Իսրայելում դեսպանություն բացելու Ադրբեջանի հայտարարությունն անսպասելի չէր։ Մի շարք պատճառներով Ադրբեջանը գլխավորում է այն երկրների ցուցակը, որոնց վրա ուշադրություն է դարձրել Իսրայելը, այդ թվում՝ չափազանց կարեւոր աշխարհաքաղաքական դիրքի պատճառով, որը դուրս է գալիս Կովկասի սահմաններից, գրում է Middle East Monitor-ը։
«Նավթի եւ գազի արտահանումը Ադրբեջանի տնտեսության հիմքն է։ Կառավարությունը ձգտում է զարգացնել իր ռեսուրսները, քանի որ դրանք դուրս են գալիս Կասպից ծով եւ պարունակում են հսկայական հարստություն, որի բաշխմանը խոչընդոտում են ներքին ծովը շրջապատող վեց երկրները:
Ավելին, Ադրբեջանը ֆիզիկապես Իրանի կողքին է, սակայն նրանց հարաբերություններում լարվածությունն աճում է, հատկապես Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ հակամարտության վերաբերյալ Թեհրանի դիրքորոշման պատճառով։ Բացի այդ, Ադրբեջանը Իսրայելի հետ հարյուր միլիոնավոր դոլարների զենքի գործարքների համար կարեւոր շուկա է, եւ նրանք համագործակցում են հետախուզության ու անվտանգության ոլորտում՝ պարբերաբար գաղտնի տեղեկություններ փոխանակելով իրենց թշնամիների մասին։
Այս ամենը վկայում է, որ Թել Ավիվում դեսպանություն բացելու Ադրբեջանի որոշումը տարածաշրջանային դաշինքի թարմացում է։ Երկու երկրների հարաբերությունները հաստատվել են Խորհրդային Միության փլուզումից հետո, եւ դրանք սերտացել են վերջին տասնամյակի ընթացքում։ Իսրայելական ընկերությունները Ադրբեջանին բարձրորակ զենք են տրամադրել, իսկ վարչապետի թեկնածու Բենիամին Նեթանյահուն 2016 թվականին այցելել է Բաքու՝ մի շարք պայմանագրեր ստորագրելու համար։ Ադրբեջանը, սակայն, հրաժարվել էր դեսպանություն բացել Թել Ավիվում՝ չնայած նրան հակառակը համոզելու բոլոր ջանքերին, նա միայն անցյալ տարի է համաձայնել առեւտրային ներկայացուցչություն բացել։ Ուրեմն ինչո՞ւ է հիմա համաձայնել դեսպանություն բացել։ Ի՞նչ է փոխվել Բաքվի դիրքորոշումը փոխելու համար։
Ե՛վ Ադրբեջանը, եւ՛ Իրանը շիա մահմեդական երկրներ են, սակայն Իսրայելը հայտարարում է, որ Բաքուն հավատարիմ է օկուպացիոն պետության անվտանգության գործին եւ որ նա դարձել է Մոսադի հետախուզական գործակալության ֆորպոստը: Սա առաջին շիա մահմեդական երկիրն է, որը պաշտոնական դեսպանություն է բացել Թել Ավիվում, ընդ որում՝ նա միացել է սունիների գլխավորած երկրներին՝ Եգիպտոսին, Հորդանանին, Ալբանիային, Արաբական Միացյալ Էմիրություններին, Բահրեյնին եւ Կոսովոյին:
Դեսպանատան բացմանը նախորդել է ուշագրավ իրադարձություն՝ Իսրայելի պաշտպանության նախարար Բենի հանցն այցելել է Բաքու։ Այցը մի քանի նպատակ է ունեցել, որոնք անտեսվել են լրատվամիջոցների կողմից, դրանց թվում են, հավանաբար, եղել Բաքվին տեխնոլոգիական աջակցությունը Թել Ավիվի կողմից՝ Իսրայելի ավելի շատ նավթ ստանալու դիմաց: Ռազմական եւ անվտանգության հարցերը, հավանաբար, գերակշռել են քննարկումներում, եւ իզուր չէ, որ ադրբեջանական բանակն օգտագործում է իսրայելական արտադրության հարձակողական անօդաչու սարքեր եւ ունի անօդաչու թռչող սարքերի մեծ գործարան, որը կառուցվել է իսրայելական ընկերության կողմից:
Հանցի այցը համընկել է Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ ռազմական գործողությունների հետ։
Այլեւս գաղտնիք չէ, որ Իսրայելը Ադրբեջանի կարեւոր ռազմավարական գործընկերն է, որտեղ նավթի դիմաց գալիս են տեխնոլոգիաներ եւ տեղեկատվություն։ Նավթի մեծ մասը Իսրայել Բաքվից է գալիս։ Իսրայելական էլեկտրոնային ընկերությունները ներկայումս Ադրբեջանում գործում են օտարերկրյա գրանցմամբ՝ պաշտպանական համակարգ ստեղծելու եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտը զարգացնելու նպատակով։ Իրանը պնդում է, որ Իսրայելը հետախուզական գործողություններ է իրականացնում Ադրբեջանի տարածքում։
Իսրայելցիները գիտեն, որ Հանցի այցի նպատակները կարող են գաղտնի լինել, բայց դրանք կապված են վերջին տարիներին Ադրբեջանի պահվածքի հետ, ինչը ենթադրում է տարածաշրջանային համատեքստի նրա ընկալման փոփոխություն։ Ադրբեջանը հասկացել է, որ իր հանքային հարստության եւ ռազմական հզորության համադրումը, ինչպես նաեւ Ռուսաստանի ռազմական ներուժի անկումն ու էներգետիկ ճգնաժամը բոլորն իր օգտին զարգացումներ են։ Հենց այս համատեքստում է Հանցը կատարել իր այցը Բաքու։
Այցի վերաբերյալ իսրայելական մեկ այլ գնահատականն այն է, որ այն կապված է եղել Ադրբեջանի եւ Հայաստանի միջեւ ռազմական գործողությունների հետ: Ռուսաստանը ներգրավված է Ուկրաինայում եւ հետաքրքրված չէ Կովկասով, բայց Թուրքիան, որը ցանկանում է ընդլայնել իր ազդեցությունը դեպի արեւելք, համապատասխանում է իր հետ որոշակի մերձեցում ստեղծելու Ադրբեջանի ցանկությանը, հատկապես հաշվի առնելով Եվրոպայի կողմից նոր ուղիների որոնումը։ Սա Ադրբեջանին տնտեսական խթան է հաղորդել՝ նրա գազն ու նավթը կարող են փոխարինել Ռուսաստանից մատակարարումներին, ուստի Բաքվին անհրաժեշտ է ցամաքային միջանցք, որն անցնում է Թուրքիայի միջով դեպի Եվրոպա եւ հատվում է Իսրայելի ճանապարհի հետ:
Իսրայելի ԱԳՆ-ը ստեղծել է «Եվրասիա» անվանումով նոր վարչություն, որը ներառում է կապեր այնպիսի երկրների հետ, ինչպիսին Ադրբեջանն է։ Վարչությունում աշխատում են տասնյոթ ռուս հրեա դիվանագետներ, որոնց հանձնարարված է զարգացնել հարաբերությունները «Եվրասիա»-ի երկրների հետ՝ համաձայնեցնելով Մոսադի, ռազմական հետախուզության եւ վարչապետի գրասենյակի հետ։ Սա հաստատում է, որ Իսրայելի մոտեցումը համապատասխանում է իր քաղաքականությանը, որը մշակվել է 1948 թվականին հիմնադրումից հետո եւ հայտնի է որպես «սահմանների ձգում»: Դա պահանջում է թշնամանք հրահրել եւ արաբների շրջանում ճգնաժամեր ստեղծել, օգտագործել էթնիկ, ռասայական եւ կրոնական բազմազանությունը՝ մարդկանց իրենց կառավարությունների դեմ հրահրելու համար՝ արաբական եւ իսլամական աշխարհի շրջագծով հնարավորությունները կաթվածահար անելու նպատակով:
Ադրբեջանի հանդեպ «սահմանների ձգումը» հիմնված է եղել էթնիկ, ռազմական եւ քաղաքական տարրերի վրա, ներառյալ հարեւան երկրների, հատկապես Իրանի հետ նրա էթնիկ, ռասայական եւ միջկրոնական տարաձայնությունները բորբոքելը, եւ Թուրքիայի հետ աղանդավորական տարաձայնությունները՝ չնայած Ադրբեջանի հետ վերջինիս դաշինքին։
Սա հաստատում է, որ Իսրայելը ձգտում է ազդեցություն ունենալ ամբողջ աշխարհում ռազմավարությունների ձեւավորման վրա եւ չի սահմանափակվում իր տարածաշրջանային-աշխարհագրական սահմաններով։ Բացի այդ, նա ԱՄՆ-ի հետ զուգահեռ շարժվում է դեպի Կենտրոնական Ասիայի մահմեդական պետություններ՝ այնտեղ իսրայելական ուժեղ ներկայություն ստեղծելու եւ արաբական ու իսլամական ազդեցության ներթափանցման խոչընդոտներ ստեղծելու համար»։
18:44
18:22
18:01
17:35
17:17
17:07
16:55
16:47
16:29
16:12
15:45
15:23
15:06
14:46
14:22
14:03
13:46
13:22
13:03
12:42
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |||
09:56
09:46
09:33
09:24
09:17
09:01
09:46
09:35
09:22
09:12
09:00
09:56
09:43
09:32
09:15
09:01
10:01
09:46
09:36
09:26
09:13
09:01
09:45
09:33
09:17
09:01
09:19
09:01
09:36
09:28
09:55
09:32
09:15
09:02
09:46
09:32
09:16
09:01
09:01
09:45
09:34
09:18
09:02
09:56
09:42
09:33
09:02
09:56
09:42
09:34
