Հայաստանում միջատների նոր տեսակնեՀայաստանում միջատների նոր տեսակներ են գրանցվելր են գրանցվել

25.02.25 | 12:22

Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամը (FPWC) հպարտությամբ ներկայացնում է Հայաստանում իրականացված նորագույն գիտական հետազոտության արդյունքները, որոնք բացահայտել են գիտության համար բացարձակապես նոր 10 տեսակի թիթեռներ և առաջին անգամ Հայաստանում արձանագրել 43 այլ տեսակներ:

Հեղինակավոր «Revue Suisse de Zoologie» գիտական հանդեսում հրապարակված «Հայաստանից Coleophoridae ընտանիքի նոր կամ քիչ հայտնի տեսակներ և նոր գրանցումներ (Lepidoptera)» վերնագրով հետազոտությունը, որն իրականացրել է Ջորջիո Բալդիցոնեն (2024), հիմնված է 2019 և 2022 թվականներին Ուրցաձորի տարածքում և Գոռավանի ավազուտների ազգային արգելավայրում իրականացված դաշտային աշխատանքների վրա:

Հետազոտության մեթոդաբանությունը

Հիմնադրամի աջակցությամբ իրականացված այս հետազոտությունը ներառել է դաշտային ինտենսիվ նմուշառում և Coleophoridae ընտանիքի տեսակների համակարգված փաստագրում: Գիտնականները նույնականացրել են ընդհանուր 72 տեսակ, որոնցից 43-ը Հայաստանում առաջին անգամ են արձանագրվել, իսկ 10-ը նկարագրվել են որպես գիտության համար բոլորովին նոր տեսակներ:

Հիմնական բացահայտումները

Հետազոտության արդյունքում հայտնաբերվել են հետևյալ նոր նկարագրված տեսակները.

Coleophora savenkovi
C. paracoriacea
C. rowecki
C. sanctuariella
C. lepida
C. iucunda
C. hispida
C. anomala
C. gorovanensis
C. finitima

Այս բացահայտումները ընդգծում են Հայաստանի էկոհամակարգերում առկա հարուստ կենսաբազմազանությունը: Հետազոտության թիրախային տարածքները՝ Գոռավանի ավազուտների Artemisia կիսաանապատային միջավայրը և Ուրցաձորի էկոլոջի մոտակայքում գտնվող սուբալպյան մարգագետինները, պարզվում է, որ աջակցում են Coleophoridae ընտանիքի տեսակների բազմազան համակեցությանը: Բացի այդ, հետազոտությունը վերանայում է մի շարք տեսակների տարածման արեալը, այդ թվում՝ փաստագրելով C. zofodella տեսակի առաջին եվրոպական հայտնաբերումը:

Նշանակությունը բնապահպանության համար

Հիմնադրամի տեսանկյունից այս տաքսոնոմիական առաջընթացը ոչ միայն կարևոր է գիտական հանրության համար, այլև ունի խորը բնապահպանական նշանակություն: Հետազոտությունը ընդգծում է Ուրցաձորի և Գոռավանի ավազուտների տարածաշրջանների էկոլոգիական կարևորությունը որպես կենսական նշանակության բնակավայրեր: Սակայն այն նաև ուշադրություն է հրավիրում պոտենցիալ բնապահպանական սպառնալիքների վրա, ինչպիսիք են գերարածեցումը և ռեսուրսների արդյունահանումը, որոնք կարող են վտանգել այս փխրուն էկոհամակարգերը:

Հիմնադրամի աջակցությամբ իրականացված հետազոտությունը նպաստում է Հայաստանում Coleophoridae ընտանիքի բազմազանության առավել մանրամասն ըմբռնմանը՝ ամրապնդելով դրա բնակավայրերի էկոլոգիական արժեքը: