Ստամբուլում բյուզանդական դարաշրջանի երկու տաճարները մզկիթի վերածելը եւ դրան ուղեկցող դիսկուրսները խթանել են ծայրահեղականությունը Մերձավոր Արեւելքում: Այս մասին Ahval-ին տված հարցազրույցում ասել է Պիտսբուրգի համալսարանից մարդաբան Տուգբա Տաների Էրդեմիրը:
Հուլիսին Սուրբ Սոֆիան մզկիթի վերածելը, որից հետո Սուրբ Փրկիչ եկեղեցու հետ նույն կերպ վարվելը փոխել է երկու կարեւոր հուշարձանների շուրջ խորհրդանշականությունը՝ համակեցությունից դարձնելով տիրակալություն, ասել է Էրդեմիրը:
Սուրբ Սոֆիայի վերափոխումից հետո առաջին ուրբաթօրյա աղոթքների ժամանակ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը մանրամասնորեն պատմել է 1453-ին Օսմանյան կայսրության կողմից Ստամբուլի նվաճումը՝ ակնարկելով 15-րդ դարի հաղթանակի եւ 1994-ին Ստամբուլի քաղաքապետի պաշտոնում իր ընտրվելու մասին զուգահեռները:
6-րդ դարում Սուրբ Սոֆիան մզկիթի էր վերածվել անմիջապես այն բանից հետո, երբ օսմանյան Մեհմեդ II սուլթանը նվաճել էր Կոստանդնուպոլիսը:
Սուրբ Փրկիչ եկեղեցին սկզբնապես Խորա գյուղի վանքի մի մասն էր: Ըստ Էրդեմիրի, Խորան «բյուզանդական նվիրվածության խորհրդանիշ» էր՝ թանկարժեք որմնանկարներով ու խճանկարներով, որոնք ծածկում էին նրա գրեթե բոլոր մակերեսները: 50 տարի անց վեզիրի կողմից այս շենքը մզկիթի է վերածվել:
Երկու հուշարձանները աշխարհիկ Թուրքիայի Հանրապետության օրոք վերածվել են թանգարանների: Այս թանգարանացումը, ինչպես ասել է Էրդեմիրը, «շատ համահունչ էր վաղ թուրքական հանրապետության ոգուն, որում ճանաչվեց այդ հուշարձանների գեղարվեստական արժեքը»:
Ըստ նրա՝ երիտասարդ հանրապետությունը «ցանկանում էր պահպանել եւ աշխարհին ներկայացնել այս հիանալի շինությունները եւ բացել դրանք բոլոր կրոնների եւ բոլոր մշակույթների մարդկանց համար»: Այժմ ժառանգության խորհրդանշականությունը վերադառնում է նվաճման գաղափարին, որը վտանգավոր գործընթաց է, ասել է մարդաբանը:
Էրդեմիրի խոսքերով՝ Թուրքիայում շատ իսլամիստներ Խորան ներառել են նվաճման մասին այս պատմության մեջ, չնայած պատմականորեն դա այդպես չէ: Սակայն երկու հուշարձանների ճակատագրերը այլ կերպ էլ են միահյուսվել։
«Հնարավոր է՝ մենք չկարողանանք դրանք կրկին վերածել թանգարանների,- ասել է Էրդեմիրը,- սակայն մենք պետք է ապահովենք, որ արվեստի եւ ճարտարապետության այս անգին, զարմանալի գործերը պահպանվեն ապագա սերունդների համար: Սա է մեր պատասխանատվությունը»:
17:23
17:08
14:33
14:02
13:49
13:23
13:09
12:31
12:13
11:52
11:49
11:37
11:13
10:52
10:38
10:13
09:52
09:35
09:16
09:01
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | ||||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
09:16
09:01
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
09:02
09:55
09:45
09:32
09:15
09:01
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
09:43
09:32
09:15
09:01
10:01
09:46
09:36
09:26
09:13
09:01
09:45
09:33
