եք կարծում՝ դա հայկական կողմի համար ավելի ձեռնտո՞ւ կլիներ, քան ադրբեջանական:

-Կա իրականության ընկալում և շահեր, որ ունենք մենք՝ որպես հայկական պատվիրակություն, և կան նաև հանգամանքներ, որոնք մենք պարտավոր ենք հաշվի առնել: Եթե ԵԽԽՎ-ն վերջին էսկալացիան ցանկություն ունենա կամ դա դարձնի քննարկման առարկա՝ որպես միջազգային հումանիտար իրավունքի խախտման ու պատերազմական հանցագործությունների համատեքստում, ես կարծում եմ՝ այդ դեպքում կարող է օգտակար դերակատարություն ունենալ: Բայց հաշվի առնելով քաղաքական նախադեպն ու տարբեր շահեր հետապնդվող ուժերի ու գործիչների երկայությունը խորհրդարանական վեհաժողովում, ես կարծում եմ, որ շատ խոհեմ է մոտեցում, որ ԼՂ հակամարտությունը ու էսկալացիան, կրկնում եմ, որպես քաղաքական գործընթաց չլինի քննարկման առարկա: Որովհետև գիտեք՝ հայկական կողմի մոտեցումը շատ հստակ է, որ այն, ինչ կարող է անել Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովը ԼՂ հակամարտության խնդրում չկրկնվեմ՝ այդ երկու ուղղություններն են ՝ ժողովրդավարություն, մարդու իրավունքներին են վերաբերում։ Ես դրական եմ վերաբերում, որ ԵԽԽՎ-ն առանձին քննարկման առարկա չդարձրեց ԼՂ հակամարտությունը, որովհետև մենք չենք կարող մի պարագայում ասել մեկ բան, մեկ այլ պարագայում՝ մեկ այլ: Մենք խնդրի կարգավորումը շարունակում ենք դիտել, թեև արդեն որոշ վերապահումներով, բայց Մինսկի խմբի գործընթացի շրջանակներում:

-Ձեր և գործընկերների սուր ելույթներից հետո լուրեր տարածվեցին, որ պատվիրակությանը ձայնից զրկում են, և այլն: Կա՞ր նման բան:

-Գիտեք, ինչպես քաղաքական մեր կյանքում, ցավոք սրտի, լրատվության ոլորտում երբեմն տրամաբանությունից դուրս հայտարարություններ են հնչում, և տեսակետներն են շրջանառվում: Դա թյուրիմացություն էր, և հավանաբար, այդ գաղափարի հեղինակները ի նկատի են ունեցել «Պրոգրես ռեփորթի», այսպես ասած, այն բաժինը, որը մեջբերում էր նախորդ նստաշրջանում Միլիցա Մարկովիչի զեկույցից: Երկար կարող եմ բացատրել, բայց եթե համառոտ լինեմ՝ դա ԵԽԽՎ ընթացակարգերի սխալ իմացության արդյունք է՝ լրագրողի կողմից և դրա հանրայնացումը: Նման խնդիր բնականաբար չկա, չի էլ կարող լինել:

Tert.am