Ադոլֆ Հիտլերը Աթաթուրքի կիսանդրին պահում էր իր գրասենյակում, Օսվենցիմի պարետ Ռուդոլֆ Հեսը իր հուշագրություններում, որոնք գրել է մահապատժին սպասելիս, խոստովանել է, որ առաջին անգամ սպանել է թուրքական բանակում ծառայելիս՝ Առաջին աշխարհամարտի տարիներին: Չսխալվեք. երիտասարդ նացիստները երիտթուրքերի լուրջ երկրպագուներն էին՝ գրում է հայկական ծագում ունեցող ամերիկացի հայտնի գրող, հրապարակախոս Քրիս Բոհջալյանը Bostonglobe-ում:
«Հայոց ցեղասպանությունը կոչել այնպես, ինչպես կա» խորագրով հոդվածում Բոհջալյանը գրում է, որ մեկ դար առաջ երիտթուրքեր Թալեաթ փաշան, Ջեմալ Փաշան, Էնվեր փաշան Օսմանյան կայսրության առաջնորդներն էին և Հայոց ցեղասպանության «ճարտարապետները»: Օսմանյան կայսրությունում բնակվող յուրաքանչյուր 4 հայից 3-ը սպանվեց իշխանությունների կողմից. Ստամբուլից դուրս բնակվող ժողովուրդները՝ հայեր, ասորիներ, հույներ, էթնիկապես բնաջնջվեցին:
Գերմանացիները՝ Օսմանյան կայսրության դաշնակիցները, ևս այնտեղ էին: Նրանք այդ ամենի ականատեսն են եղել: Չնայած գերմանացիների մի մասը ապշահար էր տեսածից, մյուսներն ակնհայտորեն ոգեշնչվեցին:
Պատերազմից հետո Մուստաֆա քեմալ Աթաթուրքը ավարտին հասցրեց երիտթուրքերի գործը՝ բանակին հանելով հայերի և հույների դեմ: Այնուհետև ստալինյան ֆանատիզմով նրա կառավարությունը սկսեց վերաշարադրել պատմությունը՝ ժխտելով կոտորածները: Հայերը զոհից դարձան դավաճան: Իրական պատմությունը ջնջվեց: Ահա թե ինչու է Թուրքիան այսօր պաթոլոգիկ մոլուցքով շարունակում հերքել Ցեղասպանությունը:
Այսօր՝ ապրիլի 24-ին, ամբողջ աշխարհի հայերը հիշատակում են Ցեղասպանության զոհերի հիշատակը: 102-ամյա տարելիցի կապակցությամբ Միացյալ Նահանգների նախագահը, ըստ ամենայնի, ևս մեկ էֆեմիզմ կգտնի «ցեղասպանություն» բառի համար, քանի որ երկինքն արգելում է Ամերիկային ռիսկի դիմել և դեմ դուրս գալ Թուրքիային: Կոնգրեսը պաշտոնապես չի ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը, և ես հույս չունեմ, որ այս մարդը բարոյականություն կդրսևորի «ռեալ պոլիտիկում»:
Հոդվածագիրը հիշեցնում է, որ Գերմանիան, այնուամենայնիվ, ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը: Պատմաբանները հաճախ ասում են, որ Ցեղասպանության վերջին փուլը ժխտումն է, ինչն էլ դառնում է հաջորդ փուլի նոր սկիզբ:
Հնարավոր է, որ Հոլոքոստ լիներ նաև առանց Հայոց ցեղասպանության, բայց ինչպես ասում է պատմաբան Ստեֆան Իհրիգը՝ նացիստներն այնտեղ էին, երբ երիտթուրքերն «աշխատում էին»: Նրանք տեսան՝ ինչքան հեշտ է լուծել էթնիկ փոքրամասնություն կազմող ժողովրդի խնդիրը: Չէ՞ որ 1939թ. Հիտլերն ասել է՝ «ո՞վ է այսօր հիշում հայերի կոտորածները»: Ահա թե ինչու Ամերիկան պետք է վերջ տա բառախաղերին, երբ խոսքը Հայոց ցեղասպանության մասին է:
20:30
20:26
19:19
13:28
13:04
12:15
11:34
11:09
19:36
19:07
15:44
11:46
11:28
11:09
10:33
10:09
19:03
18:03
15:31
15:13
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | 2 | 3 | |||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03