ԱՄՓՈՓՎԵԼ ԵՆ ԵՄ ԹՎԻՆԻՆԳ ԾՐԱԳՐԻ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԸ
Աղվերանում տեղի է ունեցել Եվրոպական Միության կողմից
ֆինանսավորվող ՙՀայաստանի բարձրագույն կրթության զարգացում Եվրոպական μարձրագույն կրթական տարածքին ինտեգրվելու նպատակով՚ թվինինգ ծրագրի փակմանը նվիրված երկօրյա համաժողովը: Համաժողովի առաջին օրը
մասնակիցներին ողջունել է ՀՀ ԿԳ նախարարի տեղակալ Կարինե Հարությունյանը` նշելով, որ համաժողովի ընթացքում ամփոփվելու են երկամյա ծրագրի արդյունքները: Փոխնախարարի խոսքով` վերոնշյալ ծրագիրն ուղղված է բարձրագույն կթության ոլորտի μարեփոխումներին: Ըստ
նախարարի տեղակալի` երկու տարի շարունակ ԵՄ մասնագետները Գերմանիայից եւ Ֆինլանդիայից, փորձագիտական աջակցություն են ցուցաμերել բարձրագույն կրթության ոլորտի բարեփոխումներով զμաղվող իրենց հայ
գործընկերներին: Որպես ծրագրի հիմնական ուղղություններ` Կարինե Հարությունյանը նշել է
ՙԲարձրագույն կրթության մասին՚ ՀՀ օրենքի մշակման, բարձրագույն կրթության ոլորտում որակի ապահովման համակարգի հետագա զարգացման, Որակավորումների ազգային շրջանակի վերանայման, բուհ-գործատու
կապի, ուսանողների զμաղվածության, կրթական ծրագրերի` նոր ձեւաչափով մշակման աշխատանքներին աջակցությունը:
Եվրոպական Միության կողմից ծրագրի ղեկավար Հելկա
Կելկալայնեն իր հերթին, որպես ծրագրի հիմնական ուղղություններ, անդրադարձել է Հայաստանի բարձրագույն կրթության համակարգի կարողությունների զարգացմանը` Բոլոնիայի գործընթացն իրականացնելու գործում,
ինչպես նաեւ Հայաստանի բուհերին ցուցաμերվող աջակցությանը` Բոլոնիայի գործընթացի սկզբունքներին համահունչ իրենց ուսումնական ծրագրերը վերանայելու եւ աշխատաշուկայի պահանջներին համապատասխանություն
ապահովելու հարցում:ՀՀ ԿԳՆ μարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության վարչության պետ
Ռոբերտ Սուքիասյանը համաժողովի մասնակիցներին է ներկայացրել ՙԲարձրագույն եւ հետբուհական մասնագիտական կրթության մասին՚ ՀՀ օրենքում նախատեսվող հիմնական հայեցակարգային փոփոխությունները:ՙԵրբ խոսում ենք եվրոպական
քաղաքակրթական ազդեցության եւ արժեհամակարգի աստիճանական մուտքի մասին մեր երկիր,ապա չենք կարող նախեւառաջ անդրադարձ չկատարել կրթության եւ գիտության ոլորտներին:Թվինինգի այս` հատկապես
խորհրդատվական ձեւաչափը շատ մեծ ազդեցություն է թողնում նախ աշխարհամտածողության իմաստով: Եվ պատահական չէ, որ ընտրված են երկու կրթական
երկրներ, որոնցից յուրաքանչյուրը կարող է հպարտանալ իր ձեւաչափով: Խոսքը վերաμերում է մեր գործընկերներին` Ֆինլանդիային եւ Գերմանիային: Ինձ համար ֆիննական մոդելը էտալոնային է` կրթական տարμեր մակարդակների
սահուն անցումներով եւ համաչափ համակարգով: Երμ մենք սկսեցինք կրթական μարեփոխումների գործընթացը, դեռեւս հանրակրթության փուլում, ֆիննական մոդելը միշտ եղել է կողմնորոշիչ: Ուստի, մեզ համար ֆիննական փորձի այս խորհրդատվական լավագույն ներկայությունը շատ կարեւոր է: Մեր գերմանացի գործընկերները Հայաստան են տեղափոխել իրենց հզոր եւ հարուստ կրթական ավանդույթը, որի կառուցվածքը մեզ համար ավելի հոգեհարազատ է` իբրեւ կրթական կառուցվածք, ինչպես նաեւ բերել որակի հստակ չափորոշիչներ եւ կարգապահություն, որը հատկապես բարձրագույն կրթության ոլորտում կարեւոր խնդիր է մեզ
համար: Ի վերջո, այս տարիների ընթացքում մենք կարողացել ենք ձեւավորել միջազգային կրթական կառույց, մեր բոլոր որակավորումների աստիճաններն ընթեռնելի եւ չափելի դարձնել` եվրոպական ստանդարտների տեսակետից,
սակայն մենք ունենք խնդիր` որակի եւ μովանդակության հետ կապված: Մեր հարցերը, իսկապես, շատ են, որոնք արագ չեն լուծվելու իհարկե, բայց դրանց մասին միշտ պետք է բարձրաձայնել եւ առաջ շարժվել: Առհասարակ, ժամանակակից աշխարհում փոփոխություններն անընդհատ են. մենք պետք է պարզապես օրենսդրորեն ամրագրենք մի քանի սկզμունքներ` մինիմում μեռնվածություն ունենա ԿԳ նախարությունը` իբրեւ վարչահրամայական մեխանիզմ,
եւ մաքսիմում ինքնավարություն ստանան μուհերը: Եթե մենք չենք վստահում μուհին, ապա չենք կարող մոնիթորինգ իրականացնել եւ չափել որակը: Այսինքն` կառավարման ապակենտրոնացում եւ բուհերի պատասխանատվության
մեծացում: Ընդ որում` կառավարման ապակենտրոնացումը պետք է տեղի ունենա ոչ միայն նախարարություն-μուհ ձեւաչափով, այլ բուհի ներսում եւս: Պետք է լայն իրավունքներ տրվեն ամμիոններին, ֆակուլտետներին, դասախոսներին եւ ուսանողներին, որոնք հնարավորություն կտան ակադեմիական եւ կրթական շարժունակություն ապահովել մեր երկրում՚,- նշել է նախարարը` վստահեցնելով, որ Թվինինգ ծրագրի շրջանակում կատարված աշխատանքը անպայման հաշվի կառնվի առաջիկա կրթական նա-
խաձեռնություններում:Համաժողովի մասնակիցներին ողջունել է նաեւ Արտակարգ եւ լիազոր դեսպան, Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության ղեկավար Ն.Մ. Պյոտր Սվիտալսկին`նշելով, որ Հայաստանում տնտեսական դժվարությունների պատճառով կրթության որակը տուժել
է, եւ սա լուրջ մարտահրավեր է Հայաստանի համար: ՙՊետք է վերականգնել հնարավորինս լավագույն որակը` միջին մասնագիտական եւ μարձրագույն կրթության
ոլորտում՚,- նշել է դեսպանը` ընդգծելով, որ այս Թվինինգ
ծրագրի մեկնակետը շատ հնարավորություններ է μացում հետագա քննարկումների համար: ՙՀայաստանն ունի երիտասարդ, տաղանդավոր մարդիկ, ովքեր ծարավ են
գիտելիքի եւ պատրաստ են ներդնել իրենց ժամանակը եւ իրենց էներգիան` ավելի լավ կրթվելու: Հայաստանը հարուստ մշակույթ ունեցող երկիր է, կրթությունն էլ այդ մշակույթի մի մասն է: Հայաստանը գիրք սիրողների երկիր է:
Կարծում եմ, որ Եվրամիությունը պետք է արձագանքի այս ակնկալիքներին եւ պետք է աջակցի Հայաստանին` ունենալ ժամանակակից եւ կրթական համակարգ, որը հիմնված կլինի եվրապական լավագույն ձեռքμերումների վրա՚,-
նշել է ԵՄ դեպանը:Համաժողովի մասնակիցներին ողջունել են նաեւ ՀՀ-ում Ֆինլանդիայի արտակարգ եւ լիազոր դեսպանը եւ ՀՀ-ում Գերմանիայի փոխդեսպանը: Համաժողովի ավարտին ներկայացվել են առաջին օրվա խմբային քննարկումների արդյունքները, ինչպես նաեւ ամփոփվել Թվինինգ ծրագրի արդյունքները եւ ձեռքբերումները: Մեզ հետ զրույցում նախարար Լեւոն Մկրտչյանը նշել է, որ ՙԲարձրագույն կրթության մասին՚ ՀՀ օրենքում նախատեսվող
հիմնական փոփոխություններից մեկը պետք է լինի հայաստանյան բուհական համակարգի հստակեցումը: ՙԸստ էության` մենք հիմա ունենք անթիվ-անհամար համալսարանների ցանց. համալսարան են կոչվում անգամ այն ուսումնական հաստատությունները, որոնց ուսանողների թիվը չի անցնում անգամ հարյուրը: Պետք է հստակեցվեն եւ լիցենզիոն պայմանները, եւ համալսարան հասկացությունը,
եւ ցանցային համալսարան գաղափարը, ինչպես նաեւ
ինստիտուտ, հետազոտական համալսարան հասկացությունները,բուհական խորհուրդների գործունեությունը, համալսարանի ապաքաղաքականացման գործընթացը՚,- նշել է Լեւոն Մկրտչյանը: Լրագրողների այն հարցին, թե հնարավոր է օրենքի փոփոխությունից
հետո որոշ μուհեր փակվեն, նախարարը պատասխանել
է. ՙԲուհական խոշորացում ասելով` նկատի ունենք ինստիտուցիոնալ խոշորացում, այսինքն` կրճատման խնդիրներ չի կարող լինել: Բայց գոյություն ունեն նաեւ
կրթության որակավորումների շրջանակ, կրթական ոլորտներ, իսկ համալսարան կոչվում է այն կրթական հաստատությունը, որն առնվազն երեք կրթական ոլորտներով իրականացնում է ծրագիր:Եթե դրանցից մնում են մեկը, կամ երկուսը, դա արդեն խորքային կրթություն է, որտեղ սկսում է ինստիտուտային կարգավիճակն աշխատել: Այս տրամաμանությամբ է իրականացվում: Եթե հաստատությունը
համալսարան է կոչվում, ապա պետք է ունենա ինչ-որ մասնագիտությունների շարք: Եթե, օրինակ, որեւէ համալսարանի ուսանողների թիվը 200 է, դա էլ բաժանենք 6-7 մասնագիտության, դա էլ μաժանենք չորսի, ստացվում
է ուսանողների թվաքանակը ուղղակի հնարավություն չի տալիս այդտեղ որակ ունենալ: Ուրեմն, կարող է լինել 200-500 խորացված ուսումնական հաստատություն, μայց արդեն ինստիտուտային՚,- նշել է Լ. Մկրտչյանը:Հայաստան ժամանած գերմանացի փորձագետ Ֆոլկեր Գեյմլիհը մեզ հետ զրույցում ներկայացրել է Թվինինգի շրջանակում իրականացրած խորհրդատվական աջակցությունը. ՙՄենք այցելել ենք տարբեր համալսարաններ, խոսել տարμեր շահագրգիռ կողմերի հետ եւ ունեցել բազմաթիվ քննարկումներ: Բոլոր համալսարաններին տրվել է օրենքի նախագծի մեկական օրինակ եւ ակնկալվում է, որ մինչեւ հուլիսի 10-ը նրանք հետադարձ կապի միջոցով հանդես կգան իրենց մեկնաբանություններով եւ առաջարկություններով, որից հետո օրենքի նախագիծը կվերանայվի եւ կուղարկվի խորհրդարան՚,- նշել է փորձագետը` ընդգծելով, որ
օրենքի նախագիծը համապատասխանեցված է Բոլոնիայի գործընթացին, ինչն էլ նշանակում է, որ հայ ուսանողները շարժունության հնարավորություն կստանան, կճանաչվեն համատեղ շնորհված աստիճանները, եւ մեր գիտնականները կկարողանան համատեղ հետազոտություններ կատարել եվրոպացիների հետ:ՙԲարձրագույն կրթության մասին՚ ՀՀ օրենքում նախատեսվող փոոխությունների մասին մեզ հետ զրույցում կարծիք է հայտնել նաեւ Մովսես Խորենացու անվան համալսարանի ռեկտոր Արթուր Աղաբաբյանը` նշելով, որ նախագիծը դեռեւս աշխատանքային քննարկումների փուլում է, եւ դեռ շատ դրույթներ կան, որոնք քննարկման եւ վերանայման կարիք ունեն:Ռեկտորի խոսքով` բուհը 700 ուսանող ունի, եւ մի քիչ անհասկանալի է` ինչ հիմնավորմամբ համալսարանները պետք է 3 հազար ուսանող ունենան: ՙՊետք է կարողանալ հստակ հաշվարկ անել, թե տվյալ մասնագիտությունների քանակով, տվյալ ուսման վարձերի
չափով μուհն ի վիճակի է արդյոք իր ծախսերը փակել համապատասխան ուսանողների քանակով`
պայմանավորված ուսման վարձի ընդհանուր գումարով: Այսինքն` եթե բուհը կարողանում է գոնե զրոյի տարμերակով փակել, էդ դեպքում թողնենք դա լինի՚,- նշել է Արթուր Աղաբաբյանը:Նշենք, որ ՙՀայաստանի բարձրագույն կրթության զարգացում Եվրոպական μարձրագույն
կրթական տարածքին ինտեգրվելու նպատակով՚ թվինինգ ծրագիրը նպաստել է Հայաստանի բարձրագույն կրթության ոլորտի բարեփոխումներին` ԵՄ լավագույն փորձին համահունչ, բարձրագույն կրթության համակարգի բարելավմանը, որակի ապահովման համակարգի զարգացմանը եւ աշխատաշուկայի կարիքների բավարարմանը: Ծրագրի ընթացքում Հայաստան են այցելել 43 փորձագետներ Ֆինլանդիայից եւ Գերմանիայից` ՀՀ բարձրագույն կրթության օրենսդրության վերանայման, վերապատրաստումների անցկացման, հայ մասնագետների հետ փորձի փոխանակման նպատակով: Բուհերի ավելի քան
200 դասախոսներ, վարչական աշխատողներ եւ ուսանողներ,
ինչպես նաեւ ՈԱԱԿ-ի մասնագետներ մասնակցել են ուսումնառության վերջնարդյունքների, ուսանողների գիտելիքների ստուգման եւ գնահատման, կրեդիտների փոխատեղման, հավատարմագրման եւ որակի ապահովման թեմաներով շուրջ 25 վերապատրաստման դասընթացների: Ծրագրի շրջանակում նախարարության եւ ՈԱԱԿ-ի մասնագետները միջազգային փորձի ուսումնասիրման
նպատակով աշխատանքային այցերով եղել են Գերմանիայում, Ֆինլանդիայում եւ Էստոնիայում:
Ծրագիրն իրականացրել է Հայաստանի Հանրապետության կրթության եւ գիտության նախարարությունը (ՀՀ ԿԳՆ)` Ֆինլանդիայի կրթության գնահատման կենտրոնի
(FINEEC) եւ Գերմանիայի կրթության ու հետազոտությունների դաշնային նախարարության
(BMBF) հետ համատեղ: Ծրագրում ընդգրկված են եղել Հայաստանի բարձրագույն ուսումնական հաստատությունները եւ Մասնագիտական կրթության
որակի ապահովման ազգային կենտրոնը (ՈԱԱԿ):
Ծրագիրը ֆինանսավորվել է Եվրոպական Միության կողմից:
Ծրագրի բյուջեն կազմել է 1.000.000 եվրո, տեւողությունը` 24 ամիս:
17:19
15:39
12:33
11:02
20:30
20:26
19:19
13:28
13:04
12:15
11:34
11:09
19:36
19:07
15:44
11:46
11:28
11:09
10:33
10:09
| երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
| 1 | 2 | 3 | |||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03
