«Սա Հայաստանի դեմ արշավ է». Սարգիս Գրիգորյա

13.06.17 | 21:22

Հարցազրույց Արաբագետ, ԵՊՀ դասախոս Սարգիս Գրիգորյանի հետ

– Պարոն Գրիգորյան, Մերձավոր Արևելք կատարած ԱՄՆ նախագահ Թրամփի այցը, Իրանի նախագահական ընտրությունները, արաբական 4 երկրների և Կատարի հարաբերությունների խզումը, Իրանի ահաբեկչություններն արդյո՞ք կապված էին իրար հետ, և ի՞նչ է սպասվում տարածաշրջանում առաջիկայում։

– Այն, որ առաջիկայում տարածաշրջանում լարվածությունը մնալու է, միանշանակ է, որովհետև ունենք մի քանի չլուծված հակամարտություններ՝ Սիրիա, Իրաք, Եմեն։ Համենայնդեպս, մոտ ապագայում չի նշմարվում, որ կարող է խաղաղ Մերձավոր Արևելք տեսնենք։ Իհարկե, փոխկապակցվածություն կա. ԱՄՆ նախագահի առաջին պաշտոնական այցելությունը Մերձավոր Արևելք, որը սկսվեց Սաուդյան Արաբիայից, մատնանշում է մի կարևոր հանգամանք, որ նախ՝ ԱՄՆ-ը՝ ի դեմս Թրամփի, փորձում է էլ ավելի ակտիվ քայլերով հանդես գալ Մերձավոր Արևելքում՝ ի տարբերություն Օբամայի վարչակարգի, երկրորդ՝ որպես այդ ակտիվության հիմնական դաշնակից՝ ԱՄՆ-ը ընտրում է Սաուդյան Արաբիային։

Հիմնական թիրախներն Էր-Ռիադում հնչեցին Թրամփի կողմից՝ ահաբեկչության դեմ պայքար, Իրան, և իսրայելապաղեստինյան չլուծված հակամարտություն։ Համենայնդեպս, նշված երկու կետի շուրջ ԱՄՆ-ը տեսնում է, որ Սաուդյան Արաբիան պետք է հանդես գա՝ որպես լոկոմոտիվ. ահաբեկչության դեմ պայքարում ստեղծվում է առանցք, որը ղեկավարելու է Սաուդյան Արաբիան, իսկ հակաիրանական առանցքի գլխին միշտ եղել են Սաուդները։ Այդ գիծը Մերձավոր Արևելքում ԱՄՆ-ը իր դաշնակիցների հետ շարունակելու է։

– Իրանի ահաբեկչություններն այդ գծի շարունակությո՞ւնն էին. կարծիքներ կան, որ ահաբեկչությունների պատասխանատվությունը ստանձնած «Իսլամական պետություն» խմբավորումը գործիք է դարձել ԱՄՆ-ի ձեռքում։

– Մեր հիմնական խնդիրն այն է, որ դեռևս չենք գիտակցում «Իսլամական պետություն» (ԻԼԻՊ) կոչվող կառույցից եկող վտանգը։ Մենք դեռևս լավ չգիտենք այդ կառույցը։ Բոլորս շտապում ենք այս ահաբեկչության մեջ մեղադրել գերտերություններին, փորձում ենք տարածաշրջանում մեղավորներ փնտրել, բայց ԻԼԻՊ-ը կարող է սա անել, անում է և պատասխանատվություն է ստանձնում։

Շատերը կարծում են, որ ԻԼԻՊ-ը դարձել է գործիք. համաձայն եմ, բայց այդ «գործիքը» լինելն ԻԼԻՊ-ը փորձում է վաստակել։ Եվ այս անցած երեք տարին այդ մասին է խոսում. ԻԼԻՊ-ը փորձում է հանդես գալ՝ որպես պետություն, փորձում է ունենալ զորք, բանակ, փորձում է վերահսկել տարածքներ, փորձում է ահաբեկչություններով ցույց տալ, որ այդ կառույցը կա, գոյություն ունի։ Ավելին, նա փորձում է իր վարքագծով ցույց տալ, որ, եթե նույնիսկ այդ կառույցը ոչնչացվի, ապա ահաբեկչական սպառնալիքը մնալու է։ Այս կարևոր բաներն անտեսվում են, և սա է պատճառը, որ դեռևս չճանաչված, չդիտարկված ԻԼԻՊ-ը, որն անտեսվում է, շարունակում է անհանգստացնել, իսկ մենք փորձում ենք ինչ-որ այլ ուժեր փնտրել։

– «Daily Mail»-ը գրել էր, որ ԻԼԻՊ-ի պարագլուխ Աբու Բաքր ալ Բաղդադին ոչնչացվել է Ռաքային ուղղված ավիահարվածի արդյունքում։ Որքանո՞վ է այս տեղեկատվությունը հավաստի, և ի՞նչ կփոխվի, եթե իսկապես կառույցի առաջնորդը ոչնչացվի։

– Այդ լուրն արդեն լուրջ չէ, որովհետև չեմ կարծում, որ Աբու Բաքր ալ Բաղդադին կլիներ այդ թեժ վայրում։ Ընդհանրապես, կարծում եմ, որ նա թաքնվել է Սիրիայի և Իրաքի միջև որևէ անվտանգ սուննիաբնակ հատվածում։ Նա՝ որպես ԻԼԻՊ-ի առաջնորդ, խալիֆ, այս պահին չի կարող լինել ոչ Մոսուլում, ոչ Ռաքայում։ Այնտեղ այնպիսի մարտեր են, որ շատ հանգիստ կարող է թիրախավորվել նույնիսկ պատահական օդային հարվածից։

Շարունակությունը՝ այստեղ: