Խորապես արմատացած անհամաձայնությունները վերջին 50 տարում երեք անգամ Թուրքիային եւ Հունաստանին համարյա թե պատերազմի են հասցրել։ «Գոլոս Ամերիկի»-ի թուրքական ծառայության հետ զրուցած վերլուծաբաններն ասում են, որ առաջիկայում լուծում չեն տեսնում՝ նշելով երկկողմ հարաբերությունների ոչ հեշտ պատմությունը եւ երկու երկրների մայրաքաղաքների «կոշտ քաղաքականությունը»։
«Կպահանջվի միջնորդ, որը կունենա հմտություններ եւ որոշակի լծակներ, որպեսզի գա նրան, ինչին այդ երկու երկրները կարող են համաձայնել։ Բայց ես հորիզոնում դա չեմ տեսնում»,- ասել է ԱՄՆ պաշտպանության նախարարի եվրոպական եւ ՆԱՏՕ-ի քաղաքականության գծով օգնականի նախկին տեղակալ Ջիմ Թաունսենդը։
ԱՄՆ ՌՕՈւ պաշտոնաթող գեներալ Ֆիլիպ Բրիդլավը, որը 2013-2016թթ. զբաղեցնում էր ՆԱՏՕ-ի դաշնակցային զորքերի գերագույն գլխավոր հրամանատարի պաշտոնը, ասել է, որ Թուրքիայի եւ Հունաստանի հարաբերություններում վաղեմի խնդիրները ժամանակի ընթացքում ծագում եւ անհետանում են։
«Թուրքիայի ղեկավարությունը երկիրը տանում է որոշակի ուղղություններով, ինչը հանգեցրել է այն բանին, որ այդ լարվածությունը նորից խորացել է, ինչպես եղել է երկար տարիներ»,- նշել է նա։ Նրա խոսքով՝ ՆԱՏՕ-ն եւ Միացյալ Նահանգները անցյալում կարողացել են լուծել նման խնդիրները, եւ դաշինքը նախկինի պես կլուծի նաեւ այս խնդիրը։
Թուրքիայի եւ Հունաստանի միջեւ վերջին վեճը տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ ՆԱՏՕ-ն կենտրոնացել է Ռուսաստանի դեմ միասնական ճակատ ցուցադրելու վրա՝ Ուկրաինայում պատերազմի հետ կապված։
Փորձագետները զգուշանում են, որ լարվածության սրացման դեպքում, եթե մարտական գործողություններ լինեն, Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը կարող է օգտվել դրանից։ «Որքան էլ որ փոքր ճաքեր առաջանան եվրոպական միասնության մեջ, Պուտինը կարող է դրանք ավելի մեծացնել եւ փաստացի պատռել ժայռը։ Այսպիսով, դա ոչ միայն կխափանի եվրոպական միասնությունը, այլեւ կարող է փոխանցվել ՆԱՏՕ-ի խորհուրդների վրա, եթե մի երկիր ՆԱՏՕ-ն օգտագործի որպես զենք մյուսին վնասելու համար»,- ասել է Թաունսենդը։
Նա նախազգուշացրել է, որ այդ ճաքերը կարող են օգտագործվել Մոսկվայի կողմից ձմռան մոտենալուն պես. Ռուսաստանն արդեն կրճատել է գազի արտահանումը Եվրոպա։
Ընտրությունների դինամիկան
Թուրքիան եւ Հունաստանը կմասնակցեն վճռական ընտրությունների հաջորդ տարի։ Ասում են, որ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը բախվել է իր 20-ամյա կառավարման լուրջ խնդրին՝ երկրի տնտեսական եւ իմիգրացիոն խնդիրների ֆոնին։
Ըստ տեղեկությունների՝ Հունաստանի վարչապետ Կիրիակոս Միցոտակիսը, որն ընտրվել է 2019թ., որոշ չափով կորցրել է վարկանիշը էներգակիրների գների աճի պատճառով, ինչը մասամբ առաջ է եկել Ուկրաինայում պատերազմի հետեւանքով։
«Երկու կողմերի հռետորաբանությունը միշտ խնդրի մաս է եղել, եւ դա չի օգնում»,- ասել է Թաունսենդը։
Բրիդլավը համաձայն է այս տեսակետին։ Նա կարծում է, որ դա մասամբ «խաղ է ներքին լսարանի» համար։
Հավասարակշռությունը
Հայտնի է, որ Միացյալ Նահանգները պահում է հավասարակշռությունը տարածաշրջանային մրցակիցներ Թուրքիայի եւ Հունաստանի միջեւ, որոնք ՆԱՏՕ-ի գծով կարեւոր դաշնակիցներ են։
Աթենքը եւ Վաշինգտոնը հինգ տարով երկարացրել են երկկողմ ռազմական համաձայնագիրը, որը վավերացվել է Հունաստանի խորհրդարանի կողմից ամռանը, Հունաստանի վարչապետի՝ մայիսի կեսերին Վաշինգտոն կատարած այցից մի քանի օր առաջ։ Գործարքը ԱՄՆ-ի համար Հունաստանում ռազմակայանների ավելի մեծ հասանելիություն է ապահովում։
Հուլիսին Շտաբների պետերի միավորված կոմիտեի նախագահ, գեներալ Մարկ Միլին Պենտագոնում հանդիպել է հույն գործընկերոջ՝ Կոնստանտինոս Ֆլորոսի հետ։
Այդ այցին հաջորդել է Հունաստանի պաշտպանության նախարար Նիկոլաոս Պանայոտոպուլոսի այցը Պենտագոն հուլիսի 18-ին՝ հանդիպելու պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինին։ Նրանք քննարկել են «աճող պաշտպանական գործընկերությունը Միացյալ Նահանգների եւ Հունաստանի միջեւ եւ սերտ համագործակցությունը բազավորման եւ պաշտպանության արդիականացման ոլորտում։ Նրանք նաեւ քննարկել են «Էգեյան ծովում կառուցողական երկխոսության միջոցով լարվածությունը թուլացնելու անհրաժեշտությունը»։
Օսթինը խոսել է թուրք գործընկերոջ՝ Հուլուսի Աքարի հետ հուլիսի 25-ին՝ քննարկելով «Էգեյան ծովում կառուցողական երկխոսության միջոցով լարվածությունը թուլացնելու հետագա ջանքերի անհրաժեշտությունը»։
Հունաստանը մտադիր է ԱՄՆ-ից գնել F-35 կործանիչներ։ Երկիրը պաշտոնապես դրանց համար դիմել է հունիսին։
Թուրքիային հանել են F-35-ների ծրագրից այն պատճառով, որ Ռուսաստանից С-400 հրթիռային համակարգեր է գնել։ Անկարան ցանկանում է Վաշինգտոնից F-16-եր եւ համալրող մասեր գնել՝ արդիականացման համար։ ԱՄՆ-ի կողմից զենքի վաճառքը այլ երկրներին պետք է արժանանա Կոնգրեսի հավանությանը։
Վերլուծաբանները հավաստիացրել են, որ Թուրքիայի որոշումը ռուսական С-400 համակարգ գնելու մասին մեծ հարված էր Վաշինգտոնի եւ Անկարայի պաշտպանական համագործակցությանը, որը, ըստ նրանց, միշտ շատ ուժեղ է եղել։
Թաունսենդը, որը 30 տարի անցկացրել է Պենտագոնում՝ աշխատելով Թուրքիայի խնդիրների ուղղությամբ, «Գոլոս Ամերիկի»-ին ասել է, որ «տխրել է Թուրքիայի հետ սերտ աշխատանքային հարաբերությունների կորստի պատճառով»՝ հուսալով, որ դրանք կարելի կլինի նորից վերականգնել։ Նա հույս ունի, որ Միացյալ Նահանգները կկարողանա տրամադրել Թուրքիայի ակնկալած F-16-երը, նրա կարծիքով՝ Կոնգրեսի հետ աշխատող վարչակազմը կկարողանա թույլատրել այդ փոխանցումը։
Բրիդլավը նույն հույսն ունի։ Նա հավաստիացրել է, որ Թուրքիան որոշ որոշումներ է ընդունել անվտանգության ոլորտում, որոնք ավելի սերտորեն են նրան կապել «ՆԱՏՕ-ի թշնամու» հետ՝ Ռուսաստանից С-400-երի գնման հետ կապված, որը սահմանվել է որպես առավել լուրջ եւ ուղիղ սպառնալիք ՆԱՏՕ-ի գծով դաշնակիցների հանդեպ։
Նրա խոսքով՝ Միացյալ Նահանգները կցանկանար առաջ շարժվել Թուրքիայի հետ, որովհետեւ երկիրը ՆԱՏՕ դաշինքի կարեւոր մասն է, չնայած հարաբերություններում վերջերս առկա անկումներին։ Բայց նա նաեւ խոստովանել է, որ «Հունաստանը փոքր-ինչ ավելի է համապատասխանում այն բանին, թե դեպի ուր է ցանկանում շարժվել Ամերիկան այս շրջանում»՝ հայտարարելով, որ Վաշինգտոնը կցանկանար այդպիսի հարաբերություններ ունենալ նաեւ Թուրքիայի հետ։
20:26
20:09
19:14
18:14
17:55
17:54
17:45
17:36
17:13
16:16
16:05
15:52
15:38
15:15
15:01
14:55
14:44
14:15
13:05
12:44
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | |
| 29 | 30 | 31 | |||||
09:36
09:19
09:13
09:01
09:47
09:35
09:17
09:02
09:33
09:16
09:02
09:48
09:34
09:16
09:02
09:49
09:36
09:15
09:55
09:42
09:33
09:19
09:02
09:44
09:35
09:17
09:47
09:27
09:15
09:01
09:16
09:01
09:55
09:44
09:33
09:15
09:01
09:56
09:45
09:33
09:16
09:02
09:55
09:26
09:12
09:01
09:55
09:46
09:32
09:15
