Tert.am-ը Կովկաս ինստիտուտի տնօրեն Ալեքսանդր Իսկանդարյանի հետ զրուցել է Արցախի ՊՆ հրամանատար Լևոն Մնացականյանի՝ «Օրակարգից դուրս» հաղորդմանը տված հարցազրույցի ժամանակ արած հայտարարությունների մասին: Իսկանդարյանի կարծիքով՝ տեսականորեն հնարավոր է մեծացնել անվտանգության գոտին, սակայն շփման գծում փոփոխություն հնարավոր է նոր ռազմական գործողությունների ժամանակ միայն: Քաղաքագետը, սակայն, առաջիկայում ապրիլյան պատերազմի նման ռազմական գործողություններ չի կանխատեսում:
- Պարո՛ն Իսկանդարյան, ԼՂՀ ՊԲ հրամանատար Լևոն Մնացականյանը հայտարարել է, որ Ադրբեջանի նոր հարձակման դեպքում ընդլայնելու ենք մեր անվտանգության գոտին, վերականգնելու ենք 2016-ին իրենց հսկողության տակ անցած սահմանափակ հենակետերը: Որքանո՞վ է սա ռեալ՝ հաշվի առնելով նաև արտաքին աշխարհի արձագանքը ԼՂՀ հակամարտությանը:
- Կարծում եմ՝ տեսականորեն շփման գծի մինիմալ փոփոխություններ հնարավոր են, ավելին՝ դա միշտ է լինում, համենայնդեպս ապրիլյան էսկալացիայի ժամանակ շփման գծում փոփոխություն եղավ: Ապրիլյան էսկալացիայի առաջին գիշերն ադրբեջանցիները զավթեցին մի քանի հայկական դիրքեր, հաջորդող օրերին հայկական կողմին հաջողվեց որոշ դիրքեր հետ վերցնել: Միաժամանակ, չի կարելի բացառել, որ ապրիլյանի նման էսկալացիա կլինի և շփման գծում փոփոխության կբերի: Սակայն ես չեմ կարծում, որ լուրջ, շոշափելի փոփոխություն կլինի շփման գծում, քանի որ այս պահին բացառում եմ պատերազմի վերսկսումն, իսկ անվտանգության գոտում լուրջ փոփոխություններ անելու համար պատերազմ է հարկավոր: Ընդհանուր առմամբ, լուրջ փոփոխություններ ես չեմ կանխատեսում: Միանշանակ, ճիշտ է Ձեր հարցի այն հատվածը, որ արտաքին աշխարհի վերաբերմունքը քաղաքական գործոն է, որը նույնպես խաղում է իր լուրջ դերը, սրա հետ հաշվի պետք է նստել: Մի բան է, երբ պատասխան ես տալիս հակառակորդի հարձակմանը, այլ բան է, որ դուրս է գալիս այս շրջանակից: Օրինակ՝ Իսրայելում բազմաթիվ խնդիրներ կան տեռորիստների և այլնի հետ, Իսրայելն ունի ատոմային զենք, բայց տրամաբանական է չէ՞, որ նա Կահիրեի վրա ատոմային զենք չի նետում: Ստացվում է՝ գործում է ռազմական գործողությունների սահմաններում:
- Ինքներդ ասացիք, որ մոտ ժամանակներս ապրիլյան էսկալացիայի կրկնություն չի լինի: Այս դեպքում պաշտպանության բանակի հրամանատարի հայտարարությունից կարելի՞ է ենթադրել, որ առկա մարտահրավերների պարագայում անվտանգության գոտին հայկական կողմին չի բավարարում:
- Արցախաադրբեջանական շփման գծի նման կետեր աշխարհում էլի կան, և երբեմն այդ շփման գծի փոփոխությունները բերում են նրան, որ, օրինակ, դիպուկահարների պատերազմը վերածվում է հրետանու պատերազմի, հրետանայինը՝ հրթիռայինի և այլն: Երբեմն լինում է ճիշտ հակառակը՝ մենք տեսնում ենք այնպիսի շփման գծեր, որտեղ փոխհրաձգություն չի լինում, օրինակ՝ Կիպրոսում, երբեմն մենք տեսնում ենք, որ իրական պատերազմներ են լինում և այլն: Չեմ կարծում, թե կա ամբողջությամբ շահեկան անվտանգության գոտի, պարզապես կա անվտանգության գոտի, որը բավականին ամուր է: Ապրիլյան էսկալացիայից հետո ռազմական ոլորտում բավականին փոփոխություններ լինում են՝ ռազմական ղեկավարություն է փոխվում, այլ կադրային փոփոխություններ են եղել, ռազմական շքերթի ժամանակ մեզ նոր զինտեխնիկա ցույց տվեցին և այլն:
- Ադրբեջանական կողմը մեկ անգամ չէ, որ ասել է այն մասին, թե ապրիլյան ռազմական գործողությունների ժամանակ իր ռազմական պոտենցիալի կեսն է օգտագործել: Այսօր մենք լուրջ գիտակցո՞ւմ ենք, թե Ադրբեջանը ռազմական ինչ ներուժ ունի:
- Ռազմական գործիչները իսկապես լավ գիտեն և հաշվի են նստում Ադրբեջանի ռազմական ներուժի հետ: Բայց միանշանակ է, որ Ադրբեջանն ապրիլյան էսկալացիայի ժամանակ իր ռազմական տեխնիկայի կեսից էլ քիչն է օգտագործել: Ադրբեջանն ունի ծովային նավատորմ, ունի զինտեխնիկա, որը չի էլ օգտագործել, օրինակ՝ Ստեփանակերտի վրա մի հրթիռ անգամ չի ընկել: Լուրջ չի օգտագործվել Ադրբեջանի տանկային ներուժը, Ասկերանի կենտրոնին էլ ուղիղ գնդակ չի եղել և այլն: Բանն այն է, որ երկրներն իրենց ռազմական ներուժը կօգտագործեն աննախադեպ գործողությունների ժամանակ, պատերազմի ժամանակ, իսկ ապրիլյան ռազմական գործողությունները պատերազմ չէին, այլ էսկալացիա:
Ադրբեջանն այս էսկալացիային պատրաստվել էր մինիմում 22 տարի: Վերջին 5-6 տարում Ադրբեջանը 20-30 միլիարդ դոլար է ծախսել բանակի վրա: Ապրիլյան ռազմական գործողությունների ժամանակ Ադրբեջանը բավականին լավ էր պատրաստվել, համակարգված էր: Կարծում եմ՝ այդ գործողության մշակմանը մասնակցել են նաև օտարազգիները:
Օգտագործվել է անակնկալի բերելու գործոնը: Ադրբեջանցիները կռվում են հատուկ ջոկատայինների միջոցով, իսկ հատուկ ջոկատայինների պատրաստումը շատ թանկ հաճույք է: Ադրբեջանն իսկապես զենքի տեսանկյունից առավելություն ունի, սակայն այս ամենի արդյունքում չստացվեց այն, ինչ պլանավորվում էր: Զարմանալի է, որ այդքան գումարներ է ծախսել, պատրաստվել, և ինչի՞ համար էր նրա պատրաստվածությունը, որ զավթի 2 կարտոֆիլային դա՞շտ: Հասկանալի է, որ Ադրբեջանը ցանկանում էր ավելին անել, ավելին ՝ հայտարարել էր, թե որ տարածքները պետք է գրավի, բայց որևէ բան չեղավ, ինչը ցույց է տալիս Ադրբեջանի իրական պոտենցիալը:
17:08
16:55
15:22
15:15
14:04
10:33
10:06
17:19
15:39
12:33
11:02
20:30
20:26
19:19
13:28
13:04
12:15
11:34
11:09
19:36
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | |||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
