«Մշակույթների երկխոսություն» կազմակերպությունը շարունակում է ներկայացնել «Գեղարվեստական տպագրության Երկրորդ միջազգային բիենալե, Երևան 2019»-ի միազգային ժյուրիի անդամների և միջոցառման շրջանակում Երևանի տարբեր ցուցասրահներում անհատական ցուցադրություններ, վարպետության դասեր ու զեկուցումներ ունեցած արվեստագետ-վարպետների խոսք-ուղերձները Բիենալեի մասին, որոնք, ինչպես արդեն ասել էինք, հետագայում կզետեղվեն «Գեղարվեստական տպագրության Երկրորդ միջազգային բիենալե, Երևան 2019»-ի լայնածավալ պատկերագրքում։ Կարճատև կամ փոքր-ինչ երկարատև այցելությամբ նրանցից յուրաքանչյուրը Հայաստան ժամանեց 2019թ․-ի սեպտեմբերի 7-ից նոյեմբերի 7-ը ժամանակահատվածում, երբ Երևանի քաղաքապետարանի «ՀայԱրտ» մշակութային կենտրոնում ընթանում էր «Մշակույթների երկխոսություն» կազմակերպության նախաձեռնությամբ և ջանքերով իրականացված «Գեղարվեստական տպագրության Երկրորդ միջազգային բիենալե, Երևան 2019» գեղարվեստական տպագրության աշխատանքների լայնածավալ ցուցադրությունը, որին շուրջ 400 աշխատանքով մասնակցեց 47 երկրի 214 արվեստագետ։ «Մշակույթների երկխոսություն» կազմակերպությունը Գեղարվեստական տպագրության Երևանյան բիենալեին զուգահեռ նախաձեռնել էր նաև գեղարվեստական տպագրության տարբեր տեխնիկաների վերաբերյալ վարպետության դասեր, ինչպես նաև մի շարք երկրներում ոլորտի արդի զարգացումների և միտումների մասին զեկուցումներ, որոնք վարեցին ոլորտի՝ օտարերկրյա միջազգային ճանաչում ունեցող մասնագետները։ Նրանցից մեկն էլ գերմանացի արվեստագետ, Հոլցենի (Գերմանիա) բարձրագույն դպրոցի արվեստի պատմության դոցենտ, գեղարվեստական տպագրության վարպետ Հերբերթ Մայերն էր, ով հայ արվեստասեր հանրությանն առաջին անգամ ներկայացավ 2018թ.-ի հոկտեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին Հայաստանի ազգային պատկերասրահում «Մշակույթների երկխոսություն» կազմակերպության նախաձեռնությամբ և Հայաստանում Գերմանիայի դաշնային հանրապետության դեսպանության, նորաբաց «Գյոթե» կենտրոնի հետ համագործակցությամբ կազմակերպված «Ո՞վ ենք մենք» խորագրով ցուցահանդեսով, որտեղ ներկայացված էին արվեստագետի 400 և ավելի ջրանկար աշխատանքները։
61-ամյա արվեստագետն այսօր ապրում և աշխատում է գերմանական Ֆրայբուրգ քաղաքում, սակայն ճամփորդական հարուստ փորձը թույլ է տվել նրան աշխարհի տաբեր ծայրերից հավաքած արվեստի և մշակույթի տարատեսակ նմուշներով, զարդերով, ավանդույթ-սովորություններով, տարբեր երկրների մշակույթի, արվեստի ու կյանքի մասին մտորումներով ու համեմատություններով հարստացնել ոչ միայն սեփական աշխարհայացքն ու ստեղծագործական գաղափարները, այլև ստեղծել մի «Տեսողական գրադարան», որտեղ զետեղելով դրանք, այդ ամենը կարող է հասանելի դարձնել նաև դրանցից հեռու գտնվող արվեստասեր և մտածող մարդկանց։
«Մշակույթների երկխոսություն» կազմակերպության հրավերւվ 2018թ․-ին առաջին անգամ Հայաստան այցելելով, Հերբերթ Մայերը հնարավորություն ունեցավ իր «Տեսողական գրադարան» լայնածավալ նախագիծը, որը, շումերներից սկսած, աշխարհի բոլոր քաղաքակրթությունների վկայությունների նմուշներ է ընդգրկում, հարստացնելու նաև իր համար դեռևս անհայտ Հայաստանի մասին նյութով։ Երեք ամիս ապրելով և երկու ամիս շարունակ շրջագայելով Հայաստանում, նա կազմեց մի ճամփորդական գրքույկ՝ ջրանկար էսքիզների հավաքածու, Հայաստանի վանական համալիրների, բնաշխարհի, պատմամշակութային կոթողների և առհասարակ կյանքի պատկերներ, որոնք հետագայում պիտի ընդգրկվեն «Տեսողական գրադարանում»՝ տասներկու տարի առաջ սկսած նրա հսկայածավալ նախագծում։ Գերմանացի արվեստագետի առաջին՝ ճանաչողական այցը Հայաստան հետաքրքրական է նաև այն առումով, որ նա իր «Տեսողական գրադարնում» ընդգրկելով «Ո՞վ ենք մենք» նախագիծը, կներկայացնի, թե ինչպե՞ս է տեսնում մեզ՝ հայերիս ու Հայաստանը որպես օտարազգի մարդ, ոչ հայ արվեստագետ, որի աչքերով մենք դեռևս կներկայանանք աշխարհին։ 2019թ․-ին այցելելով Հայաստան որպես «Գեղարվեստական տպագրության Երկրորդ միջազգային բիենալե, Երևան 2019»-ի միջազգային ժուրիի անդամ, Հերբերթ Մայերը մեծ սիրով ու պատրաստակամությամբ համաձայնվեց նաև իր հարուստ փորձն ու գիտելիքը փոխանցել հայաստանյան արվեստի բուհերի ուսանողներին, արդեն կայացած արվեստագետներին ու հետաքրքրված այլ քաղաքացիների, շուրջ երկու շաբաթ ամեն օր 5-6 ժամ տևողությամբ աշխատարանի ընթացքում գեղարվեստական տպագրության մի քանի, այդ թվում՝ «քայքայված շտրիխ», «ակվատինտ», «չոր ասեղ», «մեցոտինտ» և այլ տեխնիկաների դասավանդման ու գործնական աշխատանքներով ստեղծագործական թարմ գաղափարներ, նոր ուժ ու ոգևորություն տալով նրանց։ Հայ երիտասարդների ոգևորությունն ու տաղանդը, որ է՛լ ավելի բացահայտվեցին Հերբերթ Մայերի գեղարվեստական տպագրության վարպետության դասերի ընթացքում և շնորհիվ, «Մշակույթների երկխոսություն» կազմակերպությունը 2019թ․-ի դեկտեմբերի 7-ին Երևանի «Քրամբս» սրճարանում ներկայացրեց հատուկ կազմակերպված՝ «21/9» խորագիրը կրող խմբակային ցուցահանդեսին, որը շարունակվում է մինչ օրս։ Հայաստանյան 2018թ․-ի, ինչպեսև հետագա մյուս այցելությունները գերմանացի արվեստագետին կարծես ամեն անգամ ավելի ամուր կապեցին Հայաստանին, և 2019-ին, հայ ուսանողների մասին հիացական խոսքերով, նրանց ունեցած ստեղծագործական հնարավորություններով ոգևորված ու տպավորված՝ նա մեկնեց հայրենիք, շուտով կրկին Հայաստան վերադառնալու և հայ ուսանողների, հայ արվեստասեր հանրության հետ մշակութային երկխոսությունը շարունակելու անհամբեր սպասումով։ «Մշակույթների երկխոսություն» կազմակեպությունը, իր խորհին շնորհակալությունը հայտնելով Հայաստանում Գերմանիայի դաշնային հանրապետության դեսպանությանը «Գեղարվեստական տպագրության Երկրորդ միջազգային բիենալե, Երևան 2019» -ին և ցուցադրությանը մասնակցած գերմանացի յոթ արվեստագետներին առնչվող բազմաթիվ հարցերով ունեցած անգնահատելի աջակցության համար, նույնպես սպասում է գերմանացի արվեստագետ Հերբերթ Մայերի հետ հանդիպմանը և ոգևորված է հետագա համագործակցության հեռանկարով։ Գեղարվեստական տպագրության 2-րդ միջազգային բիենալեն Երևանում Որտե՞ղ է այդ Հայաստանը: 2018-ին Երևանի Ազգային պատկերասրահում ցուցահանդեսի հրավեր էի ստացել, և այդ կապակցությամբ Գերմանիայում ինձ շատ հաճախ էին տալիս աշխարհագրական այդ հարցը: Հիմա էլ՝ Գեղարվեստական տպագրության 2-րդ բիենալեն Երևանում. կարող ենք ասել, եթե աշխարհը չի նայում այս փոքր երկրին, ապա երկիրը նայում է աշխարհին: Մշակութային առումով սա մի գաղափար է՝ համախմբել բազմաթիվ երազողների, անշահախնդիր նվիրյալների, հիմնականում արվեստագետների և ուսանողների, որոնք այսօր իմ հարազատ ընկերների շարքում են, և որոնք միավորվել են «Մշակույթների երկխոսություն» Հայաստան (KulturDialog Armenien) անվան տակ: Երբ Գեղավեստական տպագրության 2-րդ բիենալեի նախապատրաստական փուլում ինձ հարցրին, արդյո՞ք կհամաձայնվեմ լինել ժյուրիի կազմում, ես հակասական զգացումներ ունեցա: Մի կողմից իմ մեջ անմիջապես համաձայնվելու ցանկություն առաջացավ, քանի որ անպայման ուզում էի աջակցել այս հիանալի նախաձեռնությանը, մյուս կողմից, ելնելով նաև նախկին փորձիցս, դատելը՝ այսինքն արվեստագետների և նրանց ներկայացրած աշխատանքների բազմությունից պարտադրված ընտրություն կատարելը, պատասխանատու գործ է: Ժյուրիի աշխատանքին ես միշտ լրջորեն եմ վերաբերվել, ուստի վերջում միշտ զգացում եմ ունեցել, թե գուցե արդարացի չեմ գնահատել յուրաքանչյուր աշխատանքը։ Ցանկացած ժյուրի կազմված է լինում անհատներից, որոնք իրենց անհատական համոզմունքներն ունեն, և եթե մասնակցության առաջնային պայմանը տեխնիկական և մասնագիտական որակն է, ապա շատ ավելի բարդ է արվեստի գործն իր ասելիքի, իրականացման և ճշգրտության չափանիշներով գնահատելը: Եվ այդտեղ, իհարկե այլ կերպ չէր էլ կարող լինել, գործում են ժյուրիի անդամների տարբեր նախասիրությունները: Ժյուրիի հանդիպումների ընթացքում որոշակի զարգացում է տեղի ունենում, ինչը, մի պահից սկսած, կոնկրետ ուղղությամբ է ընթանում, որն, իհարկե, կարող էր և այլ լինել: Կարդացողի համար, սակայն, ակնհայտ է, որ դա բնական է։ Ժյուրիի մեկ այլ կազմի դեպքում Բիենալեն, անշուշտ, այլ դեմք կունենար: Եվ այժմ, ամենայն մանրամասնությամբ զննելով Գեղարվեստական տպագրության 2-րդ բիենալեն, ժյուրին այս հետաքրքիր պատկերն է ստացել։ Գեղարվեստական տպագրության հարյուրավոր աշխատանքներ աշխարհի տարբեր երկրներից հավաքվել են Բիենալեի շրջանակում, և ով Երևանի «Հայարտ» մշակութային կենտրոնում տեսել է դրանց ցուցադրությունը, նա միմիայն կարող էր ցնցված լինել: Այն, ինչ ցուցադրվել էր, արվեստի գլոբալ գործ էր, արվեստի հայեցակարգեր, որոնք աչքի էին ընկնում ոչ միայն ամենուրեք գերակշռող եվրակենտրոն աշխարհայացքով: Եվ կրկին այն տարօրինակ փաստը, որ հարուստ, անկախ մշակութային պատմություն ունեցող շատ երկրներ մեծ մասամբ շարունակում են իրենց հարմարեցնել արվեստի եվրակենտրոն գաղափարները: Բայց մի երիտասարդ արվեստագետ ուսանող, ով ձգտում է կոտրել այդ կապանքները, կարող է ձեզ միանգամայն ոգևորել: Ուստի հուսով եմ, որ հերկուլեսյան այն աշխատանքը, որը Բիենալեն կյանքի կոչելու համար Սոնա Հարությունյանի, Զարուհի Կարապետյանի, Սոնա Հովսեփյանի և Լիլիթ Ալեքսանյանի գլխավորությամբ իրականացրին նրանց բազմաթիվ անձնուրաց օգնականները, շարունակություն կտա հետագա բիենալեներին։ Կարող եք վստահ լինել, որ հաջողելու եք: Ես հիացած եմ: Հերբերթ Մայեր
16:49
16:25
16:06
15:46
15:24
15:13
14:58
14:41
14:21
14:04
13:43
13:21
13:02
12:44
12:21
12:02
11:39
11:24
11:08
10:51
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | |
| 29 | 30 | 31 | |||||
09:13
09:01
09:47
09:35
09:17
09:02
09:33
09:16
09:02
09:48
09:34
09:16
09:02
09:49
09:36
09:15
09:55
09:42
09:33
09:19
09:02
09:44
09:35
09:17
09:47
09:27
09:15
09:01
09:16
09:01
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
