Մեր զրուցակիցն է ՄԱՀՀԻ ասոցացված փորձագետ, իրանագետ Էմմա Բեգիջանյանը
Իրանի և Ադրբեջանի նախագահները նոյեմբերի 28-ին կհանդիպեն՝ քննարկելու տնտեսական համագործակցության խնդիրները: Մինչ այդ էլ Թեհրանը հայտարարում էր, որ Բաքվի հետ հարաբերությունները նոր մակարդակի են անցել: Ինչպե՞ս եք գնահատում Իրանի և Ադրբեջանի հարաբերությունները:
Երկու օր առաջ Ադրբեջանի փոխվարչապետ Մուստաֆաևը տնտեսական բարձրաստիճան պատվիրակության հետ միասին Թեհրանում էր: Նրան շատ լավ ընդունեցին Թեհրանում, դարձյալ հնչեցին եղբայրական հարաբերությունների, ընդհանուր մշակույթի մասին հայտարարություններ: Խոսվել է ճանապարհների մասին, Իրանը Ադրբեջանի Աստարա քաղաքին միացնող կամրջի կառուցման ավարտի մասին: Իրանի նավթարդյունաբերության նախարարի հետ բանակցություններում պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել, որ համագործակցություն կստորագրվի նաև այդ ոլորտում: Իրանի ճանապարհաշինարարության նախարարը, որը Իրան-Ադրբեջան պետական համագործակցության հանձնաժողովի համանախագահն է, ևս բարձր գնահատեց այս մերձեցումը: Նույնիսկ իրանական լրատվամիջոցներում գրվեց, որ Ադրբեջանի հետ տեղի ունեցած թյուրիմացությունը հրահրել են թշնամական երկրները, մասնավորապես, Իսրայելը, բայց դա նրանց չհաջողվեց, քանի որ իրենց բարեկամությունը հավերժ է:
Սա կարելի է անվանել գուցե ժամանակավոր մեղրամիս, քանի որ անթեղված կրակը մնալու է և չգիտես երբ նորից կբռնկվի, քանի որ երկու երկրների միջև կա փոխադարձ անվստահության մթնոլորտ: Պարզապես, հիմա Իրանը միջանցքի հարցը թողնելով մշուշոտ, ոչ պարզ, գտնում է իր հարցերը լուծելու այլ ելք, հատկապես որ Պարսից ծոց-Սև ծով ավտոմայրուղին իրենց օրակարգում է, և հիմա էլ իրենք գտնում են, որ միակ վստահելի ճանապարհը պետք է անցնի Հայաստանով: Ցավոք սրտի, մենք ակտիվություն չդրսևորեցինք, թե չկարողացանք, հատկապես որ Ռուսաստանն էլ շահագրգռված էր իրանական նավահանգստից դեպի Սև ծով մայրուղու իրականացմամբ, որը շարունակվելու էր նաև դեպի Աֆղանստան ու Միջին Ասիա: Հիմա Ռուսաստանն արդեն փնտրում է իր համար այլընտրանք, որը Սաուդյան Արաբիա-Միջերկրական ծով տարբերակն է, որն օրակարգային է դարձել: Պատճառն այն է, որ մենք հստակ չասացինք, որ միջանցք չի լինելու: Այսօր տեսնում ենք, որ մենք չենք հակադարձում, ու այն երկրները, որոնք իրենց շահերով են առաջնորդվում, գտնում են մեզ շրջանցող այլ տարբերակներ: Վերջերս Չավուշօղլուն Թեհրանում էր, որտեղ դարձյալ խոսեցին, որ Թուրքիան Իրանի համար ճանապարհ է դեպի Եվրոպա: Այդ ճանապարհը միշտ էլ եղել է, պարզապես Իրանի համար ամենավստահելի ճանապարհը Հայաստանով կլիներ: Նույն ձևով Թուրքիան ուզում է Իրանի տարածքով կապվի Արաբական Էմիրությունների հետ: Եթե այդ ճանապարհը կառուցվի, դա կլինի Իրանի համար լծակ, և եթե հանկարծ Թուրքիան փակի իրենց ճանապարհը, իրենք էլ կարող են մյուս ճանապարհը փակել Թուրքիայի առջև:
Մենք տեսնում ենք, որ Իրանը ևս հավասարության նշան դրեց Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև:
Ես միշտ ասել եմ, որ իսլամական գործոնն Իրանին խանգարում է, որ իրենց լեքսիկոնը լինի առնվազն հայանպաստ: Բայց իրենք դրանով շահագրգռված են, իրենք Հայաստանի անկախության առաջին օրվանից հայտարարել են՝ մեզ անհրաժեշտ է անկախ և հզոր Հայաստան: Սա միշտ շեշտել են ոչ թե մեր գեղեցիկ աչքերի համար, այլ որովհետև իրենց ազգային շահերն են դա պահանջում: Հզոր Հայաստանը թույլ չէր տա, որ Իրանի հյուսիս-արևմտյան հատվածներում անջատողական նկրտումներ լինեն: Բոլոր երկրներն էլ առաջնորդվում են իրենց շահերով, չկա մի երկիր, որ հանուն հարևանի ինչ-որ բան զիջի: Մենք դա պետք է հասկանանք: Ցավոք սրտի, մեր շահերը ոչ մի երկրի շահերի հետ չեն համընկնում, միայն Իրանի շահերին են համընկնում, բայց ցավոք սրտի, Իրանն էլ է սխալներ թույլ տալիս: Հիմա եթե հանկարծ Հնդկաստանից Սաուդյան Արաբիայի տարբերակով միջանցքը կառուցվի, ապա Իրանը խաղից դուրս է մնում, դա Իրանի համար մեծ հարված կլինի: Այսինքն չի կարելի ասել՝ Իրանը մեզ դավաճանեց, ոչ մեկը ոչ մեկին չի դավաճանում, ամեն երկիր իր ազգային շահով է առաջնորդվում:
Այսինքն կարո՞ղ ենք արձանագրել, որ շատ սպասելի էր Իրան-Ադրբեջան հերթական մերձեցումը:
Ես միշտ ասել եմ, որ լարվածությունը կհասնի իր բարձրակետին, որից հետո կիջնի: Իջնելուց հետո, իհարկե, ես չէի սպասում, որ այսպիսի ջերմ մեղրամիս սկսվեր, բայց հիմա այդպես է ստացվել: Դա էական չէ, նման բաներ միշտ էլ եղել են: Եղել են պահեր, որոնք մենք չենք օգտագործել: Մենք այս անգամ էլ պահը բաց թողեցինք, երբ ասացինք՝ Որոտանի հատվածի հարցը Իրանի ու Ադրբեջանի գործն է, թող իրենք իրենց հարցերը լուծեն: Իրենք իրենց հարցերը լուծեցին, հիմա մենք ի՞նչ պետք է պահանջենք: Մենք պետք է մեր շահերով առաջ գնանք, ինչպես բոլորը, ես ոչ մեկին չեմ մեղադրում:
15:22
11:12
10:45
10:19
10:03
21:07
19:03
18:52
18:35
18:17
18:03
14:19
14:06
13:42
13:28
13:13
10:54
10:45
10:19
10:02
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | ||
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | |
| 28 | 29 | 30 | 31 | ||||
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
