Գիտնականների նոր հետազոտության արդյունքները թույլ են տալիս ենթադրել, որ «միջնադարյան» հազարավոր փոքր խաչեր, որոնք փորագրված են Երուսաղեմում Սուրբ Հարության տաճարի պատերին, երկար տարիներ սխալ են ընկալվել: Դեռեւս կրոնի ոլորտի մասնագետները համարել են, որ միջնադարյան ուխտավորները, որոնք ուղեւորվում էին դեպի սրբավայր, փորագրել են խաչեր՝ որպես ինքնատիպ գրաֆիտի, հաղորդում է Planet- today-ը:
Փորձաքննության նոր արդյունքները ցույց են տվել, որ ընդամենը մի քանի մարդ, հավանաբար, աղյուսագործներ կամ արհեստավորներ, խաչեր են փորագրել ուխտավորների խնդրանքով, որոնք կարող էին պահպանել քարերի փոշին՝ որպես սուրբ հուշանվեր: Փորագրված խաչերի մի մասը թվագրվում է XIV կամ XV դարերին, այսինքն՝ դրանք փորագրվել են պատերին Խաչակրաց արշավանքներից (1096–1291) մի քանի հարյուր տարի անց:
«Հետազոտության ընթացքում մեզ հաջողվել է ուսումնասիրել այդ խաչերի յուրաքանչյուր միլիմետրը, դրանց խորությունը, լայնությունը եւ անգամ մարդկանց «ձեռագիրը»,- Live Science-ին հայտնել է Իսրայելի Հնությունների վարչությունից հնագետ, նախագծի ղեկավար Ամիթ Ռեմը:
Հետազոտությունն անցկացնելու միտքը ծագել է Ռեմի մոտ Սուրբ Հարության տաճար այցելության ժամանակ: Մի օր նա տեսել էր՝ ինչպես է զբոսաշրջիկներից մեկը որոշել փորձել ինչ-որ բառեր փորագրել տաճարի պատին բանալու միջոցով: Նույն պահին նրան էին մոտեցել հոգեւորականները, անվտանգության աշխատակիցներն ու ոստիկանները: Միջին դարերում, ըստ ամենայնի, իրավիճակը չէր տարբերվի, եթե ուխտավորներից մեկը փորձեր սուրբ տաճարի պատին ինչ-որ գրառում թողնել:
Այնուհետեւ Ռեմը հնարավորություն է ստացել իրականացնել խաչերի հետազոտությունը, քանի որ Հայկական ուղղափառ եկեղեցու Սուրբ Հեղինե տաճարը ժամանակավորապես փակել էր իր դռները վերանորոգման համար 2018 թվականին: Հետազոտության արդյունքում գիտնականները եզրակացրել էին, որ բոլոր խաչերը փորագրվել էին քարագործ վարպետների կողմից: Դեռ ավելին, մասնագետներն առաջարկել են, որ խաչերը փորագրեն միայն մի քանի վարպետներ:
Բոլորին հայտնի է արեւմտյան ուխտագնացների բազմադարյա անառողջ հետաքրքրությունը տեղի սրբատեղիներից մասունքներ հավաքելու եւ իրենց հետ տանելու հարցում, որոնք, ինչպես այդ մարդիկ համարում են, լիցքավորված են սուրբ ուժով Քրիստոնի մարմնի հետ ուղղակիորեն հաղորդակցվելու համար: Շատ հավանական է, որ խաչերի փորագրությունը դարձել է սուրբ հուշագիրներ ձեռքբերելու այլընտրանքային միջոց. հավանաբար ուխտագնացը վճարում էր քարագործին, որպեսզի վերջինս նրա անունից խաչ փորագրի մատուռի պատին: Իսկ քարի փոքր մասնիկները, որոնք թափվում էին պատից, ուխտագնացը կարող էր իր հետ տանել՝ որպես սուրբ մասունք:
16:19
16:06
14:01
13:53
13:34
13:19
13:05
10:02
16:28
16:06
15:44
15:18
13:38
13:27
13:04
12:46
12:38
12:03
11:45
11:18
13:05 05.08.25
13:34 05.08.25
13:19 05.08.25
13:53 05.08.25
14:01 05.08.25
16:06 05.08.25
10:02 05.08.25
16:19 05.08.25
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | |||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
