Lragir.am-ի զրուցակիցն է ԱԻՄ նախագահ Պարույր Հայրիկյանը
Պարոն Հայրիկյան, ինչպե՞ս եք գնահատում վերջին օրերի զարգացումները, Հայաստանի դեմ հարձակումն ի՞նչ նպատակ ունի։
Երբ մենք, հետո նաև այլ քաղաքական ուժեր, խոսում էինք 1921 թվականի մարտի 16-ի Մոսկվայի պայմանագիրը պաշտոնապես չեղարկելու մասին և դրա հետ էինք կապում Հայաստանի արտաքին հարաբերությունները նաև Ռուսաստանի հետ, մենք հասկանում էինք, որ եթե դա ուժի մեջ է մնում, ունի որոշակի ուղղվածություն ու կողմերին պարտավորեցնում է։
Ռուսաստանն աշխարհում մեր միակ թշնամին է, որը պայմանագրով է թշնամի և վկայակոչում է այդ պայմանագիրը։ Եթե 1920 թվականին Հայաստանը չբռնազավթվեր, չօկուպացվեր, լինելու էր տարածաշրջանի ամենահեղինակավոր երկրներից մեկը։ Իսկ օկուպացման փաստն այն չէ, որ ինչ-որ ապուշներ բոլշևիկների հետ պայմանագիր կնքեցին, այլ փետրվարյան ապստամբությունը, որը հաղթանակով ավարտվեց, և հետո երկրորդ անգամ բռնազավթեցին Հայաստանը՝ ուժի կիրառմամբ։ Եթե դա չլիներ, Հայաստանը լինելու էր տարածաշրջանի ամենահեղինակավոր երկրներից մեկը՝ մոտ 20-25 մլն բնակչությամբ, դեպի ծով ելքով։
Ո՞վ է դրա դեմ պայքարել՝ Բոլշևիկյան Ռուսաստանը և Թուրքիան։ Հիմա նրանք այդ պայմանագիրը փաստորեն պահպանում են։ Եվ որքան էլ Ռուսաստանը Հայաստանի դաշնակից խաղար, ի վերջո այդ պայմանագրով Հայաստանի թշնամին էր։ Մեր ձեռքբերումը վերջին տասնամյակներում այն էր, որ Հայաստանի անկախացման շնորհիվ տարածաշրջանի գործերին միջամտելու իրավունք ստացավ նաև համաշխարհային հանրությունը՝ ԵԱՀԿ-ի միջոցով։ Ինչ-որ պահի Նիկոլի նման ողորմելիի պատճառով միջազգային ներկայությունը նվազեց, քանի որ այդ ուղղությամբ աշխատանք չտարվեց, և դրանից օգտվեցին նրանք, ովքեր պիտի օգտվեին։
Իրականացվելիք աշխատանքների մեջ, մասնավորապես, մտնում էր որակ դրսևորելը։ Իսկ իմ Սահմանադրության նախագիծը բացառիկ որակ էր, ինչպես 1973 թվականից գործող իմ ծրագիրը՝ «Անկախություն՝ հանրաքվեի ճանապարհով» որակ հաղորդեց Հայաստանին, ինքնորոշումը նպաստեց Արցախյան որոնումների նոր կողմնորոշմանը, այսինքն՝ նամակ ռուսաց թագավորից անցում կատարվեց դեպի ինքնորոշում։ Հիմա էլ, եթե Բակո Սահակյանը չլիներ ազգադավ, Սերժ Սարգսյանը չլիներ եսակենտրոն, ազգադավ, ապա մենք կունենայինք բացարձակ ժողովրդավարության Սահմանադրություն, և Հայաստանը կլիներ աշխարհի թիվ մեկ երկիրը։ Եվ ոչ միայն Փելոսին կգար Հայաստան, այլև Բայդենն արդեն երկու անգամ եկած կլիներ։ Բայց սրանք պուճուրիկ են, չեն հասկանում, թե ինչ մեծ երևույթների դեմ են կանգնում՝ ինձ հետ հակառակվելով։
Թուրքական դիվանագիտությունը շատ լավ է աշխատում, ամեն ինչ անում են, որ հայ-թուրքական հակամարտությունը միջազգային քաղաքական ասպարեզից վերանա, և հայությունը ներկայանա որպես Արցախի հարցով հակամարտող կողմ։ Սա դիվանագիտական հմուտ հետևողական աշխատանք է, Թուրքիան ամեն ինչ անում է, որ հանկարծ հայերը չխոսեն իրենց միջազգային իրավունքների մասին։ Դրա համար կարողացան Հայաստանի սահմանը փակել՝ ասելով, որ Հայաստանն «օկուպացրել» է Արցախը, հետևաբար՝ փակում ենք։ Մեկ այլ խնդիր կա՝ Նախիջևանը ոչ Թուրքիայինն է, ոչ էլ Ադրբեջանինը, հայերինն է։ Եվ որպեսզի այդ հարցը ևս մոռացվի, այսօր խոսում են ճանապարհի մասին։
Եվ մեկ հայ պաշտոնյա այսօր չկանգնեց ու չասաց՝ լսեք ճիճուներ, ի՞նչ Նախիջևան։ Մի հատ քննարկենք՝ ինչպես Նախիջևանը բռնազավթման ու ցեղասպանական գործողությունների միջոցով Հայաստանից վերցվեց ու տրվեց Ադրբեջանին։ Հիմա դուք խոսում եք ճանապարհ բացելու մասին։ Մյուս կողմից, արդեն միջազգային շրջանակներում են սկսել հիշատակել նոյեմբերի 9-ի ապօրինի փաստաթուղթը։
Ռազմավարական հարցերում մեր սնանկ իշխանությունները, սնանկ ընդդիմությունը նոյեմբերի 9-ը նրբորեն օրինականացրել են։ Հիմա այնպես արեցին, որ միջազգային հարթակներում ասում են՝ հայերն ու ադրբեջանցիները թող հավատարիմ մնան նոյեմբերի 9-ին ռուսների հետ կնքված փաստաթղթին։ Այդ բոլոր գործողություններն ունեն մեկ նպատակ՝ առավելագույն չափով թուլացնել Հայաստանը։ Բայց սա ժամանակավոր է, հաղթահարելու ենք նաև այս փուլը։
ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսին այցելեց Հայաստան, ի՞նչ ուղերձ ուներ նրա այցն այս փուլում։
Հիշեցնեմ բոլոր նրանց, ովքեր համարում են, որ Հայաստանը մեկուսացված, Ռուսաստանի հույսի մնացած ոչնչություն է, դա այդպես չէ։ Այդ այցի հիմնական առաքելությունը դա էր, ասելու, որ՝ հայեր, մի մտածեք, թե դուք մնացել եք ռուսական արջի հույսին։ Նկատի ունեցեք, որ կա քաղաքակիրթ աշխարհ՝ պատրաստ աջակցելու ձեզ։ Ամերիկայում դեռ Վիետնամի պատերազմի ժամանակներից հասկանում էին, որ աշխարհում որևէ անարդարություն կարող է բացասական հետևանքներ ունենալ իրենց երկրում։ Եթե ուկրաինացիները հասկանային, որ իրենց չմիջամտելը Արցախի վրա հարձակման դեպքում կարող էր հետևանք ունենալ, կմիջամտեին, կասեին՝ ուժի միջոցով հարցեր լուծել չի կարելի։ Իսկ այսօր հայերն այստեղից ասում են՝ ռուսական զորքերը պետք է դուրս գան Ուկրաինայից, քանի որ հասկանում են, որ դա միայն Ուկրաինայի հարցը չէ, բոլորիս հարցն է։
Տարբեր շրջանակների կողմից հարցադրում է հնչում՝ ի՞նչ առարկայական աջակցություն կարող է ԱՄՆ-ն տրամադրել Հայաստանին։
Եթե որևէ այլ պետության մասին հարցնեիք, ես կմտածեի, բայց երբ խոսքը վերաբերում է ԱՄՆ-ին, ԱՄՆ-ն այն երկիրն է, որն արդեն ապացուցել է, որ ինքն էլ ունի իր շահը։ Այդ շահն աշխարհն ավելի բարեկիրթ ու քաղաքակիրթ դարձնելն է։ Եվ դա այսօր չի սկսվել, Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո ԱՄՆ միջամտությունը փոխեց աշխարհի որակը, հաղթել հասկացությունը դարձավ ոչ թե դիմացինին ոչնչացնել, այլ օգնել ճիշտ ու ժողովրդավարական ճանապարհին կանգնել։ Դա ԱՄՆ բնույթն է, որովհետև ԱՄՆ-ն միատարր չէ և իր ներսում է զգում համերաշխության անհրաժեշտությունը։ Բացի այդ, նրանք շատ բարձր են գնահատում ազատության համար պայքարողներին, նույնը Ֆրանսիային է վերաբերում։
Ֆրանսիայի նախկին արտգործնախարար Բեռնար Քուշները նախկինում ինձ ասել է՝ «մենք հետապնդվողներին դիմավորում ենք, բայց եթե մեկը պայքարում է ազատության համար, ապա դա մեզ համար առավել ևս ողջունելի է»։ Ազատության համար պայքարած ազգերը գիտեն գնահատել ազատության համար պայքարող մյուս ժողովուրդներին, իսկ հայերն այդ հարցում հետ են մնում։ ԱՄՆ-ն շատ մեծ հնարավարություններ ունի, ավելին, քան աշխարհի որևէ տասնյակ երկիր՝ միասին վերցված։ Եվ դա թերագնահատելը սխալ է, ԱՄՆ այսօրվա իշխանություններն ավելի լայնախոհ են։ Իսկ ընդհանուր առմամբ ԱՄՆ-ն ունի իր արժեքները, Փելոսին ասաց, որ՝ «մեր հայրերը ընտրություն էին կատարել անվտանգության և ժողովրդավարության միջև։ Եվ որոշեցին, որ անվտանգությունն ու ժողովրդավարությունը փոխկապակցված են»։ Անցյալ դարի կեսերից ԱՄՆ-ն դարձել է աշխարհում դրական փոփոխությունների հիմնական երկիրը և հատկապես հիմա ԱՄՆ-ն այդ դերակատարությունը կարող է իրականացնել։ Այո, մեր ճիշտ պահվածքի դեպքում մենք այսօր շատ բաներ կարող ենք ստանալ։
12:15
11:34
11:09
19:36
19:07
15:44
11:46
11:28
11:09
10:33
10:09
19:03
18:03
15:31
15:13
15:03
14:42
14:19
13:52
13:31
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | |||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
