ARM | RUS |

Երկու խոսք՝ իսկական ընդդիմության մասին

01.06.16 | 15:21

Ընդդիմության գործունեությունն անհնար է պատկերացնել առանց իշխանության: Որոշ տեսաբաններ «ընդդիմություն» հասկացության տակ նկատի է առնում որոշակի սուբյեկտ, որը հակադրվում է կամ համաձայն չէ կառավարական քաղաքականությանը: Իրականում, քաղաքական ընդդիմությունը հանդես է գալիս որպես քաղաքական իշխանության համար պայքարող սուբյեկտ, որը հակադրվում է կառավարական քաղաքականությանը կամ դրա ինչ-որ մասին՝ ունենալով այլընտրանքային դիրքորոշում ունենալով տվյալ հարցի շուրջ, սակայն չունենալով պետական կառավարման որոշումներ կայացնելու հնարավորություն: Հասարակության քաղաքական կյանքը հետազոտելու և ընկալելու տեսանկյունից կարևոր նշանակություն ունի նաև ընդդիմության տարբերակումը կառուցողական և ապակառուցողական կամ ոչ կառուցողական տիպերի: Առաջինը ոչ միայն հակադրվում է իշխող քաղաքական ուժին և նրա քաղաքականությանը, այլև առաջարկում է այդ քաղաքականության իրականացման սեփական այլընտրանքային ծրագիրը, որը, ըստ այդ ուժերի, նախընտրելի է իշխող ուժի քաղաքականությունից և առավելագույն չափով համապատասխանում է հասարակության շահերին: Ընդդիմության այս տիպի լավագույն օրինակը «Նորին գերազանցության ընդդիմությունն» է Մեծ Բրիտանիայում, որը «ստվերային կառավարության» միջոցով մեծ դեր ունի ներքին և արտաքին քաղաքականության ձևավորման գործում: Քաղաքակիրթ հասարակություններում միայն կառուցողական այլընտրանքի առաջադրումը կարող է բարձրացնել ընդդիմադիր ուժի հեղինակությունը և մեծացնել այդ ուժի՝ իշխանության գալու հավանականությունը: Ապակառուցողական դիրքորոշումն արդյունավետ չէ, քանի որ այլընտրանքային քաղաքական ծրագրի առաջադրման անկարողությունը վկայում է այդ ուժի պրոֆեսիոնալիզմի և երկարաժամկետ ծրագրերի բացակայության մասին, ինչն այդքան էլ գրավիչ չէ: Ապակառուցողական ընդդիմությունը հաճախ զբաղվում է պարզապես հասարակության զգացմունքների և կրքերի թեժացմամբ, սոցիալական լարվածության, սոցիալական կոնֆլիկտների առաջացմամբ՝ չունենալով գործողությունների որևէ հստակ ծրագիր: Ընդիմությունների գործունեության տիպերից կարելի է առանձնացնել իշխանությունների հետ մրցակցող և փոփոխությունների գնացող ուժեր: Իշխող և ընդդիմադիր ուժերի մրցակցությունը վերաբերում է հիմնականում որևէ կոնկրետ օրակարգային խնդրի վերաբերյալ իրականացվող քաղաքականությանը (օրինակ, արդյոք անհրաժե՞շտ է ավելացնել հարկային բեռը երկրի ամբողջ բնակչության, թե՞ միայն ունևոր դասի համար, արդյոք տվյալ պահին կարիք կա՞ ստեղծելու հակաօդային պաշտպանության համակարգ և այլն): Հետևաբար՝ քաղաքական համակարգի ամբողջական փոփոխության ձգտող ընդդիմությունը կա՛մ գործում է ոչ ժողովրդավարական վարչակարգի պայմաններում և փորձում է իրականացնել անցում, կա՛մ գործում է ժողովրդավարական համակարգում, սակայն, հակադրվելով վերջինիս, ձեռք է բերում ոչ ժողովրդավարական քաղաքական ուժի համբավ: Այս տիպի ընդդիմության օրինակ կարող է ծառայել Լեհաստանում 1980-թվականներին ի հայտ եկավ «Համերաշխություն» արհմիությունը: Այդպիսին էր նաև դեռևս 1960-ական թվականներից գործող ԱՄԿ-ն ՀԽՍՀ-ում: Իշխանության փոփոխության ձգտող ընդդիմությունը գործնականում ամենից հաճախ հանդիպող տիպն է: Այս կատեգորիայի մեջ գտնվող ընդդիմադիր ուժերն ընդունում են առկա խաղի կանոնները, սակայն անմիջական պայքարի մեջ են գործող իշխանությունների հետ որոշումների կայացման հարցում վճռորոշ դեր ունենալու համար: Նման դեպքում հասարակական համակարգի արմատական վերափոխման պահանջ, բնականաբար, չի դրվում: Այս տիպի մեջ կարելի է դիտարկել 2013թ.-ի ընտրություններից հետո խորհրդարանում ներկայացված ընդդիմադիր կուսակցությունները, որոնք, ընդունելով ՀՀ ժողովրդավարական ուղին, այնուամենայնիվ, առաջ քաշեցին իշխանափոխության գաղափարներ:

Արման Հովսեփյան


Թուրքիայի հատուկ բանագնացը Սյունիքով անցնելիք ճանապարհը կոչել է «Զանգեզուրյան գիծ». Իրանագետ

Թուրքիայի հատուկ բանագնացը Սյունիքով անցնելիք ճանապարհը կոչել է «Զանգեզուրյան գիծ»....

13:13

24-ամյա վարորդը, չունենալով վարորդական իրավունքի վկայական, Արարատում վրաերթի է ենթարկել մորն ու նրա 3-ամյա աղջնակին․ բժիշկները պայքարում են նրանց կյանքի համար

24-ամյա վարորդը, չունենալով վարորդական իրավունքի վկայական, Արարատում վրաերթի է ենթարկել մորն ու...

12:48

Գյուղացու աշխատանքը պետք է գնահատվի այնպես, որ նա արժանապատիվ աշխատի իր հողի վրա. Գագիկ Ծառուկյանը՝ խաղողագործներին (Տեսանյութ)

Գյուղացու աշխատանքը պետք է գնահատվի այնպես, որ նա արժանապատիվ աշխատի իր հողի վրա. Գագիկ...

12:27

ՆԳ նախարարն ու ԱՄՆ պետքարտուղարության Եվրոպայի և Եվրասիայի բյուրոյի ղեկավարը քննարկել են «Թրամփի ուղի՝ հանուն միջազգային խաղաղության և բարգավաճման» նախագծին առնչվող հարցեր

ՆԳ նախարարն ու ԱՄՆ պետքարտուղարության Եվրոպայի և Եվրասիայի բյուրոյի ղեկավարը քննարկել են «Թրամփի...

12:06

Ակնկալում ենք, որ իրավապահները կգործեն անկախ, արդար և հաշվետու. Եվրահանձնաժողովը՝ Սամվել Կարապետյանի և Միքայել Սրբազանի գործի մասին

Ակնկալում ենք, որ իրավապահները կգործեն անկախ, արդար և հաշվետու. Եվրահանձնաժողովը՝ Սամվել...

11:47

Շարունակենք հայ մնալ` երգով, հավատքով, բարությամբ. Ադամ Բարրո

Շարունակենք հայ մնալ` երգով, հավատքով, բարությամբ. Ադամ...

11:06

Անիի կամրջի հայտնվելը «բանակցություններում» բացառապես մի նպատակ ունի՝ հայ ժողովրդի մոտ արթնացնել հույզեր դեպի կորուսյալ հայրենիքը. թյուրքագետ

Անիի կամրջի հայտնվելը «բանակցություններում» բացառապես մի նպատակ ունի՝ հայ ժողովրդի մոտ արթնացնել...

10:45

Երևանում ու 5 մարզում լույս չի լինի

Երևանում ու 5 մարզում լույս չի լինի

10:26

Բախվել են երկու «Opel»․ կան տուժածներ

Բախվել են երկու «Opel»․ կան տուժածներ

10:03

Եվրահանձնաժողովը սեպտեմբերի 17-ին կհայտարարի Ռուսաստանի դեմ նոր պատժամիջոցների փաթեթի մասին. Reuters

Եվրահանձնաժողովը սեպտեմբերի 17-ին կհայտարարի Ռուսաստանի դեմ նոր պատժամիջոցների փաթեթի մասին....

18:46

ԵՄ-ն 6-12 ամսվա ընթացքում կարող է աստիճանաբար դադարեցնել ռուսական գազի գնումը. ԱՄՆ Էներգետիկայի նախարարություն

ԵՄ-ն 6-12 ամսվա ընթացքում կարող է աստիճանաբար դադարեցնել ռուսական գազի գնումը. ԱՄՆ Էներգետիկայի...

18:33

Գերմանիայի պետքարտուղարը բարձր է գնահատել ՀՀ կառավարության ջանքերը՝ ուղղված խաղաղության ապահովմանը

Գերմանիայի պետքարտուղարը բարձր է գնահատել ՀՀ կառավարության ջանքերը՝ ուղղված խաղաղության...

18:14

Սիրելի հայրենակիցներ, կոչ եմ անում ոչ մի պարագայում չմասնակցել Էջմիածնում վարչապետի նախատեսած հանրահավաքին՝ դրա անկանխատեսելի հետևանքներից խուսափելու նպատակով

Սիրելի հայրենակիցներ, կոչ եմ անում ոչ մի պարագայում չմասնակցել Էջմիածնում վարչապետի նախատեսած...

18:09

«Քըլըչը Հայաստան է եկել թուրքական նախապայմանների բավարարման համար. ոչ nւրաgմանը». Ակցիա՝ կառավարության դիմաց

«Քըլըչը Հայաստան է եկել թուրքական նախապայմանների բավարարման համար. ոչ nւրաgմանը». Ակցիա՝...

17:56

Մենք ուզում էինք հանդիպել Քըլըչին ու նրան ուղեկցել Ծիծեռնակաբերդ, Եռաբլուր. Գոռ Սարգսյան

Մենք ուզում էինք հանդիպել Քըլըչին ու նրան ուղեկցել Ծիծեռնակաբերդ, Եռաբլուր. Գոռ...

17:42

Խոշոր վթար Արարատում. 5 գյուղ գազ չունի

Խոշոր վթար Արարատում. 5 գյուղ գազ չունի

17:22

Շնորհակալ եմ ջերմ ընդունելության համար. Քըլըչը՝ Ռուբինյանին

Շնորհակալ եմ ջերմ ընդունելության համար. Քըլըչը՝...

17:06

Ռուսաստանն ակնկալում է շարունակել արդյունավետ երկխոսությունը հայկական կողմի հետ հաղորդակցությունների ապաշրջափակման շուրջ. Զախարովա

Ռուսաստանն ակնկալում է շարունակել արդյունավետ երկխոսությունը հայկական կողմի հետ...

17:05

Արջի քոթոթին փրկած ՊՆ զինծառայողը պարգևատրվել է

Արջի քոթոթին փրկած ՊՆ զինծառայողը պարգևատրվել է

16:45

Արարատ Միրզոյանը ՆԱՏՕ-ի դեսպաններին ներկայացրել է Հարավային Կովկասում կայունության վերաբերյալ ՀՀ տեսլականը

Արարատ Միրզոյանը ՆԱՏՕ-ի դեսպաններին ներկայացրել է Հարավային Կովկասում կայունության վերաբերյալ ՀՀ...

16:26

RIOmall
Artioli
երկերքչրքհնգուրբշբթկրկ
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930

Հայկական մամուլ

«Փաստ». Իսկ ի՞նչ պետք է անի Հայաստանը թուրք-ադրբեջանական տանդեմին դիմագրավելու համար

«Փաստ». Իսկ ի՞նչ պետք է անի Հայաստանը թուրք-ադրբեջանական տանդեմին դիմագրավելու...

09:42

«Հրապարակ». Փաշինյանը դժգոհ է Սրբուհի Գալյանի աշխատանքից

«Հրապարակ». Փաշինյանը դժգոհ է Սրբուհի Գալյանի...

09:32

«Հրապարակ». Նորաթուխ պատգամավորը խորհրդարան գնալու փոխարեն ԱՄՆ է մեկնել

«Հրապարակ». Նորաթուխ պատգամավորը խորհրդարան գնալու փոխարեն ԱՄՆ է...

09:14

«Փաստ». Կառուցապատողներն արտոնություն են ստանալու... «օդի հարկի» համա՞ր

«Փաստ». Կառուցապատողներն արտոնություն են ստանալու... «օդի հարկի»...

09:01

«Հրապարակ». Փնտրվում են «մահապարտներ»

«Հրապարակ». Փնտրվում են «մահապարտներ»

09:35

«Իրավունք». Իշխանություններն անցել են պլան Բ–ի

«Իրավունք». Իշխանություններն անցել են պլան Բ–ի

09:17

«Իրավունք». ՀՅԴ–ի խորքերում կրքերը շարունակում են եռալ

«Իրավունք». ՀՅԴ–ի խորքերում կրքերը շարունակում են...

09:01

«Հրապարակ». «Սպասեք, կինոն դեռ առջեւում է». ՔՊ-ականներին հրահանգվել է դեռ ափեղ-ցփեղ չխոսել

«Հրապարակ». «Սպասեք, կինոն դեռ առջեւում է». ՔՊ-ականներին հրահանգվել է դեռ ափեղ-ցփեղ...

09:56

«Հրապարակ». Հովիկ Աղազարյանը կրկին կփորձի

«Հրապարակ». Հովիկ Աղազարյանը կրկին կփորձի

09:44

«Փաստ». Կառավարությանը նոր լիազորություն կտրվի

«Փաստ». Կառավարությանը նոր լիազորություն կտրվի

09:36

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն տապալել է առողջապահական ապահովագրության խոստումը. ով է պատասխանատու

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն տապալել է առողջապահական ապահովագրության խոստումը. ով է...

09:25

«Փաստ». Իսկ ի՞նչ է ուզում հանրությունը

«Փաստ». Իսկ ի՞նչ է ուզում հանրությունը

09:14

«Ժողովուրդ». 3 տարի բանտում. նիստերը դռնփակ են, իրավիճակը` անհայտ

«Ժողովուրդ». 3 տարի բանտում. նիստերը դռնփակ են, իրավիճակը`...

09:02

«Հրապարակ». Դատավորի ամուսինը բարձրաստիճան ոստիկան է

«Հրապարակ». Դատավորի ամուսինը բարձրաստիճան ոստիկան է

09:44

«Ժողովուրդ». Տիգրան Ավինյանը քաղաքային ձախողումներից անցել է ակադեմիական թռիչքների. թվեր

«Ժողովուրդ». Տիգրան Ավինյանը քաղաքային ձախողումներից անցել է ակադեմիական թռիչքների....

09:33

«Հրապարակ». Ինչո՞ւ է Ռուսաստանն արգելում «Սպայկայի» կուտքը

«Հրապարակ». Ինչո՞ւ է Ռուսաստանն արգելում «Սպայկայի»...

09:15

«Ժողովուրդ». Ազգային ժողովը գնացել է «ՎԼՎ»՝ շոփինգի. ջրատաքացուցիչ է պետք

«Ժողովուրդ». Ազգային ժողովը գնացել է «ՎԼՎ»՝ շոփինգի. ջրատաքացուցիչ է...

09:01

«Հրապարակ». Դարձել են Փաշինյանի «աղանդի հետևորդ»

«Հրապարակ». Դարձել են Փաշինյանի «աղանդի հետևորդ»

09:56

«Ժողովուրդ». Համաներման սպասումներ՝ քրեակատարողականներում. կլինի՞ նախընտրական զիջում

«Ժողովուրդ». Համաներման սպասումներ՝ քրեակատարողականներում. կլինի՞ նախընտրական...

09:49

«Ժողովուրդ». Մարտունու մարզադաշտը «հատիկ-հատիկ» չի վերադարձվել, 2006-ից համայնքապատկան է. Փաշինյանը խաբել է. Մաս 236

«Ժողովուրդ». Մարտունու մարզադաշտը «հատիկ-հատիկ» չի վերադարձվել, 2006-ից համայնքապատկան է....

09:36

«Իրավունք». Հարցերը լուծել. Փաշինյանը նոր հրահանգ է իջեցրել

«Իրավունք». Հարցերը լուծել. Փաշինյանը նոր հրահանգ է...

09:31

«Հրապարակ». Դեմ են «քրիստոնյա բանտարկյալներ» արտահայտությանը

«Հրապարակ». Դեմ են «քրիստոնյա բանտարկյալներ»...

09:15

«Հրապարակ». Վիլեն Գաբրիելյանի ծնունդը՝ միայն տղամարդկանցով. մասնակցել է նաև Փաշինյանը

«Հրապարակ». Վիլեն Գաբրիելյանի ծնունդը՝ միայն տղամարդկանցով. մասնակցել է նաև...

09:02

«Հրապարակ». Աշոտ Փաշինյանն ուզում է զբոսավար աշխատել

«Հրապարակ». Աշոտ Փաշինյանն ուզում է զբոսավար աշխատել

09:45

«Ժողովուրդ» . «Հիմա իմ ձեւով կմիջամտեմ, ստահակ». Փաշինյանի գրությունն ու դատավորի ընտանիքը. ինչ որոշում կկայացվի

«Ժողովուրդ» . «Հիմա իմ ձեւով կմիջամտեմ, ստահակ». Փաշինյանի գրությունն ու դատավորի ընտանիքը. ինչ...

09:36

«Հրապարակ». Հակոբ Սիմիդյանը մի դիմում էլ է գրել

«Հրապարակ». Հակոբ Սիմիդյանը մի դիմում էլ է գրել

09:27

«Փաստ». 34 տարի անց. այն, ինչ ցանկանում են իշխանությունները, չի ցանկանում հայ ժողովուրդը

«Փաստ». 34 տարի անց. այն, ինչ ցանկանում են իշխանությունները, չի ցանկանում հայ...

09:15

«Ժողովուրդ». Երեխաների համար պետպատվերի գումար չկա, ՊԱԳ-ում էլ լույս չկա. ձախողում

«Ժողովուրդ». Երեխաների համար պետպատվերի գումար չկա, ՊԱԳ-ում էլ լույս չկա....

09:01

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն հավաքում է տեղեկություններ մի խումբ հոգևորականների վերաբերյալ

«Ժողովուրդ». ՔՊ-ն հավաքում է տեղեկություններ մի խումբ հոգևորականների...

09:44

«Ժողովուրդ». Արարատ Միրզոյանը արտոնյալ է ՔՊ թիմում, բայց հետ քաշված

«Ժողովուրդ». Արարատ Միրզոյանը արտոնյալ է ՔՊ թիմում, բայց հետ...

09:23

«Փաստ». Կյանքը «լավացել է», իսկ ժողովուրդը դա ամենևին չի զգում

«Փաստ». Կյանքը «լավացել է», իսկ ժողովուրդը դա ամենևին չի...

09:02

«Ժողովուրդ». Ռեկտորի շրջանակը փորձում է պարզել` ով է «ներկայացրել» իրավիճակը

«Ժողովուրդ». Ռեկտորի շրջանակը փորձում է պարզել` ով է «ներկայացրել»...

09:28

«Ժողովուրդ». Դատական նիստերը հետաձգում են, որ վաղեմության ժամկետով Ջալալ Հարությունյանին ազատեն պատասխանատվությունից

«Ժողովուրդ». Դատական նիստերը հետաձգում են, որ վաղեմության ժամկետով Ջալալ Հարությունյանին ազատեն...

09:13

«Փաստ». Մոպեդները կդառնան պարտադիր ապահովագրման ենթակա տրանսպորտային միջոց. նախագիծ

«Փաստ». Մոպեդները կդառնան պարտադիր ապահովագրման ենթակա տրանսպորտային միջոց....

09:34

«Հրապարակ». Չի մերժում, բայց համոզում է

«Հրապարակ». Չի մերժում, բայց համոզում է

09:18

«Փաստ». Իսկ այլ երկրներում հնարավո՞ր է հարսանիք օպերային թատրոնում կամ մարզադաշտում

«Փաստ». Իսկ այլ երկրներում հնարավո՞ր է հարսանիք օպերային թատրոնում կամ...

09:03

«Իրավունք». ՔՊ-ում երեկ թեժ է եղել. ՔՊ-ական կանայք, կոնկրետ «դեբոշ են» սարքել

«Իրավունք». ՔՊ-ում երեկ թեժ է եղել. ՔՊ-ական կանայք, կոնկրետ «դեբոշ են»...

09:55

«Փաստ». Սյունիքի մարզի չորս դպրոց միաձուլվում է

«Փաստ». Սյունիքի մարզի չորս դպրոց միաձուլվում է

09:48

«Իրավունք». ՔԿ–ից 590 հազար դոլար հափշտակողը նախարարի կուրսեցի՞ն է

«Իրավունք». ՔԿ–ից 590 հազար դոլար հափշտակողը նախարարի կուրսեցի՞ն...

09:36

«Ժողովուրդ». Ինչ է կատարվում իրավապահ համակարգում. պատգամավորը 1 տոննա կոկաինը տեսնելու գրություն է ուղարկել ՔԿ

«Ժողովուրդ». Ինչ է կատարվում իրավապահ համակարգում. պատգամավորը 1 տոննա կոկաինը տեսնելու գրություն...

09:28

«Փաստ». Փաշինյանի տեսլականը՝ չզինվել և չդիմադրել Ադրբեջանի ագրեսիային

«Փաստ». Փաշինյանի տեսլականը՝ չզինվել և չդիմադրել Ադրբեջանի...

09:02

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

«Փաստ». Օխլոկրատիայի հետևանքը... օդիոզ իշխանություն

09:55

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

«Փաստ». Նորից շարունակում են հարվածել բանակի հիմքերին

09:49

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում է

«Ժողովուրդ». ՊԲ նախկին հրամանատարին տեղափոխել են Վարդաշենի մեկուսարան. քրեական գործը դատարանում...

09:35

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են ապահովում

«Հրապարակ». Հավաքների «մասսովկա» ՔՊ–ականներն են...

09:18

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային Կովկասում

«Փաստ». Իրան-Հայաստան դաշինքը կփոխի ստատուս-քվոն Հարավային...

09:02

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար. թվեր

«Ժողովուրդ». 71 քաղաքացի վճարել է 15 մլն դրամ՝ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցնելու համար....

09:19

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

«Հրապարակ». «Զենքը դրել են գլխիս, ասել՝ դիր»

09:02

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման կարգում

«Փաստ». Ճշգրտումներ զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների ամենամսյա պարգևավճարի վճարման...

09:49

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների» համա՞ր

«Փաստ». Բյուջեի միջոցներով համերգ՝ «ընտրյալների»...

09:34