ARM | RUS |

Առանց խորհրդանիշների երկիր․ Ստեփան Դանիելյան

13.08.21 | 20:58

Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը գրում է․

«Պետությունները կառուցվում են խորհրդանիշների հիման վրա, իսկ կառավարություններն իրենց լեգիտիմությունը հիմնավորելու համար խորհրդանիշների պաշտամունք են ձևավորում:

Երբ խորհրդանիշներն ու հերոսները վարկաբեկվում են, ապա կամ պետությունները փլուզվում են, կամ նրանց փոխարեն նոր պոտություններ են հիմնվում, համապատասխանաբար նոր խորհրդանիշներով:
Օրինակ, Սովետական Միությունը փլուզվեց Գլաստնոստի շնորհիվ, որի ժամանակ մարդիկ Ստալինի մեջ տեսան ոչ թե պատերազմում հաղթած Առաջնորդի, այլ մարդակեր հրեշի, Լենինը պարզվեց սովորական սեֆիլիտիկ էր, Հայաստանում, ասենք, Ղուկաս Ղուկասյանը ծնողներին դավաճանած անբարոյական կերպար էր, իսկ ՔՊ-ի ակտիվիստները, մինչ իշխանության գալը, ընդամենը երեք տարի առաջ, պայքարում էին Սովետական Հայաստանի հիմնադիրների անունով փողոցների անվանափոխման համար: Պարզ է, դա մտածված քաղաքական նախագիծ էր, բնականաբար, ոչ Հայաստանում նախագծված:

Երբ սկսվեց արձանների ու սիմվոլների ավերումը, դա Սովետական Միության ավարտի սկիզբն էր: Նույնը հիմա կատարվում է Ուկրաինայում, այնտեղ հերոսներ են հռչակվում նախկին հակահերոսները, իսկ նախկին հերոսները՝ հակահերոսներ, այսինքն նոր Ուկրաինայի նախագիծ են փորձում ստեղծել:
Այլ օրինակ, ԱՄՆ-ում ու Անգլիայում պղծվում ու ավերվում են նախկին հերոսների արձանները, ամերիկյան դրոշի հանդեպ վերաբերմունքն է փոխվում: Դա ուր կտանի, կտեսնենք ապագայում, սակայն մեր թեման Հայաստանն է: Վերջին երեք տարիներին վերաբերմունքի ինչ փոփոխությունների են ենթարկել Հին Հայաստանի խորհրդանիշները, և որոնք են նոր Հայաստանի խորհրդանիշները:

Օրինակ, հեղափոխության ժամանակ փորձ արվեց գողանալ Հին Հայաստանի հերոսին՝ Ռոբերտ Աբաջյանին, նրա "պապի" միջոցով, սակայն հաջորդ փուլում հակահորոս ու սովորական գող հռչակվեց գեներալ Մանվելը, Մարտի 1-ի պատասխանատու դարձավ Քոչարյանը, հետո հայտարարվեց, որ "հեղափոխությունն" ավելի կարևոր է, քան Ղարաբաղի հաղթանակը։ Պատերազմից հետո հաղթանակի խորհրդանիշը՝ Շուշին հանձնվեց, պղծվեց Վազգեն Սարգսյան արձանը, ով նույնպես Հին Հայաստանի սիմվոլներից էր։ Ցուցակը կարելի է երկար շարունակել։

Ցանկացած հերոս խորհրդանիշ է, ով իրական կյանքում կարող է բացասական գործեր նույնպես արած լինի, օրինակ, Սուվորովը դաժան մարդ էր, իր կինը դժբախտ ամուսին, Ժուկովը նույնպես չափազանց դաժան էր, իսկ պատերազմի մարշալներն ունեին բազմաբևեռ անձնական կյանք, մասնակցում էին գրաված տարածքների թալանին: Վաշինգթոնը ստրկատեր էր ու իր ռանչոյով ավելի շատ էր զբաղվում, քան պետությունով, որն իր փոխարեն այլ մարդիկ էին իրականում կառավարում ...։

Ցանկացած խորհրդանիշ կարելի է տարբեր կողմերով ներկայացնել, կախված, թե ինչ քաղաքական պրոյեկտ է իրականացվում։

Իսկ ովքեր են Նոր Հայաստանի հերոսները՝ ինչպես տեսնում ենք դրանք լրագրողներ, իրավապաշտպաններ են, դարձի եկած երկրապահներ, օլիգարխներ ու գեներալներ, որոնք "անցել" են ժողովրդի կողմը, սակայն նրանցից հերոսներ ու սիմվոլներ կերտել չի ստացվի, ինչպես նաև Հայաստանում հերոս չի կարող դառնալ քաղաքցիական արիություն ցուցադրած նույնասեռականը, ով հրապարակային կերպով քամինգ աութ է կատարում:

Այդ դեպքում ով է այսօրվա Հայաստանի հերոսը: Դրանից կախված է, թե ինչ քաղաքական նախագիծ է իրականացվում Հայաստանում: Այս պահին կարելի է ֆիքսել, որ մենք չունենք խորհրդանիշներ, Նժդեհի, Վազգեն Սարգսյանի, Մոնթեի ժամանակն ավարտվել է, իսկ նոր հերոսներ դեռ չկան, ինչից կարելի է եզրակացնել, որ ներկայիս Հայաստանում որևէ պետական նախագիծ դեռ չկա: Սա է մեր հիմիկվա գլխավոր խնդիրը»:


Երբ իրականանա հայադավ եռյակի համատեղ ծրագրած նենգ սցենարը, ուրեմն, իրոք, մենք արժանի ենք և՛ այս վիճակին, և՛ ազգակործան պատուհասի վարչապետությանը. Ռուբեն Հակոբյանի նամակը՝ ՔԿՀ-ից

Երբ իրականանա հայադավ եռյակի համատեղ ծրագրած նենգ սցենարը, ուրեմն, իրոք, մենք արժանի ենք և՛ այս...

15:44

Հայաստան անունով հայկական պետության գոյության համար անհրաժեշտ է դաշնակից, իսկ ՌԴ-ից բացի՝ այլ դաշնակից ՀՀ-ն ունենալ չի կարող. Միհրան Հակոբյան

Հայաստան անունով հայկական պետության գոյության համար անհրաժեշտ է դաշնակից, իսկ ՌԴ-ից բացի՝ այլ...

15:28

Արարատյան դաշտում, Սյունիքի հովիտներում ու Երևանում ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման ինդեքսը սպասվում է նորմայից բարձր

Արարատյան դաշտում, Սյունիքի հովիտներում ու Երևանում ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման ինդեքսը...

15:03

Սարի թաղում բռնկված հրդեհը մեկուսացված է

Սարի թաղում բռնկված հրդեհը մեկուսացված է

14:44

ՀՀ տնտեսության արտահանման ցուցանիշները մնում են խոր անկման մակարդակում. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

ՀՀ տնտեսության արտահանման ցուցանիշները մնում են խոր անկման մակարդակում. «ԼՈՒՅՍ»...

14:19

Պեկինում հեղեղումների զոհ է դարձել 30 մարդ

Պեկինում հեղեղումների զոհ է դարձել 30 մարդ

14:02

ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը ստորագրել է մի շարք օրենքներ

ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը ստորագրել է մի շարք...

13:48

Լեհաստանի տարածքը 2025 թվականին կրճատվել է 68 հեկտարով․ Gazeta.pl

Լեհաստանի տարածքը 2025 թվականին կրճատվել է 68 հեկտարով․...

13:33

Հարվարդը պատրաստ է 500 միլիոն դոլար վճարել Թրամփի վարչակազմի հետ կապված վեճերը կարգավորելու համար

Հարվարդը պատրաստ է 500 միլիոն դոլար վճարել Թրամփի վարչակազմի հետ կապված վեճերը կարգավորելու...

13:16

Խոտ-Որոտան ճանապարհի մի հատվածում տեղի կունենան պայթեցման աշխատանքներ

Խոտ-Որոտան ճանապարհի մի հատվածում տեղի կունենան պայթեցման...

12:54

Սևանա լճի ջրի միջին ջերմաստիճանն առափնյա հատվածում հուլիսի 29-ի 08։00 դրությամբ կազմել է 20.1 աստիճան

Սևանա լճի ջրի միջին ջերմաստիճանն առափնյա հատվածում հուլիսի 29-ի 08։00 դրությամբ կազմել է 20.1...

12:36

Կսկսենք նաև ուսուցիչների առանձին ընդունելություն. Ժաննա Անդրեասյան

Կսկսենք նաև ուսուցիչների առանձին ընդունելություն. Ժաննա...

12:19

Լիլիթ Կասինյանը ճանաչվել է լավագույնը կանանց պայքարում

Լիլիթ Կասինյանը ճանաչվել է լավագույնը կանանց...

12:03

Ակնհայտ է, որ նիկոլիզմը կամաց-կամաց ձեռք է բերում ոչ թե քրիստոնեական աղանդի, այլ բոլորովին նոր կրոնի հատկանիշներ. Ռուբեն Մելիքյան

Ակնհայտ է, որ նիկոլիզմը կամաց-կամաց ձեռք է բերում ոչ թե քրիստոնեական աղանդի, այլ բոլորովին նոր...

11:45

Ձեզ հաջողվել է եղբորը եղբոր դեմ դուրս բերել, պարտվել, երկիր, հայրենիք կորցնել. Տեր Փառենը՝ ՔՊ-ականներին

Ձեզ հաջողվել է եղբորը եղբոր դեմ դուրս բերել, պարտվել, երկիր, հայրենիք կորցնել. Տեր Փառենը՝...

11:22

Վերին Լարսն անցել և ՌԴ է մտել հայկական շշալցված կոնյակով բեռնված 24 բեռնատար

Վերին Լարսն անցել և ՌԴ է մտել հայկական շշալցված կոնյակով բեռնված 24...

11:05

Կառուցապատող ընկերության տնօրենը հափշտակել է առանձնապես խոշոր չափերով գույք

Կառուցապատող ընկերության տնօրենը հափշտակել է առանձնապես խոշոր չափերով...

10:48

Հայկական սպորտում այլանդակություններ են տեղի ունենում. գլխավոր պատասխանատուն վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնողի աշխատակազմի ղեկավարն է. Արսեն Ջուլֆալակյան

Հայկական սպորտում այլանդակություններ են տեղի ունենում. գլխավոր պատասխանատուն վարչապետի պաշտոնը...

10:26

Ադրբեջանի հետ ներդաշնակ գործելն այս իշխանության մենաշնորհն է. Տիգրան Աբրահամյան

Ադրբեջանի հետ ներդաշնակ գործելն այս իշխանության մենաշնորհն է. Տիգրան...

10:05

Էլեկտրաէներգիայի անջատումներ՝ մայրաքաղաքում ու մարզերում

Էլեկտրաէներգիայի անջատումներ՝ մայրաքաղաքում ու...

10:02

RIOmall
Artioli
երկերքչրքհնգուրբշբթկրկ
123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031

Հայկական մամուլ

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն հավաքում է տեղեկություններ մի խումբ հոգևորականների վերաբերյալ

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն հավաքում է տեղեկություններ մի խումբ հոգևորականների...

09:44

«Ժողովուրդ». Արարատ Միրզոյանը արտոնյալ է ՔՊ թիմում, բայց հետ քաշված

«Ժողովուրդ». Արարատ Միրզոյանը արտոնյալ է ՔՊ թիմում, բայց հետ...

09:23

«Փաստ». Կյանքը «լավացել է», իսկ ժողովուրդը դա ամենևին չի զգում

«Փաստ». Կյանքը «լավացել է», իսկ ժողովուրդը դա ամենևին չի...

09:02

«Ժողովուրդ». Ռեկտորի շրջանակը փորձում է պարզել` ով է «ներկայացրել» իրավիճակը

«Ժողովուրդ». Ռեկտորի շրջանակը փորձում է պարզել` ով է «ներկայացրել»...

09:28

«Ժողովուրդ». Դատական նիստերը հետաձգում են, որ վաղեմության ժամկետով Ջալալ Հարությունյանին ազատեն պատասխանատվությունից

«Ժողովուրդ». Դատական նիստերը հետաձգում են, որ վաղեմության ժամկետով Ջալալ Հարությունյանին ազատեն...

09:13

«Փաստ». Մոպեդները կդառնան պարտադիր ապահովագրման ենթակա տրանսպորտային միջոց. նախագիծ

«Փաստ». Մոպեդները կդառնան պարտադիր ապահովագրման ենթակա տրանսպորտային միջոց....

09:34

«Հրապարակ». Չի մերժում, բայց համոզում է

«Հրապարակ». Չի մերժում, բայց համոզում է

09:18

«Փաստ». Իսկ այլ երկրներում հնարավո՞ր է հարսանիք օպերային թատրոնում կամ մարզադաշտում

«Փաստ». Իսկ այլ երկրներում հնարավո՞ր է հարսանիք օպերային թատրոնում կամ...

09:03

«Իրավունք». ՔՊ-ում երեկ թեժ է եղել. ՔՊ-ական կանայք, կոնկրետ «դեբոշ են» սարքել

«Իրավունք». ՔՊ-ում երեկ թեժ է եղել. ՔՊ-ական կանայք, կոնկրետ «դեբոշ են»...

09:55

«Փաստ». Սյունիքի մարզի չորս դպրոց միաձուլվում է

«Փաստ». Սյունիքի մարզի չորս դպրոց միաձուլվում է

09:48

«Իրավունք». ՔԿ–ից 590 հազար դոլար հափշտակողը նախարարի կուրսեցի՞ն է

«Իրավունք». ՔԿ–ից 590 հազար դոլար հափշտակողը նախարարի կուրսեցի՞ն...

09:36

«Ժողովուրդ». Ինչ է կատարվում իրավապահ համակարգում. պատգամավորը 1 տոննա կոկաինը տեսնելու գրություն է ուղարկել ՔԿ

«Ժողովուրդ». Ինչ է կատարվում իրավապահ համակարգում. պատգամավորը 1 տոննա կոկաինը տեսնելու գրություն...

09:28

«Փաստ». Փաշինյանի տեսլականը՝ չզինվել և չդիմադրել Ադրբեջանի ագրեսիային

«Փաստ». Փաշինյանի տեսլականը՝ չզինվել և չդիմադրել Ադրբեջանի...

09:02

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

09:55

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

09:49

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում է

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում...

09:35

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են ապահովում

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են...

09:18

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային Կովկասում

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային...

09:02

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար. թվեր

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար....

09:19

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

09:02

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման կարգում

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման...

09:49

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների» համա՞ր

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների»...

09:34

«Հրապարակ». Կնոջ թիկունքում քարոզարշավն ու ուղեկցող շրջիկ տգետները

«Հրապարակ». Կնոջ թիկունքում քարոզարշավն ու ուղեկցող շրջիկ...

09:18

«Ժողովուրդ». «Հեռացման իրավունքները». վիրավորանք, զրպարտություն պարունակող լրագրողական աշխատանքները կջնջվեն համացանցից

«Ժողովուրդ». «Հեռացման իրավունքները». վիրավորանք, զրպարտություն պարունակող լրագրողական...

09:03

«Ժողովուրդ». ՀՀ զբոսաշրջության ոլորտը նպատակ ունկ 20% աճ գրանցել, սակայն 2025-ի առաջին եռամսյակում 9.6%-ով նվազել է

«Ժողովուրդ». ՀՀ զբոսաշրջության ոլորտը նպատակ ունկ 20% աճ գրանցել, սակայն 2025-ի առաջին...

09:55

«Հրապարակ». Հրահանգ է իջել, որ ուղերձներում նպատակահարմար չէ անդրադառնալ Շուշիի ազատագրմանը

«Հրապարակ». Հրահանգ է իջել, որ ուղերձներում նպատակահարմար չէ անդրադառնալ Շուշիի...

09:42

«Հրապարակ». Կրակն են ընկել «ապօրինի գույքի» ձեռը

«Հրապարակ». Կրակն են ընկել «ապօրինի գույքի» ձեռը

09:35

«Հրապարակ». Արցախի նախագահի թեկնածուների փնտրտուք է

«Հրապարակ». Արցախի նախագահի թեկնածուների փնտրտուք է

09:17

«Ժողովուրդ». 34 մլն դրամ ջազի միջազգային օրվա առթիվ. որքան գումար է ծախսվել միջոցառման համար եւ ինչպես

«Ժողովուրդ». 34 մլն դրամ ջազի միջազգային օրվա առթիվ. որքան գումար է ծախսվել միջոցառման համար եւ...

09:02

Շուշիի ազատագրման տարեդարձը մսխված է, սակայն ոչինչ անվերադարձ կորսված չէ. Սերժ Սարգսյան

Շուշիի ազատագրման տարեդարձը մսխված է, սակայն ոչինչ անվերադարձ կորսված չէ. Սերժ...

09:45

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը նպատակ ունի վերից վար փոխել ՔՊ վարչությունը

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը նպատակ ունի վերից վար փոխել ՔՊ...

09:35

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանի ախրանան կրկին դեսանտ է իջեցրել Սյունիքում

«Հրապարակ». Նիկոլ Փաշինյանի ախրանան կրկին դեսանտ է իջեցրել...

09:27

«Հրապարակ». ՄԱՊ–ի Ալիկի գործարանում կադրային ջարդ է

«Հրապարակ». ՄԱՊ–ի Ալիկի գործարանում կադրային ջարդ է

09:09

«Փաստ». Կառավարության որոշումը դեռ չկա, բայց «պրոցեսները» գնում են

«Փաստ». Կառավարության որոշումը դեռ չկա, բայց «պրոցեսները» գնում...

09:53

«Ժողովուրդ». Սամվել Շահրամանյանի թիմը չի պատրաստվում «զիջել դիրքերը». ընտրությունները կարող են կուլմինացիոն լինել

«Ժողովուրդ». Սամվել Շահրամանյանի թիմը չի պատրաստվում «զիջել դիրքերը». ընտրությունները կարող են...

09:45

«Փաստ». Գիշերներն ինչո՞ւ են ջուրն անջատում

«Փաստ». Գիշերներն ինչո՞ւ են ջուրն անջատում

09:36

«Հրապարակ». ՔՊ-ական կանայք թեժ մրցակցության մեջ են

«Հրապարակ». ՔՊ-ական կանայք թեժ մրցակցության մեջ են

09:28

«Ժողովուրդ». Ուղիղ սպառնալիքներ, քննարկում իրավապահ համակարգում. թիրախում «Հայաստան» խմբակցության երկու պատգամավորներ են

«Ժողովուրդ». Ուղիղ սպառնալիքներ, քննարկում իրավապահ համակարգում. թիրախում «Հայաստան» խմբակցության...

09:15

«Հրապարակ». Դատել են Հայկ Սարգսյանին ու Դիանա Գասպարյանին

«Հրապարակ». Դատել են Հայկ Սարգսյանին ու Դիանա...

09:02

Ո՞վ կընտրվի ԲԴԽ անդամ.ԱԺ նիստն` ուղիղ

Ո՞վ կընտրվի ԲԴԽ անդամ.ԱԺ նիստն` ուղիղ

10:02

«Հրապարակ». ԱԺ-ում ծնունդ էին նշում ե՛ւ իշխանականները, ե՛ւ ընդդիմադիրները

«Հրապարակ». ԱԺ-ում ծնունդ էին նշում ե՛ւ իշխանականները, ե՛ւ...

09:52

«Իրավունք». Փաշինյանը Ավինյանին հրահանգել է ոչ մի դեպքում Նոր Նորքի թաղապետին չկպնել

«Իրավունք». Փաշինյանը Ավինյանին հրահանգել է ոչ մի դեպքում Նոր Նորքի թաղապետին...

09:44

«Հրապարակ». Գյումրիում իշխանությունը խլելու օպերացիաներ են սկսել

«Հրապարակ». Գյումրիում իշխանությունը խլելու օպերացիաներ են...

09:35

«Ժողովուրդ». 6 գնում 1 օրում՝ Մարտունու մշակույթի տան համար. քաղաքապետ Հովեյանի կասկածելի գործարքները

«Ժողովուրդ». 6 գնում 1 օրում՝ Մարտունու մշակույթի տան համար. քաղաքապետ Հովեյանի կասկածելի...

09:17

«Ժողովուրդ». Ինչու է Նարեկ Գրիգորյանն իր աղջկա անունը Սմայլիկ դրել եւ բողոքում ԱԺ ամբիոնից

«Ժողովուրդ». Ինչու է Նարեկ Գրիգորյանն իր աղջկա անունը Սմայլիկ դրել եւ բողոքում ԱԺ...

09:02

«Ժողովուրդ». Միջնորդել են հրթիռները նորից փորձաքննության ենթարկել

«Ժողովուրդ». Միջնորդել են հրթիռները նորից փորձաքննության...

09:55

«Փաստ». Ավելի քան 2,5 մլն դիտում. ո՞րն է Ռոբերտ Քոչարյանի ֆենոմենը

«Փաստ». Ավելի քան 2,5 մլն դիտում. ո՞րն է Ռոբերտ Քոչարյանի...

09:44

«Հրապարակ». Փաշինյանի վիճակն ավելի է բարդացել

«Հրապարակ». Փաշինյանի վիճակն ավելի է բարդացել

09:33

«Հրապարակ». Չգիտեն՝ ինչ անեն Փաշինյանի հետ

«Հրապարակ». Չգիտեն՝ ինչ անեն Փաշինյանի հետ

09:23

«Փաստ». Ասում են՝ մենք հզոր ենք, տեսեք՝ էսա ինչ ենք անում, իսկ ընտրություններում էլի նույն արդյունքն է

«Փաստ». Ասում են՝ մենք հզոր ենք, տեսեք՝ էսա ինչ ենք անում, իսկ ընտրություններում էլի նույն...

09:03