ARM | RUS |

Մարտի 9-ին ծնվել է աշխարհահռչակ ճանապարհորդ Ամերիգո Վեսպուչին

09.03.23 | 13:23

1454 թվականի մարտի 9-ին ծնվել է աշխարհահռչակ իտալացի ճանապարհորդ, ծովագնաց եւ գրող Ամերիգո Վեսպուչին։ Ամենատարածված վարկածն ասում է, որ Ամերիկան նրա պատվին է անվանակոչվել, հայտնում է «Биограф»-ը։

Երկար ժամանակ աշխարհը չգիտեր ծովագնաց Ամերիգո Վեսպուչիի արժանիքների մասին, որը մանրամասն ուսումնասիրել էր հարավամերիկյան մայրցամաքը։ Ավելին, շատերը նրան անվանել են ստախոս եւ գրագող, որը ոտնձգություն է արել մեծ Կոլումբոսի փառքի դեմ: Միայն որոշ ժամանակ անց ակնհայտ դարձավ ճանապարհորդի հսկայական ներդրումը աշխարհագրության զարգացման գործում։ Իտալացու շնորհիվ աշխարհն իմացավ Հարավային Ամերիկայի ճշգրիտ դիրքի, չափերի, կլիմայական առանձնահատկությունների, ինչպես նաեւ այնտեղ բնակվող աբորիգենների կյանքի մասին։

Ճանապարհորդը ծնվել է 1454 թվականի մարտի 9-ին՝ Ֆլորենցիայում։ Տղայի հայրը՝ Անաստասիո Վեսպուչին, աշխատում էր նոտարական գրասենյակում եւ միջին խավի մարդ էր։ Մոր կենսագրության մասին տեղեկություններ պատմության մեջ չեն պահպանվել, հայտնի է միայն, որ նրա անունը Լիզաբետա դի Ջովանի Մինի է եղել։ Բացի Ամերիգոյից, ընտանիքում կար եւս երկու որդի՝ Անտոնիոն, որը հետագայում դարձավ պիզացի գիտնական, եւ Ջերոնիմոն, որը առեւտրի ոլորտում կարիերա արեց։ Ապագա ծովագնացը հանգիստ, հեզ բնավորություն ուներ։ Նա նախընտրում էր գրքեր ուսումնասիրել, քան չարություն ու խուլիգանություն անել, իսկ արդեն նախադպրոցական տարիքում կարող էր պարծենալ ֆիզիկայի, աստղագիտության եւ ծովային աշխարհագրության բնագավառում գիտելիքների բարձր մակարդակով։ Տղայի ուսուցիչը նրա հորեղբայր Ջորջիոն էր, որն օգնել էր նրան սովորել լատիներեն եւ պատրաստել էր Պիզայի համալսարան ընդունվելու։

Համալսարանն ավարտելուց հետո Ամերիգոն դարձավ դիպլոմավորված տնտեսագետ։ Ի ծնե հետաքրքրասեր տղան մի անգամ ձեռք բերեց Միջերկրական ծովի հին քարտեզը եւ սկսեց մանրակրկիտ ուսումնասիրել այն: Հետագայում իտալացին ինքնուրույն յուրացրեց քարտեզագրությունը, սովորեց հասկանալ նավիգացիոն համակարգերը եւ ուսումնասիրեց ծովային նավերի կառուցվածքը։ Վեսպուչին երկար ժամանակ զբաղվում էր կոմերցիոն եւ ֆինանսական գործերով, եւ չէր էլ մտածում մեծ հայտնագործությունների մասին։ 1490 թվականին երիտասարդն իր եղբորորդու ընկերակցությամբ գնացել է Սեւիլիա՝ տեղի ձեռներեցների հետ փորձի փոխանակման նպատակով։ Այստեղ նա որոշ ժամանակ աշխատել է մեծահարուստ վաճառական Դանոտո Բերարդիի մոտ, մինչեւ 1493 թվականին հանդիպել է այն ժամանակ ոչ այնքան հայտնի Քրիստոֆեր Կոլումբոսին։ Այդ ժամանակ ծովակալն արդեն կատարել էր իր առաջին արշավը եւ այժմ պատրաստվում էր երկրորդին։ Ամերիգոյի խնդիրն էր սպասարկել Կոլումբոսի նավերը եւ վճարել անձնակազմի աշխատավարձը: Դա շարունակվել է մինչեւ 1499 թվականը, երբ Վեսպուչին որոշել է կատարել իր ծովային ճանապարհորդությունը։ Նավագնացությունն արագ գերեց իտալացուն՝ նա հասկացավ, որ դա ոչ միայն հրապուրիչ է, այլեւ շահավետ։ Նա ամբողջությամբ թողեց ֆինանսական գործունեությունը եւ սկսեց իր միջոցներով շրջել մոլորակի ջրային տարածքներում:

1502 թվականի հունվարին ծովագնացը ուսումնասիրեց բրազիլական տարածքը, որը հետագայում անվանվեց Ռիո դե Ժանեյրո։ Բառացիորեն պորտուգալերենից թարգմանված այս անունը հնչում է «հունվարյան գետ»: Ամերիգոն ենթադրեց, որ Բրազիլիան ամենեւին էլ կղզի չէ, այլ մի ամբողջ առանձին տարածք, որի հետազոտությունը պետք է ապշեցուցիչ արդյունքներ բերի։ Կապիտանը այս տարածքին տվել է Նոր աշխարհ անունը, եւ երկար ժամանակ մայրցամաքը կրել է այս անունը: Ուսումնասիրելով նոր երկրներ՝ ծովագնացը մանրամասն նկարագրել է այն ամենը, ինչ տեսել է, եւ դա արել է գրական մեծ տաղանդով։ Հետազոտողը բոլոր գրառումներն ուղարկել է իր համախոհներին։ Նոր մայրցամաքի ուրվագծերով քարտեզն առաջին անգամ հրապարակվել է Ֆրանսիայում՝ 1507 թվականին։ Վարկածներից մեկի համաձայն՝ հրատարակիչն այս տարածքն անվանել է «Ամերիգոյի երկիր», այստեղից էլ՝ Ամերիկա բառը։ Այլ պատմաբաններ պնդում են, որ Լեոնարդո դա Վինչին առաջինն է ստեղծել քարտեզը՝ դրա լուսանցքներում նկարելով Վեսպուչիի դիմանկարը։ Ըստ լեգենդի՝ մեծ գիտնականն ու նկարիչը այս ժեստն արել է ի նշան երախտագիտության Ամերիգոյին՝ նրա բերած անուշահոտ ծխախոտի համար։ Անվան հետ կապված երրորդ տարբերակը ավելի քիչ տարածված է։ Որոշ աղբյուրներ պնդում են, որ մայրցամաքը Ամերիկա է կոչվել ոչ թե իտալացի ճանապարհորդի, այլ Բրիստոլի ազնվական վաճառական Ռիչարդ Ամերիկայի պատվին։


Արամ Ա-ն խոսել է Հայոց ցեղասպանության , Թուրքիայի ժխտողական քաղաքականության ու Արցախի մասին

Արամ Ա-ն խոսել է Հայոց ցեղասպանության , Թուրքիայի ժխտողական քաղաքականության ու Արցախի...

13:15

Ուղիղ. Աշխատավորների միջազգային օրվան նվիրված մայիսմեկյան երթ՝ Երևանում

Ուղիղ. Աշխատավորների միջազգային օրվան նվիրված մայիսմեկյան երթ՝...

12:56

Ովքե՞ր են «Խազեր» երաժշտական մրցանակաբաշխության հաղթողները

Ովքե՞ր են «Խազեր» երաժշտական մրցանակաբաշխության...

12:45

Պետության պարտավորությունն է նպաստել հավասար և անվտանգ աշխատանքային միջավայրի ձևավորմանը․ ՄԻՊ

Պետության պարտավորությունն է նպաստել հավասար և անվտանգ աշխատանքային միջավայրի ձևավորմանը․...

12:21

Քարաթափման աշխատանքներ՝ Նոր Գեղի-Արզնի ավտոճանապարհին

Քարաթափման աշխատանքներ՝ Նոր Գեղի-Արզնի...

12:02

Խելահեղ հանիպում էր. մենք արեցինք ինչ կարող էինք. Մխիթարյան

Խելահեղ հանիպում էր. մենք արեցինք ինչ կարող էինք....

11:48

Ադրբեջանում երկար կհիշեն մոսկովյան տապալված գաստրոլները. Աբրահամյան

Ադրբեջանում երկար կհիշեն մոսկովյան տապալված գաստրոլները....

11:23

Աշխատող քաղաքացու ձեռքերով է ամրանում պետությունն ու անվտանգությունը. ԱԺ նախագահ

Աշխատող քաղաքացու ձեռքերով է ամրանում պետությունն ու անվտանգությունը. ԱԺ...

11:09

Դատավոր Արտուշ Գաբրիելյանը կալանավորվել է

Դատավոր Արտուշ Գաբրիելյանը կալանավորվել է

10:46

4 մեքենա է բախվել Երևանի Ռուբինյանց փողոցում, տուժածներ կան

4 մեքենա է բախվել Երևանի Ռուբինյանց փողոցում, տուժածներ...

10:23

Երբեմն պետական մակարդակով հեշտ չէ խոստովանել՝ ինչ–որ բան չգիտենք, չնայած ակնհայտ է, որ բոլոր տեղերում բոլորն ինչ–որ բան չգիտեն․ Փաշինյան

Երբեմն պետական մակարդակով հեշտ չէ խոստովանել՝ ինչ–որ բան չգիտենք, չնայած ակնհայտ է, որ բոլոր...

10:09

Երկրաշարժ՝ Գավառ քաղաքից 13 կմ հարավ-արևելք

Երկրաշարժ՝ Գավառ քաղաքից 13 կմ հարավ-արևելք

09:46

«Ժողովուրդ». Իշխանական պատգամավորների ճամփորդությունները. ընդդիմությանը շրջանցում են

«Ժողովուրդ». Իշխանական պատգամավորների ճամփորդությունները. ընդդիմությանը շրջանցում...

09:44

«Ժողովուրդ». Վառելիք իրացնող մի շարք ընկերություններ տուգանվել են 1 մլրդ 78 մլն ՀՀ դրամով

«Ժողովուրդ». Վառելիք իրացնող մի շարք ընկերություններ տուգանվել են 1 մլրդ 78 մլն ՀՀ...

09:35

«Հրապարակ». 2 տարի պայքարեց, 5 ամիս հազիվ աշխատեց. Որն է հրաժարականի պատճառը

«Հրապարակ». 2 տարի պայքարեց, 5 ամիս հազիվ աշխատեց. Որն է հրաժարականի...

09:29

«Հրապարակ». Վարչապետի, քաղաքապետի, հիմա էլ՝ մարզպետի

«Հրապարակ». Վարչապետի, քաղաքապետի, հիմա էլ՝ մարզպետի

09:16

«Հրապարակ». Նարեկ Զեյնալյանը հայտնվել է

«Հրապարակ». Նարեկ Զեյնալյանը հայտնվել է

09:02

Գործող վարչախմբի կողմից իրականացվող քաղաքական ճնշումների ֆոնին Հայաստանի ժողովրդավարացման մասին խոսույթը երկդիմի է և անպատվաբեր ԵՄ ամենախոշոր քաղաքական ընտանիքի համար

Գործող վարչախմբի կողմից իրականացվող քաղաքական ճնշումների ֆոնին Հայաստանի ժողովրդավարացման մասին...

22:34

Միայն իշխանափոխությամբ է հնարավոր մաքրվել այս համատարած քաոսից ու ախտից

Միայն իշխանափոխությամբ է հնարավոր մաքրվել այս համատարած քաոսից ու...

22:08

Ինչ-որ մեկը դեռ կասկածո՞ւմ է, որ մի օր էլ փողոցում կամ ԱԺ-ում Փաշինյանը գրպանից զենք կհանի ու «հանուն ինքնիշխանության»` մարդ կսպանի

Ինչ-որ մեկը դեռ կասկածո՞ւմ է, որ մի օր էլ փողոցում կամ ԱԺ-ում Փաշինյանը գրպանից զենք կհանի ու...

21:34

RIOmall
Artioli
երկերքչրքհնգուրբշբթկրկ
1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031

Հայկական մամուլ

Երկրաշարժ՝ Գավառ քաղաքից 13 կմ հարավ-արևելք

Երկրաշարժ՝ Գավառ քաղաքից 13 կմ հարավ-արևելք

09:46

«Ժողովուրդ». Իշխանական պատգամավորների ճամփորդությունները. ընդդիմությանը շրջանցում են

«Ժողովուրդ». Իշխանական պատգամավորների ճամփորդությունները. ընդդիմությանը շրջանցում...

09:44

«Ժողովուրդ». Վառելիք իրացնող մի շարք ընկերություններ տուգանվել են 1 մլրդ 78 մլն ՀՀ դրամով

«Ժողովուրդ». Վառելիք իրացնող մի շարք ընկերություններ տուգանվել են 1 մլրդ 78 մլն ՀՀ...

09:35

«Հրապարակ». 2 տարի պայքարեց, 5 ամիս հազիվ աշխատեց. Որն է հրաժարականի պատճառը

«Հրապարակ». 2 տարի պայքարեց, 5 ամիս հազիվ աշխատեց. Որն է հրաժարականի...

09:29

«Հրապարակ». Վարչապետի, քաղաքապետի, հիմա էլ՝ մարզպետի

«Հրապարակ». Վարչապետի, քաղաքապետի, հիմա էլ՝ մարզպետի

09:16

«Հրապարակ». Նարեկ Զեյնալյանը հայտնվել է

«Հրապարակ». Նարեկ Զեյնալյանը հայտնվել է

09:02

«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Եղիշե Կիրակոսյանին

«Հրապարակ». Ով կփոխարինի Եղիշե Կիրակոսյանին

09:58

«Իրավունք». Արցախցիներին տրվել է «նա ստարտ» հրահանգ. «Ամեն րոպե պատրաստ եղեք»

«Իրավունք». Արցախցիներին տրվել է «նա ստարտ» հրահանգ. «Ամեն րոպե պատրաստ...

09:47

«Ժողովուրդ». Պետությունը մթերում ապահովեց և 3.7 մլն դրամն «անհետացավ» կոնյակի գործարքից. բացահայտում

«Ժողովուրդ». Պետությունը մթերում ապահովեց և 3.7 մլն դրամն «անհետացավ» կոնյակի գործարքից....

09:34

«Ժողովուրդ». Գագիկ Ջհանգիրյանն ու նախկին դատախազ Արթուր Դավթյանը կհրավիրվեն դատարան Ռուբեն Վարդազարյանի գործով

«Ժողովուրդ». Գագիկ Ջհանգիրյանն ու նախկին դատախազ Արթուր Դավթյանը կհրավիրվեն դատարան Ռուբեն...

09:16

«Հրապարակ». Աննա Հակոբյանի պատճառով պետական ապարատում Նիկոլ Փաշինյանի դեմ բունտ է հասունանում

«Հրապարակ». Աննա Հակոբյանի պատճառով պետական ապարատում Նիկոլ Փաշինյանի դեմ բունտ է...

09:02

«Փաստ». Նիկոլ Փաշինյանի շրջապատն էլ է դժգո՞հ նրա թե՛ ներքին, թե՛ արտաքին քաղաքականությունից

«Փաստ». Նիկոլ Փաշինյանի շրջապատն էլ է դժգո՞հ նրա թե՛ ներքին, թե՛ արտաքին...

09:54

«Հրապարակ». Տաճատ Վարդապետյանի որդին պաշտոն է ստացել

«Հրապարակ». Տաճատ Վարդապետյանի որդին պաշտոն է ստացել

09:45

«Ժողովուրդ». Գլխավոր դատախազը մերժել է ՆԳ նախարարի նախաձեռնությունը

«Ժողովուրդ». Գլխավոր դատախազը մերժել է ՆԳ նախարարի...

09:37

«Ժողովուրդ». Սկանդալային առաջնորդը ջերմ ընդունել է Նիկոլ Փաշինյանին

«Ժողովուրդ». Սկանդալային առաջնորդը ջերմ ընդունել է Նիկոլ...

09:27

«Հրապարակ». Ընդդիմությունն էլ է քարոզարշավ սկսել

«Հրապարակ». Ընդդիմությունն էլ է քարոզարշավ սկսել

09:02

«Հրապարակ». Փաշինյանը ցուցակ է կազմում

«Հրապարակ». Փաշինյանը ցուցակ է կազմում

09:46

«Հրապարակ». Ուժայինները սյունեցիներին հրահանգավորել են

«Հրապարակ». Ուժայինները սյունեցիներին հրահանգավորել...

09:36

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանը վախվորած է եւ անհանգստացած. նրա միակ պաշտպանը ՔՊ-ական Արմեն Խաչատրյանն է

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանը վախվորած է եւ անհանգստացած. նրա միակ պաշտպանը ՔՊ-ական Արմեն...

09:27

«Հրապարակ». Ինչպե՞ս է վրացական ընկերությունը հաղթել

«Հրապարակ». Ինչպե՞ս է վրացական ընկերությունը հաղթել

09:16

«Փաստ». Ջահերով երթը՝ մի մեծ ոսկոր իշխանությունների կոկորդում

«Փաստ». Ջահերով երթը՝ մի մեծ ոսկոր իշխանությունների...

09:02

«Ժողովուրդ». 2 մլն դրամ դրոշ տեղադրելու, 24 մլն վարձակալության համար

«Ժողովուրդ». 2 մլն դրամ դրոշ տեղադրելու, 24 մլն վարձակալության...

09:45

«Հրապարակ». Սրբուհի Գալյանի այցը ԱՄն ձախողվել է

«Հրապարակ». Սրբուհի Գալյանի այցը ԱՄն ձախողվել է

09:34

«Հրապարակ». Ռուսաստանում փնտրտուքի մեջ են

«Հրապարակ». Ռուսաստանում փնտրտուքի մեջ են

09:17

«Ժողովուրդ». Կեղծ ակտի տակ չի ստորագրել. Ավանեսյանի և Նազինյանի հարաբերությունները լարված են եղել

«Ժողովուրդ». Կեղծ ակտի տակ չի ստորագրել. Ավանեսյանի և Նազինյանի հարաբերությունները լարված են...

09:02

«Ժողովուրդ». 15 մլն` «Շենացրո՛ւ պետությունդ՝ եղի՛ր օրինապահ, նվիրված ու հոգատար» խորագրով քաղաքացու տոնը նշելու համար

«Ժողովուրդ». 15 մլն` «Շենացրո՛ւ պետությունդ՝ եղի՛ր օրինապահ, նվիրված ու հոգատար» խորագրով...

09:33

«Հրապարակ». Ապրիլի 24-ին հրաժարական տվեց, քանի որ այդ օրը սրանք կարող էին բախումներ հրահրել

«Հրապարակ». Ապրիլի 24-ին հրաժարական տվեց, քանի որ այդ օրը սրանք կարող էին բախումներ...

09:13

«Հրապարակ». ՍԴ անդամի թեկնածուի փնտրտուք է

«Հրապարակ». ՍԴ անդամի թեկնածուի փնտրտուք է

10:02

«Ժողովուրդ». 89.5%-ով աճել են թրաֆիքինգի հանցագործությունները․ թվեր

«Ժողովուրդ». 89.5%-ով աճել են թրաֆիքինգի հանցագործությունները․...

09:56

«Ժողովուրդ». Տեսչական մարմինները կմիավորվեն

«Ժողովուրդ». Տեսչական մարմինները կմիավորվեն

09:45

«Իրավունք». Շահրամանյանը STOP է տալիս արցախահայերին

«Իրավունք». Շահրամանյանը STOP է տալիս արցախահայերին

09:33

«Հրապարակ». ՔՊ-ի արշավը թելադրված է Էրդողան-Ալիև տանդեմի կողմից

«Հրապարակ». ՔՊ-ի արշավը թելադրված է Էրդողան-Ալիև տանդեմի...

09:15

«Իրավունք». «Գրդնկեք դրանց». Փաշինյանը հանձնարարել է «ատակա» կազմակերպել ընդդիմադիրների դեմ

«Իրավունք». «Գրդնկեք դրանց». Փաշինյանը հանձնարարել է «ատակա» կազմակերպել ընդդիմադիրների...

09:02

«Հրապարակ». Աննա Հակոբյանին հրավիրել են ԳԱԱ. ախրանան նախօրոք դեսանտ է իջել

«Հրապարակ». Աննա Հակոբյանին հրավիրել են ԳԱԱ. ախրանան նախօրոք դեսանտ է...

09:55

«Հրապարակ». Սամվել Շահրամանյանն առաջադրվելու ցանկություն չունի

«Հրապարակ». Սամվել Շահրամանյանն առաջադրվելու ցանկություն...

09:44

«Փաստ». Ամեն ինչ անում են՝ ցույց տալու, թե իբր համընդհանուր հայտարարագրման համակարգը չի ձախողվել

«Փաստ». Ամեն ինչ անում են՝ ցույց տալու, թե իբր համընդհանուր հայտարարագրման համակարգը չի...

09:33

«Հրապարակ». Նախարարի «աբսուրդ» քայլը զարմացրել է բժշկական համայնքին

«Հրապարակ». Նախարարի «աբսուրդ» քայլը զարմացրել է բժշկական...

09:17

«Հրապարակ». Կապանի քաղաքապետին տուգանել են

«Հրապարակ». Կապանի քաղաքապետին տուգանել են

09:02

«Փաստ». Նիկոլ Փաշինյանը անհանգստանալու մի շարք պատճառներ ունի

«Փաստ». Նիկոլ Փաշինյանը անհանգստանալու մի շարք պատճառներ...

09:26

«Հրապարակ». Ի՞նչ է սպասվում հազարավոր դիմորդներին. ԿԳՄՍՆ-ի խայտռակությունը

«Հրապարակ». Ի՞նչ է սպասվում հազարավոր դիմորդներին. ԿԳՄՍՆ-ի...

09:15

«Փաստ». Միայն ուրացման հայտարարություններն ու խոստումները, փաստորեն, բավարար չեն

«Փաստ». Միայն ուրացման հայտարարություններն ու խոստումները, փաստորեն, բավարար...

09:02

«Հրապարակ». Որոշել են մարզեր գնալ

«Հրապարակ». Որոշել են մարզեր գնալ

09:55

«Ժողովուրդ». Հայաստանից ավելի շատ հեռանում են, քան գալիս. ՀՀ սահմանային ելք ու մուտքերը` թվերով

«Ժողովուրդ». Հայաստանից ավելի շատ հեռանում են, քան գալիս. ՀՀ սահմանային ելք ու մուտքերը`...

09:45

«Հրապարակ». Ամեն ինչից հուզվում են

«Հրապարակ». Ամեն ինչից հուզվում են

09:34

«Իրավունք». Փորձում են հեռակառավարել Ազատության հրապարակում գեներացվող ընդդիմադիր գործընթացները

«Իրավունք». Փորձում են հեռակառավարել Ազատության հրապարակում գեներացվող ընդդիմադիր...

09:18

«Իրավունք». Փաշինյանը հանգստացրել է թիմակիցներին. «Իրա նման «крепкий орешек»-ների՞ ենք «ջարդել» ոնց մեզ պետք է»

«Իրավունք». Փաշինյանը հանգստացրել է թիմակիցներին. «Իրա նման «крепкий орешек»-ների՞ ենք «ջարդել»...

09:02

«Հրապարակ». Արցախցիների պառակտումը շարունակվում է

«Հրապարակ». Արցախցիների պառակտումը շարունակվում է

09:27

«Հրապարակ». Ինչ է կապում Արմեն Աբազյանին Սամվել Շահրամանյանի հետ

«Հրապարակ». Ինչ է կապում Արմեն Աբազյանին Սամվել Շահրամանյանի...

09:13

«Փաստ». Արդյոք դեռ ունե՞նք անկախություն

«Փաստ». Արդյոք դեռ ունե՞նք անկախություն

09:02

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանի հարցով ընդդիմության նախաձեռնությունը հնարավոր է տապալվի. Նա համախոհներ է ձեռք բերել

«Ժողովուրդ». Անդրանիկ Քոչարյանի հարցով ընդդիմության նախաձեռնությունը հնարավոր է տապալվի. Նա...

09:56