Կայացավ դուդուկահար Նորայր Գափոյանի «Գեն» ձայնասկավառակի շնորհանդեսը

13.04.23 | 10:13

Օրերս Ժողովրդական Արվեստի Թանգարանում տեղի ունեցավ դուդուկահար Նորայր Գափոյանի «Գեն» ձայնասկավառակի շնորհանդեսը։

«Գեն»-ում ներառված է տասը ստեղծագործություն, 16-րդ դարից մինչև մեր օրերի հեղինակներ՝ Բաղդասար Դպիրի, աշուղներ Սայաթ-Նովայի, Ջիվանու, կոմպոզիտոր Արա Դինքչյանի, Վաչե Հովսեփյանի ստեղծագործություններ, հայկական ժողովրդական պարեղանակներ։ Նորայր Գափոյանն իր անդրանիկ ձայնասկավառակում ընդգրկել է նաևֆրանսիացի կոմպոզիտոր Էրիկ Սատիի ստեղծագործություններից։ Դուդուկահարի փոխանցմամբ այդ քայլով ցանկանում է, որպեսզի ցույց տա, որ ազգությամբ ոչ հայ կոմպոզիտորների գրած երաժշտությունը նույնպես կարելի է նվագել դուդուկով՝ չկորցնելով դուդուկի դեմքը։ Ձայնասկավառակի երգացանկը գլխավորում է հենց Նորայր Գափոյանի հեղինակային «Գեն» ստեղծագործությունը, որով էլ անվանել է իր անդրանիկ ձայնասկավառակը։

«Ձայնասկավառակի ունկնդիրը կծանոթանա բավականին լայն հայկական երաժշտական շերտի, որտեղ և տեսանելի է հայկական երաժշտության գենը, որը և՛ նյութապես, և՛ հոգեպես ժառանգել ենք մեր մեծերից։ Հնչում են հայկական փողային նվագարաններից դուդուկը, զուռնան, պկուն, որոնք բոլորն էլ ձայնագրության ժամանակ ինքս եմ նվագել։ Իսկ գործիքավորումներն իրականացրել են Հայաստանի լավագույն երաժիշտներ «ԿարենՍևակ փրոդաքշնի» հիմնադիրներ Կարեն Համբարձումյանն ու Սևակ Մելքոնյանը»,- ձայնասկավառակը ձեռքին հպարտությամբ ներկայացրեց դուդուկահարը ու հավելեց․ «Վստահ եմ, ունկնդիրները գոհ կլինեն վերջնական արդյունքից, քանի որ ձայնասկավառակի լույսընծայման համար երկար եմ պատրաստվել՝ մոտ տասը տարի, սակայն վերջին երկու տարվա ընթացքում ենք սկսել ինտենսիվ աշխատել»,- ապա դուդուկը ձեռքն առնելով շտապեց երաժիշտ ընկերների հետ շնորհանդեսին ներկա հանդիսականի համար ձայնասկավառակում ընդգրկված մի քանի ստեղծագործություն ներկայացնել՝ կենդանի կատարմամբ։

Դուդուկահարն իր առաջին ձայնասկավառակի անվան շուրջ երկար է մտորել ու մի քանի հանգամանքներ հաշվի առնելով որոշել է գեն անվանումը տալ․ «Դուդուկի և առհասարակ իմ երաժիշտ դառնալու գենետիկան մեծ նշանակություն ունի՝ նախ որպես դուդուկահար, փողային գործիքներ նվագող երաժիշտ՝ ինձ համար կարևոր է ներկայացնել երաժշտական գործիքը՝ հայկական ավանդական դպրոցի հիմքից չշեղվելով, քանի որ մեր օրերում տարբեր երաժշտություններում կարող ենք հաճախ հանդիպել դուդուկի հնչյունների՝ էքսպերիմենտալ դրսեւորումներով, ուր հնչում է դուդուկի ձայնը, բայց ընդհանրապես կապ չունի դուդուկի կատարողական տեխնիկայի, հայկական դուդուկի ավանդույթի և գենետիկայի հետ։ Եվ երկրորդ հանգամանքը, որ թե՛ մորական և թե՛ հորական կողմից երաժիշտների ընտանիքում եմ ծնվել և ամեն ինչ կապվում է գենի հետ»։

«Ինձ համար շատ հուզիչ և ուրախալի օր է, որ իմ շատ սիրելի սաներից մեկը, Նորայր Գափոյանն այսօր իր հերթական հաջողությունն է նշում մեզ հետ։ Այսօր երևում է իմ և մյուս վարպետների աշխատանքի արդյունքը, մենք կարողացանք այս հրաշալի պատանուց այսօր ունենալ արդեն հասուն երիտասարդ տաղանդավոր վարպետ»,- շնորհավորելով դուդուկահարին ասաց ՀՀ ժողովրդական արտիստ, պրոֆեսոր, դուդուկահար Գևորգ Դաբաղյանը։

«Մենք, դուդուկ պատրաստող վարպետներս մեզ վարձատրված ենք զգում այն ժամանակ երբ մեր ձեռքի պատրաստած գործիքը անընդհատ գտնվում է գործածության մեջ։ Նորայրն այն երաժիշտն է, որ կարողացավ իր գենետիկ ժառանգությունը ճիշտ վերարտադրի և փոխանցի սերունդներին»,- իր շնորհավորական խոսքում ասաց դուդուկ պատրաստող վարպետ Կարեն Մուքայելյանն ու ծոցագրպանից հանեց իր ձեռքով պատրաստած դուդուկն ու նվիրեց Նորայր Գափոյանին։

«Սա թանկարժեք նվեր է, քանի որ վարպետի ծոցից դուրս եկած գործիք է»,- նվերը ձեռքին ասաց Ն․Գափոյանը։

Հանդիպման ավարտին դուդուկահարն իր ինքնագրերով ներկաներին նվիրեց իր «Գեն» ձայնասկավառակը, որը ունկնդիրների համար հասանելի է նաև օնլայն հարթակում։ Իսկ առաջիկայում Հայաստանում տեղի կունենան «Գեն» ձայնասկավառակի կենդանի տարբերակով համերգներ՝ փոքր համերգասրահներում, որտեղ տարածքը համահունչ կլինի լսել «Գեն»-ի երաժշտությունը։