2018 թվականից ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի գիտակրթական միջազգային կենտրոնը (ԳԿՄԿ) իրականացնում է «Շրջակա միջավայրի պաշտպանություն (բնապահպանություն) կրթական ծրագրերի արդիականացում Հայաստանի և Վրաստանի համար» Էրազմուս+ կարողությունների զարգացման ծրագիրը՝ միտված շրջակա միջավայրի պաշտպանության (բնապահպանության) ոլորտում Հայաստանում և Վրաստանում կրթական ծրագրերի որակի բարելավմանը, առարկայական ծրագրերի բազմակողմանի արդիականացման ապահովմանը՝ հիմք ընդունելով Բոլոնիայի և ԵՀԱ-ի (եվրոպական համալսարանների ասոցիացիա) Զալցբուրգյան սկզբունքները, ինչպես նաև եվրոպական լավագույն փորձը՝ ներառյալ կրթական տեխնոլոգիաների վերջին նորարարությունները: Ծրագրի եվրոպական գործընկերներն են Տուշայի համալսարանը՝ ծրագրի համակարգողը (Իտալիա), Լիսաբոնի տեխնիկական համալսարանը (Պորտուգալիա), Մարտին Լյութերի Հալլե Վիթենբերգ համալսարանը (Գերմանիա), Հետազոտությունների ազգային խորհուրդը (Իտալիա) և «Giraf Pm Services Gmbh» ընկերությունը (Գերմանիա): Ծրագրի հայկական գործընկերներն են ՀՀ ԳԱԱ էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոնը և Գավառի պետական համալսարանը, իսկ վրացական գործընկեր հաստատություններն են Իլյայի պետական համալսարանը, Վրաստանի համալսարանը և Վրաստանի գիտակրթական ցանցային ասոցիացիան:
Ծրագիրը կարևորում է հետբուհական կրթության և գիտահետազոտական գործունեության սերտ կապը՝ այդպիսով շրջանավարտներին զինելով նորագույն գիտելիքներով և գործնական հմտություններով: Համալսարան-հասարակություն-արդյունաբերություն կապերը նույնպես կմեծացնեն շրջանավարտների աշխատանքի ընդունման հնարավորությունները:
Բնապահպանական կրթությունը արդիականացնելու նպատակով ծրագրի շրջանակներում ՀՀ ԳԱԱ ԳԿՄԿ բնապահպանության և բնօգտագործման ամբիոնում, որը տեղակայված է ՀՀ ԳԱԱ էկոլոգանոոսֆերային հետազոտությունների կենտրոնում, ստեղծվում է միջհամալսարանական կրթական և գիտահետազոտական եզակի լաբորատորիա, որտեղ իրականացվելու են ուսանողական, արտաքին շահառուների հետ համագործակցային տարբեր նախագծեր։ Բնապահպանության ոլորտում միջհամալսարանական կրթական և գիտահետազոտական լաբորատորիայի ստեղծումը ծրագրի հիմնական շոշափելի արդյունքներից է, որը էականորեն բարելավելու է հետբուհական կրթության որակի չափանիշները: Ավելին՝ լաբորատորիան հասանելի կդարձնի ժամանակակից լաբորատորայի ենթակառուցվածքները և հնարավորություն կտա համալսարանների և արտաքին շահառուների միջև իրականացնել տարբեր նախագծեր:
Ծրագրի իրականացման առաջին տարում ձեռք է բերվել ճապոնական «JEOL» ընկերության արտադրության վերջին սերնդի սկանավորող էլեկտրոնային մանրադիտակ, որը հնարավորություն է ընձեռում որոշել նմուշի մակերևույթի վրա փոշու չափերը՝ մասնիկային կազմը, փոշու հատիկի քիմիական կազմը (հիմնականում ծանր մետաղների մասով), բացի այդ՝ թույլ է տալիս ուսումնասիրել բույսի և տերևների բջիջները: Ծրագրի գործառնական նպատակներից է հավատարմագրման համար նոր և արդիականացված առարկայական ծրագրերի մշակումը: Բոլոր գործընկեր համալսարաններում արդիականացվելու և մշակվելու են մի շարք առարկայական ծրագրեր, ինչպիսիք են՝ «Շրջակա միջավայրի երկրաքիմիա», «Լանդշաֆտի պլանավորում», «Շրջակա միջավայրի վիճակագրություն», «Հողի որակի մոնիթորինգ» և այլն:
Ուսումնական այցեր են կատարվել գործընկեր եվրոպական համալսարաններ՝ Տուշայի համալսարան (Իտալիա), Լիսաբոնի տեխնիկական համալսարան (Պորտուգալիա), Մարտին Լյութերի համալսարանի երկրաբանական գիտությունների և աշխարհագրության ինստիտուտ (Գերմանիա), որտեղ ուսումնասիրվել են համապատասխան առարկայական ծրագրերը և նկարագրերը, գիտության և կրթության մերձեցման հաջողված փորձը, ինչպես նաև հետազոտահեն կրթության իրականացման մոդելները և կառուցակարգերը:
ՀՀ ԳԱԱ ԳԿՄԿ բնապահպանության և բնօգտագործման ամբիոնում իրականացվել է դասավանդվող և դասավանդվելիք դասընթացների համեմատական վերլուծություն: Վերլուծությունը կատարվել է՝ դասընթացների բովանդակությունը համեմատելով միջազգային չափանիշներով առաջնորդվող եվրոպական գործընկեր համալսարանների և եվրոպական այլ առաջադեմ համալսարանների (Վախենինգենի համալսարան ու հետազոտական կենտրոն (Նիդերլանդներ), Նեապոլի Ֆեդերիկո II-ի անվան համալսարան (Իտալիա), Ժնևի համալսարան (Շվեյցարիա), Օսլոյի համալսարան (Նորվեգիա), Ռեդինգի համալսարան (Անգլիա), Դուբլինի համալսարանական քոլեջ (Իռլանդիա), Նյուքասլի համալսարան (Անգլիա), Թրիերի համալսարան (Գերմանիա), Նորթումբրիայի համալսարան (Անգլիա) կողմից առաջարկվող համարժեք դասընթացների հետ:
Ընդհանուր առմամբ, ՀՀ ԳԱԱ ԳԿՄԿ «Բնապահպանություն և բնօգտագործում» ամբիոնում դասավանդվող և դասավանդվելիք 11 դասընթացների առարկայական նկարագրերը 13 չափանիշների շրջանակներում համեմատվել են 12 առաջավոր գիտակրթական հաստատությունների կազմած առարկայական նկարագրերի հետ: Յուրաքանչյուր համեմատական վերլուծության վերջում դասախոսները ներկայացրել են հիմնական նմանությունները և տարբերությունները, ինչպես նաև բարեփոխման առաջարկներ:
Ծրագրի շրջանակներում նաև իրականացվել է ՀՀ-ում բնապահպանական կրթության ՍՎՈԹ վերլուծությունը՝ մի քանի չափորոշիչների համաձայն, որը ներկայացնում էր բնապահպանական կրթության ներկա իրավիճակը ՀՀ-ում, շահեկիցներին, առկա ռեսուրսները և օրենսդրական կարգավորումները, պոտենցիալ գործատուների շրջանակում կատարված հարցումների արդյունքները:
Ծրագրի շրջանակներում 2020 թ. ՀՀ ԳԱԱ ԳԿՄԿ բնապահպանության և բնօգտագործման ամբիոնում կազմակերպվելու է ամառային դպրոց՝ «Բնապահպանական կրթությունը հանուն կայուն առողջության» խորագրով:
Ամառային դպրոցը ուսանողներին հնարավորություն կտա դաշտային և լաբորատոր աշխատանքների կատարման փորձառություն ձեռք բերել, օրինակ՝ վերլուծության համար նմուշառում և նմուշարկում կատարել, շրջակա միջավայրի և սննդի վերլուծություն իրականացնել տարբեր բաղադրիչների վրա՝ հողից ու բուսականությունից մինչև աերոզոլներ ու սնունդ, մարդածին ազդեցության գնահատում կատարել: Ուսանողները ձեռք կբերեն նաև հողի մշտադիտարկման, հողի քարտեզագրման և հեռազննման գործնական հմտություններ, ինչպես նաև վերլուծական հմտություններ՝ ուղղված շրջակա միջավայրում և մարդու սննդակարգում օրգանական, անօրգանական և ռադիոակտիվ աղտոտիչների վերաբերյալ որոշումների կայացման գործընթացին:
Արուսյակ Հարությունյան
ՀՀ ԳԱԱ ԳԿՄԿ արտաքին կապերի բաժին պետ
16:24
16:11
15:51
15:35
15:17
15:17
14:52
14:35
14:18
12:52
12:35
12:17
12:03
11:36
11:23
11:12
11:02
10:39
10:02
20:56
16:24 26.06.25
12:03 26.06.25
12:17 26.06.25
12:35 26.06.25
10:02 26.06.25
11:12 26.06.25
11:02 26.06.25
10:39 26.06.25
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | |||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
30 |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03