ARM | RUS |

«Փաստ»․ Արտակարգ դրության նպատակն ու էությունը․ ոչ ստանդարտ իրավիճակներ

19.03.20 | 09:47

«Յուրաքանչյուր պետության խնդիրը հանրության անվտանգության ապահովումն է։ Դրա համար էլ անվտանգության համակարգի ձևավորումը առաջնային տեղ է զբաղեցնում պետական համակարգում, որը միտված է հասարակության բնականոն կենսագործունեությունը ապահովելուն՝ լինի դա ստանդարտ իրավիճակներում, թե արտակարգ պայմաններում։

Բայց շատ հաճախ արտաքին և ներքին սպառնալիքների պարագայում երկրները ստիպված են լինում հատուկ միջոցառումներ ձեռնարկել, որոնք նախատեսում են ռեսուրսների կենտրոնացում և անվտանգության մակարդակի բարձրացում։ Իսկ սա հիմնականում տեղի է ունենում արտակարգ դրություն հայտարարելու պայմաններում։

Արտակարգ դրությունը պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, ինչպես նաև դրանց պաշտոնատար անձանց գործունեության իրավական հատուկ ռեժիմ է, որը սահմանվում է պետության ամբողջ տարածքում կամ առանձին հատվածներում ներքին և արտաքին վտանգներից պաշտպանվելու, ինչպես նաև երկրի սահմանադրական ու հասարակական կարգը պահպանելու նպատակով։

Նկատենք, որ արտակարգ դրության ռեժիմը հիմնականում կիրառվում է պատերազմների, աղետների, համաճարակների, հումանիտար և տնտեսական ճգնաժամների, ինչպես նաև այլ սպառնալիքների պարագայում։ Սովորաբար արտակարգ դրության ռեժիմը ենթադրում է քաղաքացիների, իրավաբանական անձանց ազատությունների և իրավունքների սահմանափակում, իսկ մյուս կողմից՝ նրանց համար լրացուցիչ պարտականությունների սահմանում։

Օրինակ՝ Հայաստանում արտակարգ դրությունը ենթադրում է անձանց ազատ տեղաշարժվելու իրավունքի սահմանափակում, հավաքներ կամ հանրային միջոցառումներ իրականացնելու սահմանափակում կամ արգելում, գործադուլների և իրավաբանական անձանց գործունեությունը կասեցնող կամ դադարեցնող այլ միջոցառումների արգելում, տեղեկատվության փոխանցման սահմանափակում և այլն։

Տարբեր երկրներում արտակարգ դրության ռեժիմները տարբեր պայմաններ են նախատեսում։ Եվ դա կախված է պետությունների օրենսդրական կարգավորումներից։ Օրինակ՝ ԱՄՆ-ում 1976 թվականին ընդունվեց արտակարգ դրություն սահմանելու հատուկ կարգ, որով միաժամանակ կարող են սահմանվել բազմաթիվ արտակարգ դրության ռեժիմներ։ Ներկա դրությամբ ԱՄՆ-ում գործում է ավելի քան 30 արտակարգ դրության ռեժիմ։

Պատմության ընթացքում եղել են նաև դեպքեր, երբ արտակարգ դրության հայտարարումը պայմանավորված է եղել դիկտատոր ղեկավարների՝ իրենց իշխանությունը երկարացնելու հանգամանքով։ Իսկ արտակարգ դրության էությունը հիմնականում պայմանավորված է եղել քաղաքացիների իրավունքների սահմանափակումներից օգտվելու և իշխանական ռեսուրսները կենտրոնացնելու հետ։

Եվ պատահական չէ, որ դեռևս Հին Հռոմի ժամանակաշրջանում հռոմեացի դիկտատորները, որոնք հստակ սահմանված լիազորություններով օժտված դատավոր էին, միջինը 6 ամիս ժամկետով ընտրված, արտակարգ իրավիճակների ժամանակ բացարձակ իշխանություն էին ստանում և շահագրգռված էին, որպեսզի այդպիսի իրավիճակներ ստեղծվեն։

Սակայն պետք է նշել, որ ժողովրդավարության պայմաններում առանց անհրաժեշտ օրենսդրական հիմքերի և սպառնալից իրավիճակի, իշխանությունների կամայականությամբ պայմանավորված հնարավոր չէ արտակարգ դրություն մտցնել։

Եվ պատահական չէ, որ ժողովրդավարության բարձր մակարդակով երկրներում նման վիճակը նույնիսկ քննարկման առարկա չի դառնում ո՛չ այդ պահին, ո՛չ հետագայում, քանի որ հասկանալի է, որ արտակարգ դրության պայմաններում պետությունը կարող է լրացուցիչ լիազորություններ ձեռք բերել հանրության անվտանգությունն ապահովելու համար։ Եվ այդ պայմաններում կենսագործունեության որոշակի ոլորտներում պետությունը հնարավորություն է ստանում հատուկ միջոցառումներ ձեռնարկել և մեծացնել միջամտությունը։

Եվ այսպիսի իրավիճակում պետությունը կարող է կիրառել ինչպես ֆինանսատնտեսական գործիքները շուկայում անցանկալի դրսևորումները բացառելու նպատակով, այնպես էլ օգտագործել իրավապահ համակարգի հնարավորությունները հասարակական կարգն ու անվտանգությունն ապահովելու համար։

Իսկ եթե հանրության անվտանգությունը և հասարակական կարգի պահպանումը լուրջ սպառնալիքի տակ են, ապա պետությունը համապատասխան օրենսդրական հիմքերի առկայության պայմաններում կարող է կիրառել նաև զինված ուժերը»,-գրում է թերթը


Էջմիածնի քաղաքապետը հրաժարական է տվել

Էջմիածնի քաղաքապետը հրաժարական է տվել

18:34

Կիևի պատվիրակությունը դեռ չի ժամանել բանակցությունների, բայց դեռ վաղ է խոսել վերջնաժամկետի մասին

Կիևի պատվիրակությունը դեռ չի ժամանել բանակցությունների, բայց դեռ վաղ է խոսել վերջնաժամկետի...

18:29

Թուրքիայում 5,2 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Թուրքիայում 5,2 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի...

18:02

Խոշոր վթար Կոտայքում

Խոշոր վթար Կոտայքում

17:04

Տիտղոսակիր ընդդիմության համար կարևոր քայլ կարող է լինել խորհրդարանին «քաղաքական իզգոյացման» արժանացնելը՝ մանդատները վայր դնելով. Անանյան

Տիտղոսակիր ընդդիմության համար կարևոր քայլ կարող է լինել խորհրդարանին «քաղաքական իզգոյացման»...

15:24

Դուք եկաք՝ տանուլ տալու պատերազմը, դուք եկաք՝ հանձնելու Արցախը. Տիգրան Աբրահամյանը՝ ՔՊ-ականներին

Դուք եկաք՝ տանուլ տալու պատերազմը, դուք եկաք՝ հանձնելու Արցախը. Տիգրան Աբրահամյանը՝...

14:44

Հայաստանը զորախումբ չի ուղարկում Մոսկվա, ՀՀԿ-ն կփորձի հայտարարություն ընդունել. ՔՊ-ականը՝ «Պատիվ ունեմ»-ի նախագծի մասին

Հայաստանը զորախումբ չի ուղարկում Մոսկվա, ՀՀԿ-ն կփորձի հայտարարություն ընդունել. ՔՊ-ականը՝ «Պատիվ...

14:18

Լևոն Քոչարյանն իրեն շատ կոռեկտ է պահել. կարելի՞ է ամբողջ ԱԺ-ով հայհոյել մարդու տոհմը. Ռուստամյան

Լևոն Քոչարյանն իրեն շատ կոռեկտ է պահել. կարելի՞ է ամբողջ ԱԺ-ով հայհոյել մարդու տոհմը....

14:04

Ինքներս մեզ վրա պետք է աշխատենք, որպեսզի ընդդիմության սանձարձակություններին էլ ավելի զուսպ կարողանանք արձագանքել. ՔՊ-ական պատգամավոր

Ինքներս մեզ վրա պետք է աշխատենք, որպեսզի ընդդիմության սանձարձակություններին էլ ավելի զուսպ...

13:43

Վարժական հավաքներից խուսափելու դեպքում պատասխանատվությունը կխստացվի

Վարժական հավաքներից խուսափելու դեպքում պատասխանատվությունը...

13:19

Հայաստանում ուսուցիչը պետք է լինի պետության հատուկ ուշադրության և հարգանքի կենտրոնում. Դանիելյան

Հայաստանում ուսուցիչը պետք է լինի պետության հատուկ ուշադրության և հարգանքի կենտրոնում....

13:04

Վերաքննիչն մերժել է դատախազության բողոքը. Ազատի կացարանի հրդեհի գործով զորամասի փոխհրամանատարը չի կալանավորվի

Վերաքննիչն մերժել է դատախազության բողոքը. Ազատի կացարանի հրդեհի գործով զորամասի փոխհրամանատարը չի...

12:46

«Արևային պաթոսը». Վահե Դավթյանը՝ առաջին խոշոր արդյունաբերական արևային էլեկտրակայանի գործարկման մասին

«Արևային պաթոսը». Վահե Դավթյանը՝ առաջին խոշոր արդյունաբերական արևային էլեկտրակայանի գործարկման...

12:16

ԵՄ 7 նորմերի մոտարկման և տեղայնացման կանխավճարի համար Քաղաքաշինության կոմիտեին կհատկացվի 67,5 մլն դրամ

ԵՄ 7 նորմերի մոտարկման և տեղայնացման կանխավճարի համար Քաղաքաշինության կոմիտեին կհատկացվի 67,5 մլն...

12:02

LIVE. Շուշի ազատագրման օրն է. ԵԿՄ անդամներն ու քաղաքական գործիչներն այցելում են Եռաբլուր

LIVE. Շուշի ազատագրման օրն է. ԵԿՄ անդամներն ու քաղաքական գործիչներն այցելում են...

12:02

Հակակոռուպցիոն կոմիտեն կաշառքի գործով 11 անձի է ձերբակալել. նրանց թվում են Շենգավիթի թաղապետարանի պաշտոնյաներ

Հակակոռուպցիոն կոմիտեն կաշառքի գործով 11 անձի է ձերբակալել. նրանց թվում են Շենգավիթի թաղապետարանի...

11:48

Երևանում 2 անձինք մուտք են գործել մթերային խանութ և գողացել «Իզի փեյ» վճարային տերմինալը, իսկ դրամարկղից՝ խոշոր չափի գումար

Երևանում 2 անձինք մուտք են գործել մթերային խանութ և գողացել «Իզի փեյ» վճարային տերմինալը, իսկ...

11:33

ԱԳՆ խոսնակն արձագանքել է Դոնալդ Թրամփի հատուկ բանագնացին

ԱԳՆ խոսնակն արձագանքել է Դոնալդ Թրամփի հատուկ...

21:57

Իրանը կբանակցի Մեծ Բրիտանիայի, Գերմանիայի և Ֆրանսիայի հետ

Իրանը կբանակցի Մեծ Բրիտանիայի, Գերմանիայի և Ֆրանսիայի...

20:35

Ուժեղ կարկուտ է տեղացել Արմավիրի մարզի Նալբանդյան–Ջանֆիդա համայնքներում

Ուժեղ կարկուտ է տեղացել Արմավիրի մարզի Նալբանդյան–Ջանֆիդա...

18:54

RIOmall
Artioli
երկերքչրքհնգուրբշբթկրկ
1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031

Հայկական մամուլ

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար. թվեր

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար....

09:19

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

09:02

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման կարգում

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման...

09:49

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների» համա՞ր

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների»...

09:34

«Հրապարակ». Կնոջ թիկունքում քարոզարշավն ու ուղեկցող շրջիկ տգետները

«Հրապարակ». Կնոջ թիկունքում քարոզարշավն ու ուղեկցող շրջիկ...

09:18

«Ժողովուրդ». «Հեռացման իրավունքները». վիրավորանք, զրպարտություն պարունակող լրագրողական աշխատանքները կջնջվեն համացանցից

«Ժողովուրդ». «Հեռացման իրավունքները». վիրավորանք, զրպարտություն պարունակող լրագրողական...

09:03

«Ժողովուրդ». ՀՀ զբոսաշրջության ոլորտը նպատակ ունկ 20% աճ գրանցել, սակայն 2025-ի առաջին եռամսյակում 9.6%-ով նվազել է

«Ժողովուրդ». ՀՀ զբոսաշրջության ոլորտը նպատակ ունկ 20% աճ գրանցել, սակայն 2025-ի առաջին...

09:55

«Հրապարակ». Հրահանգ է իջել, որ ուղերձներում նպատակահարմար չէ անդրադառնալ Շուշիի ազատագրմանը

«Հրապարակ». Հրահանգ է իջել, որ ուղերձներում նպատակահարմար չէ անդրադառնալ Շուշիի...

09:42

«Հրապարակ». Կրակն են ընկել «ապօրինի գույքի» ձեռը

«Հրապարակ». Կրակն են ընկել «ապօրինի գույքի» ձեռը

09:35

«Հրապարակ». Արցախի նախագահի թեկնածուների փնտրտուք է

«Հրապարակ». Արցախի նախագահի թեկնածուների փնտրտուք է

09:17

«Ժողովուրդ». 34 մլն դրամ ջազի միջազգային օրվա առթիվ. որքան գումար է ծախսվել միջոցառման համար եւ ինչպես

«Ժողովուրդ». 34 մլն դրամ ջազի միջազգային օրվա առթիվ. որքան գումար է ծախսվել միջոցառման համար եւ...

09:02

Շուշիի ազատագրման տարեդարձը մսխված է, սակայն ոչինչ անվերադարձ կորսված չէ. Սերժ Սարգսյան

Շուշիի ազատագրման տարեդարձը մսխված է, սակայն ոչինչ անվերադարձ կորսված չէ. Սերժ...

09:45

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը նպատակ ունի վերից վար փոխել ՔՊ վարչությունը

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը նպատակ ունի վերից վար փոխել ՔՊ...

09:35

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանի ախրանան կրկին դեսանտ է իջեցրել Սյունիքում

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանի ախրանան կրկին դեսանտ է իջեցրել...

09:27

«Հրապարակ». ՄԱՊ–ի Ալիկի գործարանում կադրային ջարդ է

«Հրապարակ». ՄԱՊ–ի Ալիկի գործարանում կադրային ջարդ է

09:09

«Փաստ». Կառավարության որոշումը դեռ չկա, բայց «պրոցեսները» գնում են

«Փաստ». Կառավարության որոշումը դեռ չկա, բայց «պրոցեսները» գնում...

09:53

«Ժողովուրդ». Սամվել Շահրամանյանի թիմը չի պատրաստվում «զիջել դիրքերը». ընտրությունները կարող են կուլմինացիոն լինել

«Ժողովուրդ». Սամվել Շահրամանյանի թիմը չի պատրաստվում «զիջել դիրքերը». ընտրությունները կարող են...

09:45

«Փաստ». Գիշերներն ինչո՞ւ են ջուրն անջատում

«Փաստ». Գիշերներն ինչո՞ւ են ջուրն անջատում

09:36

«Հրապարակ». ՔՊ-ական կանայք թեժ մրցակցության մեջ են

«Հրապարակ». ՔՊ-ական կանայք թեժ մրցակցության մեջ են

09:28

«Ժողովուրդ». Ուղիղ սպառնալիքներ, քննարկում իրավապահ համակարգում. թիրախում «Հայաստան» խմբակցության երկու պատգամավորներ են

«Ժողովուրդ». Ուղիղ սպառնալիքներ, քննարկում իրավապահ համակարգում. թիրախում «Հայաստան» խմբակցության...

09:15

«Հրապարակ». Դատել են Հայկ Սարգսյանին ու Դիանա Գասպարյանին

«Հրապարակ». Դատել են Հայկ Սարգսյանին ու Դիանա...

09:02

Ո՞վ կընտրվի ԲԴԽ անդամ.ԱԺ նիստն` ուղիղ

Ո՞վ կընտրվի ԲԴԽ անդամ.ԱԺ նիստն` ուղիղ

10:02

«Հրապարակ». ԱԺ-ում ծնունդ էին նշում ե՛ւ իշխանականները, ե՛ւ ընդդիմադիրները

«Հրապարակ». ԱԺ-ում ծնունդ էին նշում ե՛ւ իշխանականները, ե՛ւ...

09:52

«Իրավունք». Փաշինյանը Ավինյանին հրահանգել է ոչ մի դեպքում Նոր Նորքի թաղապետին չկպնել

«Իրավունք». Փաշինյանը Ավինյանին հրահանգել է ոչ մի դեպքում Նոր Նորքի թաղապետին...

09:44

«Հրապարակ». Գյումրիում իշխանությունը խլելու օպերացիաներ են սկսել

«Հրապարակ». Գյումրիում իշխանությունը խլելու օպերացիաներ են...

09:35

«Ժողովուրդ». 6 գնում 1 օրում՝ Մարտունու մշակույթի տան համար. քաղաքապետ Հովեյանի կասկածելի գործարքները

«Ժողովուրդ». 6 գնում 1 օրում՝ Մարտունու մշակույթի տան համար. քաղաքապետ Հովեյանի կասկածելի...

09:17

«Ժողովուրդ». Ինչու է Նարեկ Գրիգորյանն իր աղջկա անունը Սմայլիկ դրել եւ բողոքում ԱԺ ամբիոնից

«Ժողովուրդ». Ինչու է Նարեկ Գրիգորյանն իր աղջկա անունը Սմայլիկ դրել եւ բողոքում ԱԺ...

09:02

«Ժողովուրդ». Միջնորդել են հրթիռները նորից փորձաքննության ենթարկել

«Ժողովուրդ». Միջնորդել են հրթիռները նորից փորձաքննության...

09:55

«Փաստ». Ավելի քան 2,5 մլն դիտում. ո՞րն է Ռոբերտ Քոչարյանի ֆենոմենը

«Փաստ». Ավելի քան 2,5 մլն դիտում. ո՞րն է Ռոբերտ Քոչարյանի...

09:44

«Հրապարակ». Փաշինյանի վիճակն ավելի է բարդացել

«Հրապարակ». Փաշինյանի վիճակն ավելի է բարդացել

09:33

«Հրապարակ». Չգիտեն՝ ինչ անեն Փաշինյանի հետ

«Հրապարակ». Չգիտեն՝ ինչ անեն Փաշինյանի հետ

09:23

«Փաստ». Ասում են՝ մենք հզոր ենք, տեսեք՝ էսա ինչ ենք անում, իսկ ընտրություններում էլի նույն արդյունքն է

«Փաստ». Ասում են՝ մենք հզոր ենք, տեսեք՝ էսա ինչ ենք անում, իսկ ընտրություններում էլի նույն...

09:03

«Ժողովուրդ». 7 տարում պետական պարտքը գրեթե կրկնակի աճել է

«Ժողովուրդ». 7 տարում պետական պարտքը գրեթե կրկնակի աճել...

09:56

«Ժողովուրդ». Ժամկետային զինվորական ծառայության սահմանային տարիքը կարող է դառնալ 37

«Ժողովուրդ». Ժամկետային զինվորական ծառայության սահմանային տարիքը կարող է դառնալ...

09:45

«Փաստ». «Հայտարարագրման չեղարկումը ժամանակի խնդիր է»

«Փաստ». «Հայտարարագրման չեղարկումը ժամանակի խնդիր է»

09:33

«Փաստ». Սպառվածության գիտակցումն ու ցայտնոտային հիստերիան

«Փաստ». Սպառվածության գիտակցումն ու ցայտնոտային...

09:16

«Փաստ». Հանրահայտ Time Magazine-ն անդրադարձել է Հայաստանին. ի՞նչն է պարբերականը գնահատել որպես ազգային հարստություն

«Փաստ». Հանրահայտ Time Magazine-ն անդրադարձել է Հայաստանին. ի՞նչն է պարբերականը գնահատել որպես...

09:02

«Հրապարակ». Շաբաթօրյակ չկառուցված քաղաքում

«Հրապարակ». Շաբաթօրյակ չկառուցված քաղաքում

09:45

«Հրապարակ». Թեժ պայքար ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպանի աթոռի համար

«Հրապարակ». Թեժ պայքար ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպանի աթոռի...

09:36

«Հրապարակ». «Հանրապետությունը» շանտաժի է գնացել

«Հրապարակ». «Հանրապետությունը» շանտաժի է գնացել

09:29

«Հրապարակ». «Լավ ես արել, մենք քո հետ ենք». մոտենում էին օրվա «հերոս» թաղապետին ու ջերմորեն ողջունում

«Հրապարակ». «Լավ ես արել, մենք քո հետ ենք». մոտենում էին օրվա «հերոս» թաղապետին ու ջերմորեն...

09:14

«Հրապարակ». Թեժ պայքար ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպանի աթոռի համար

«Հրապարակ». Թեժ պայքար ԱՄՆ-ում Հայաստանի դեսպանի աթոռի...

09:02

Երկրաշարժ՝ Գավառ քաղաքից 13 կմ հարավ-արևելք

Երկրաշարժ՝ Գավառ քաղաքից 13 կմ հարավ-արևելք

09:46

«Ժողովուրդ». Իշխանական պատգամավորների ճամփորդությունները. ընդդիմությանը շրջանցում են

«Ժողովուրդ». Իշխանական պատգամավորների ճամփորդությունները. ընդդիմությանը շրջանցում...

09:44

«Ժողովուրդ». Վառելիք իրացնող մի շարք ընկերություններ տուգանվել են 1 մլրդ 78 մլն ՀՀ դրամով

«Ժողովուրդ». Վառելիք իրացնող մի շարք ընկերություններ տուգանվել են 1 մլրդ 78 մլն ՀՀ...

09:35

«Հրապարակ». 2 տարի պայքարեց, 5 ամիս հազիվ աշխատեց. Որն է հրաժարականի պատճառը

«Հրապարակ». 2 տարի պայքարեց, 5 ամիս հազիվ աշխատեց. Որն է հրաժարականի...

09:29

«Հրապարակ». Վարչապետի, քաղաքապետի, հիմա էլ՝ մարզպետի

«Հրապարակ». Վարչապետի, քաղաքապետի, հիմա էլ՝ մարզպետի

09:16

«Հրապարակ». Նարեկ Զեյնալյանը հայտնվել է

«Հրապարակ». Նարեկ Զեյնալյանը հայտնվել է

09:02

«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Եղիշե Կիրակոսյանին

«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Եղիշե Կիրակոսյանին

09:58

«Իրավունք». Արցախցիներին տրվել է «նա ստարտ» հրահանգ. «Ամեն րոպե պատրաստ եղեք»

«Իրավունք». Արցախցիներին տրվել է «նա ստարտ» հրահանգ. «Ամեն րոպե պատրաստ...

09:47