Հայաստանում ընդհանուր առմամբ ապաստանել են 19 000 փախստական

20.06.17 | 16:33

Հայաստանում այսօր ապրում են Իրանից, Իրաքից, Ուկրաինայից, Ասիայի և Աֆրիկայի մի քանի երկրներից եկած փախստականներ՝ թվով 19 000 հոգի։

Հայաստանում ՄԱԿ-ի փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի (ՄԱԿ ՓԳՀ) գրասենյակի ներկայացուցիչ Քրիստոֆ Բիրվիրթը իր խոսքում նշեց, որ փախստականների մեծ մասը կարողանում է հյուրընկալվել:
«Ես ողջունում եմ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության այն մոտեցումը, որը որդեգրվել է փախստականների խնդիրների վերաբերյալ, և Հայաստանի անկախության հռչակումից սկսած հայ հասարակության մասնակցությունը փախստականների ընդունման հարցին։ Հայաստանը Սիրիայում ողբերգական հակամարտության սկսվելուց հետո ընդունել է ավելի քան 22000 մարդու՝ հիմնականում էթնիկ հայկական ծագմամբ։ Նրանց մի մասը մեկնեց Պարսից ծոցի արաբական երկրներ, որպես աշխատանքային միգրանտներ, օգտվեց վերաբնակեցման հնարավորություններից կամ միացավ իր ընտանիքի անդամներին։ Այժմ, ՄԱԿ ՓԳՀ տվյալներով, այստեղ շարունակում է ապրել 15 000 տեղահանված սիրիահայ»,- ասաց Բիրվիրթը։

Նրա խոսքով՝ Հայաստանում փախստականները և տեղահանվածները կազմում են հասարակության ամենաաղքատ խավը։

Որոշ ընտանիքներ, մասնավորապես նրանք, որոնք բաղկացած են տարեցներից, միայնակ ծնողից, ուսանողներից կամ հաշմանդամություն ունեցող անձանցից, ինտեգրման ճանապարհին ավելի շատ խնդիրների են բախվում։
«Աշխատունակությունը, սահմանափակ աշխատատեղերը և ցածր աշխատավարձերը իրական խոչընդոտներ են հանդիսանում նրանց համար։ Երկարաժամկետ ապաստանը շարունակում է մնալ մարտահրավեր։ Տեղահանված անձանցից շատերը բնակարաններ են վարձում, շատերը առնվազն ստանալով վարձակալության սուբսիդավորում ՄԱԿ ՓԳՀ-ի և սփյուռքի կազմակերպությունների` Armenian Redwood Project-ի և Հայաստանի զարգացման նախաձեռնություններ (IDEA) հիմնադրամի կողմից։ Շատ ընտանիքներ չեն բացառում հնարավորության դեպքում իրենց ապահով և արժանապատիվ վերադարձը Սիրիա։ Մեծ թվով ընտանիքներ իրենց հեռավոր ապագան տեսնում են Հայաստանում»,- ասաց ՝ Հայաստանում ՄԱԿ ՓԳՀ գրասենյակի ներկայացուցիչը։

Քրիստոֆ Բիրվիրթը նշեց, որ Հայաստանը մի երկիր է, որտեղ ՄԱԿ ՓԳՀ-ն ի վիճակի է ոչ միայն նախնական արտակարգ իրավիճակների մարդասիրական օգնություն տրամադրել, այլև, հնարավոր է, մեկ քայլ առաջ անել հարատև լուծումներ հայտնաբերելու տեսանկյունից։

«Ես գնահատանքով ուզում եմ անդրադարձ անել այն ընտանիքներին, ում կարողացել ենք խնամել։ Բազմաթիվ ուսանողներ կարողացել են ավարտել իրենց կրթությունը և այժմ աշխատում են։ Սիրիայից տեղահանված շատ սիրիահայեր կարողացել են գտնել աշխատանք, շատերը ինքնազբաղվածությամբ են գտել գումար վաստակելու ճանապարհ։ Տեղահանված ընտանիքներից շատերը օգտվելով, իրենց մասնագիտական հմտություններից, աշխատանքային և ձեռներեցության փորձ ունենալով, հիմնել են փոքր և միջին բիզնեսներ։ Այժմ դրանք հաջող կառավարում են, լինեն դրանք ռեստորան, սրճարան, ֆուրշետների կազմակերպում, թե գործարաններ և արհեստանոցներ տեքստիլի, կոշիկի և ոսկու արտադրության ոլորտում»,- ասաց նա և հավելեց, որ երկրի տնտեսական զարգացման գործում Կառավարության նոր ուղղությունները մեծ ուշադրություն են դարձնում փոքր և միջին ձեռնարկություններին, ինչպես նաև զբոսաշրջության ոլորտի զարգացմանը։

Բիրվիրթը նշեց նաև, որ վարչապետը բազմիցս գնահատել է տնտեսական զարգացման գործում տեղահանված բնակչության արժեքը։
Ապրանքների որակը, ինչպես նաև որակի և գնի համապատասխանությունը տեղահանված գործարարներից մի քանիսի համար նպաստել են իրենց ապրանքների արտահանման երրորդ երկիր՝ Իրան, Ռուսաստանի Դաշնություն։

Բացի Սիրիայում հակամարտության հետևանքով Հայաստանում պաշտպանություն հայցող տեղահանված անձանց, Հայաստանը կանգնած է այլ տեղահանության մարտահրավերների առջև ևս։ 1988-1992 թթ. Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության հետևանքով բազմաթիվ տեղահանված անձինք դեռևս չեն օգտվել Հայաստանում քաղաքացիության ձեռքբերման իրենց հնարավորությունից և շարունակում են մնալ դե յուրե փախստականներ։
2016 թվականի ապրիլին ԼՂ հակամարտության սրման արդյունքում ավելի քան 2 000 մարդ Արցախի Հանրապետությունից տեղափոխվել են Հայաստան։ Նրանցից շատերը կացարան են գտել բարեկամների կամ ընտանիքի ընկերների մոտ։
ՄԱԿ ՓԳՀ ներկայացուցչությունը արագ և արդյունավետ արձագանքել է ՝ առաջարկելով նպաստային առաջնային օգնության պարագաները և շատ կարճ ժամանակահատվածում տրամադրել է դրամական աջակցություն առավել կարիքավոր անձանց։ ԱՀ-ի տեղահանված անձանցից շատերը ի վիճակի եղան վերադառնալ։ 2016 թվականին վերջին 537 անձ (172 ընտանիք), հիմնականում հակամարտությունից տուժած գյուղից՝ Թալիշից, շարունակում են մնալ տեղահանված։