Աշխարհի կողմից մոռացված պատերազմը. Radio Vatican-ն անդրադարձել է Լեռնային Ղարաբաղին

18.05.16 | 12:31

Վիեննայում մայիսի 16-ին կայացած Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Սերժ Սարգսյանի և Իլհամ Ալիևի հանդիպումից հետո շփման գծում երկու զոհ գրանցվեց՝ երկու կողմերից, գրում է Radio Vatican ռադիոկայանի կայքը:

Լեռնային Ղարաբաղում շարունակում են զոհեր գրանցվել՝ չնայած հակամարտությունը կարգավորելու՝ երկու պետությունների նախագահների ցանկության մասին հայտարարություններին:

Լրագրող Ֆրանչեսկա Սաբատինելին այս թեմայով խոսել է Osservatorio Balcani e Caucaso կենտրոնի լրագրող Սիմոնե Զոպելարոյի հետ:

Զոպելարոյի խոսքով՝ երկու երկրների նախագահների հանդիպումը կարևոր քայլ էր, քանի որ նրանք երկար ժամանակ չէին հանդիպել, հատկապես՝ ապրիլից ի վեր, երբ տեղի ունեցավ 1994 թվականին կնքված հրադադարից ի վեր պատերազմի վատագույն շրջանը: Նա նշել է, որ 1994 թվականից ի վեր չէին եղել նման ծանր պատերազմական գործողություններ, ինչպես ապրիլի սկզբին, երբ գրանցվեց ավելի քան 300 զոհ երկու կողմերից: Երկու նախագահները կրկին կհանդիպեն, և հույս կա, որ դա կարող է հանգեցնել խաղաղության վերաբերյալ համաձայնագրի կնքմանը:

Հարցին, թե ինչն է խանգարում հասնել այդ համաձայնագրին, լրագրողը պատասխանել է՝ այդ հակամարտությանն առնչվող ներքին և արտաքին տարբեր դերակատարների գործոնը:

«Ադրբեջանը նավթով ու գազով հարուստ պետություն է, որտեղ 1969 թվականից ի վեր իշխանության գլխին է մի ընտանիք՝ Ալիևների ընտանիքը։ Իշխանության մեջ գտնվող այս ընտանիքն օգտագործում է Ղարաբաղյան հակամարտությունն արդարացնելու ազատության տարբեր սահմանափակումները»,- ասել է Զոպելարոն՝ հիշատակելով նաև Ռուսաստանին:

«Կա նաև Ռուսաստանը, որը պաշտոնապես Հայաստանի դաշնակիցն է, բայց որը մեծ քանակությամբ զենք է վաճառում Ադրբեջանին: Այդպես, Ռուսաստանը երկակի խաղ է խաղում, որովհետև այդկերպ պահպանում է Հարավային Կովկասում իր համար կարևոր ներկայությունը: Եվրոպան և ԱՄՆ-ն, փոխարենը, մեծ անտարբերություն են դրսևորում այս հակամարտության հանդեպ և երբեք ջանք չեն դրել իրականում այն լուծելու համար: Այսպիսով՝ ցավոք, այս իրավիճակը ձգձգվել է մի ամբողջ քառորդ դար»,- ասում է Զոպելարոն:

Լրագրողը հաստատում է, որ իսկապես այս լարվածությանը վերջ դնելը կարծես որևէ մեկի օրակարգում չէ իրականում:

«Հիշենք, որ ի թիվս այլնի, այս հակամարտությունում 30 հազարից ավելի զոհ է եղել, մեկ միլիոնից ավելի փախստական և տեղահանված, մենք կարող ենք պատկերացնել, թե դրանք ինչ վնասներ են այս երկու փոքր պետությունների տնտեսության, ազատության, հավասարության համար, որոնք նաև Եվրոպայի խորհրդի անդամներ են, այդ իսկ պատճառով Եվրոպան նույնպես պետք է շատ ավելի համագործակցային վերաբերմունք ունենար, այս հակամարտության վերաբերյալ շատ ավելի մեծ հանձնառություն: Փոխարենը՝ ամեն կողմից մեծ ցինիզմն է իշխում։ Ցավոք, այս հակամարտությունը չի արձագանքում ռազմական տրամաբանությանը, այլ՝ քաղաքական տրամաբանությանը, որի պատճառով որոշակի պահերի որոշվում է, որ պետք է լինի լարվածություն, հնարավոր է՝ քաղաքական շարժառիթներով պայմանավորված»,- ասում է Զոպելարոն:

Լրագրողը պատմում է, որ այցելել է Թալիշ՝ «ուրվական գյուղ», որտեղ ողջ բնակչությունը ստիպված է եղել հեռանալ, դպրոցներն ու տներն ավերվել են, շատերը սպանվել, վիրավորվել, խեղվել: Նա պատմել է նաև, որ այցելել է խրամատներ, որոնք նույնպես նրա համար «մեկ այլ տպավորիչ տեսարան են եղել»։ «Մեզ այս ամենը տանում է 100 տարի հետ, երբ Եվրոպայում Առաջին համաշխարհային պատերազմն էր: Դեռ այսօր էլ, Առաջին համաշխարհային պատերազմից հարյուր տարի անց, խրամատներ կան, որտեղ երիտասարդները բախվում են մահվան սպառնալիքին: Եվ այս ամենն իսկապես աշխարհի կողմից մոռացված պատերազմ է»,- ասում է նա:

Լրագրողները նաև խոսել են Հռոմի պապի՝ Հայաստան կատարելիք այցի մասին, և Սիմոնե Զոպելարոն նշել է, որ դա քիչ լավ նորություններից է:

«Հանդիպել եմ քաղաքացիական հասարակության տարբեր անդամների, վարչապետին. նրանք բոլորն ինձ պատմել են Հռոմի պապի այցելության մասին որպես այս հակամարտության համար մեծ հույսի նշան: Հակամարտություն քրիստոնյա հայ բնակչության, որը եղել է պատմության մեջ քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն ընդունած առաջին ժողովուրդը, և Ադրբեջանի մահմեդական բնակչության միջև: Հուսով եմ, որ Պապի այցը կարող է խաղաղության նշան լինել»,- ասել է նա:

Հիշեցնենք, որ Վիեննայում մայիսի 16-ի երեկոյան Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ Սերժ Սարգսյանը և Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահ Իլհամ Ալիևը մասնակցել են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների արտաքին գործերի նախարարների նախաձեռնությամբ և մասնակցությամբ տեղի ունեցած քննարկմանը:
Հանդիպմանը մասնակցել են երկու երկրների արտաքին գործերի նախարարներ Էդվարդ Նալբանդյանը և Էլմար Մամեդյարովը, դեսպաններ Իգոր Պոպովը (Ռուսաստան), Ջեյմս Ուորլիքը (ԱՄՆ), Պիեռ Անդրիոն (Ֆրանսիա) և ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրշիկը:

Tert.am