Hayq.Press-ը մի քանի հարց է ուղղել ԳԱԱ Արևելագիտության Ինստիտուտի գիտաշխատող Արարատ Կոստանյանին
-Ինչպիս՞ին եք գնահատում ԱՄՆ դերը Ուկրաինական կրիզիսում:
-Ուկրաինական ճգնաժամն ստեղծվեց, երբ Միացյալ Նահանգների կողմից առաջ քաշվեց «Գունավոր հեղափոխություններ» իրականացնելու ծրագիրը՝ իշխանության բերելով ազատականների և ծայրահեղականների։ Հիմնական նպատակը Ռուսաստանին մեկուսացնելն էր և կասեցնել նրա տնտեսական ներկայությունը Արևմտյան Եվրեպայում։ Ներկա պատերազմի հիմնական պատճառը ՆԱՏՕ-ի Ռուսաստանը շրջափակելու մարտավարության արդյունք է, որը հակասում է նախկինում Սովետական Միության և Միացյալ Նահանգների միջև տեղի ունեցած համաձայնությանը, որտեղ Միացյալ Նահանգները հայտնել էր Արևելյան Եվրոպան զերծ պահել ՆԱՏՕ-ին անդամակցելուց․ ինչպես տեսնում ենք դա տեղի չունեցավ, և Ուկրաինան դարձավ գործիք արևմուտքի ձեռքում՝ առանց անդամակցելու ԵՄ-ին և ՆԱՏՕ-ին։ Ուկրաինան չկարողացավ չեզոք քաղաքականություն իրականացնել և դարձավ սպառնալիք երկրի ռուս բնակչության և Ռուսաստանի համար։
-Ռուսական ուժերը Ուկրաինայի տարածքում հայտնաբերեցին ամերիկյան բիլոբարատորիաներ: Իչ՞չ եք կարծում դրանց մասին:
-Ըստ տեղեկությունների, Ուկրաինայում 2005թ․-ից գործում են կենսաբանական լաբորատորիաներ, իսկ որոշները ֆինանսավորվում են Միացյալ Նահանգների կողմից։ Բնականաբար, այս երևույթը չէր կարող չմտահոգել Ռուսաստանին, այն իմաստով, որ այդ լաբորատորիաներում հնարավոր է ստեղծվի կենսաբանական զենք, և հաշվի առնելով Ուկրաինայի՝ վերջին տարիների թշնամական վերաբերմունքը Ռուսաստանի նկատմամբ, մտավախություն են ունեցել, որ այն կօգտագործվի իրենց դեմ։ Իհարկե փաստեր չկան զենքերի գոյության մասին, սակայն Ռուսաստանը դա համարում է անվտանգության սպառնալիք։
Միևնույն ժամանակ Չինաստանը ևս հայտնեց իր մտահոգությունը Ուկրաինայում Միացյալ նահանգների կողմից ֆինանսավորվող լաբորատորիաների համար, այն վարկածով հնարավոր է Կորոնավիրուսը այնտեղ պատրաստված և ներմուծված լինի Չինաստան։ Այժմ հնարավոր չէ հստակ կարծիք հայտնել այս հարցի վերաբերյալ, սակայն հետխորհրդային երկրներում, Միացյալ Նահանգների կողմից ստեղծված կամ ֆինանսավորվող լաբորատորիաների գոյությունը ինքնին մտահոգիչ է հակառակորդ երկրների՝ մասնավորապես Ռուսաստանի և Չինաստանի համար։
-Հայաստանում ևս կան պենտագոնի կողմից ֆինանսավորվող 12 լաբարատորիաներ: Արդյո՞ք կարիք կա դրանք ուսումնասիրելու:
-Այս հարցի կապակցությամբ իր մտահոգությունն էր հայտնել Ռուսաստանի Արտաքին Գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը՝ տարիներ առաջ իր Երևան կատարած պաշտոնական այցի ժամանակ, նույնիսկ Ռուսաստանը Հայաստանի կողմից թույլտվություն էր ստացել մուտք գործելու Հայաստանի տարածքում գտնվող լաբորատորիաները։ Այս առումով կարծում եմ՝ արդյունավետ համագործակցություն էր տեղի ունեցել Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև։ Պետք է հստակորեն վերհիշել, որ Միացյալ Նահանգների շահը այս տարածաշրջանում հիմնված է Ռուսաստանի դեմ գործողություններ իրականացնելուն, Արցախի Ինքնորոշման և Ցեղասպանության ճանաչման հարցերի վերաբերյալ էլ կողմ է արտահայտվում տարածաշրջանում խաղաղության հաստատմանը՝ անտեսելով մեր ազգային շահերը և պահանջները։
-ԱՄՆ և գործընկերները փորձում են տնտեսական սանկցիաներով թուլացնել Ռուսաստանը: Արդյո՞ք Դա նրանց կհոջողվի:
-Միացյալ Նահանգները պատժամիջոցների մարտավարությունը կիրառում է բոլոր այն երկրների նկատմամբ, որոնք չեն ենթարկվում իր կապիտալիստական կանոններին՝ ինչպես Վենեսուելան, Իրանը, Սիրիան, Ռուսաստանը, Չինաստանը և այլն, սակայն վերջին տարիներին, Ռուսաստանի և Չինաստանի հզորացման արդյունքում, այդ պատժամիջոցները թեև տալիս են տնտեսական վնասներ, սակայն իր նպատակին չեն ծառայում․ այսինքն, այդ երկրներում տեղի չեն ունենում իշխանափոխություններ, որը Միացյալ նահանգների պատժամիջոցներ սահմանելու հիմնական նպատակն է։ Ավելին, Ռուսաստանն ու Չինաստանն են կիրառում նրանց դեմ նույնպիսի պատժամիջոցներ։ Գալով Ռուսաստանի ու Ուկրաինայի պատերազմին, Ռուսաստանի հանդեպ թեև կիրառվում են խստագույն պատժամիջոցներ, որոնք տրամաբանությունից դուրս են, նա կարողացավ վերջին օրերին 50% արժեզրկված ռուբլին նորից սահմանել 82-ի՝ ԱՄՆ դոլարի հետ համեմատած։ Ապրանքների թանկացումը, ՏՏ ոլորտի մասնագետների արտահոսքը մասնավորապես Հայաստան և այլ երկրներ կառաջացնեն տնտեսական խնդիրներ Ռուսաստանի համար որոշ ժամանակ, սակայն ժողովուրդը մեծամասամբ այս վարքագիծը ընկալում է որպես հայտարարված պատերազմ Ռուսաստանի դեմ և այդպիսով ավելի է սեղմում ատամները և թշնամանք տածում Միացյալ Նահանգների և Արևմուտքի նկատմամբ։ Այս իրավիճակից անտարակույս ամենաշատ տուժելու են այն ընկերությունները, որոնք արդեն չեն գործում Ռուսաստանի տարածքում և Եվորպական երկրները, որոնք նավթ և գազ են գնում Ռուսաստանից։
—Ինչպի՞սի դեր կխաղա Չինաստանը նոր ձևավորվող աշխարհակարգում:
-Նախ հարկ է շեշտել, որ այսօր հնարավոր չէր լինի խոսել նոր աշխարհակարգի մասին՝ առանց վերջին տարիների Չինաստանի քաղաքական, տնտեսական և մշակութային վերելքի փաստի, որը «Մեկ գոտի մեկ ճանապարհ նախաձեռնություն» ծրագրի շնորհիվ կարողացավ այլընտրանք հանդիսանալ Միացյալ Նահանգների միաբևեռ քաղաքականությանը։ Սակայն, նոր գոյություն ունեցող աշխարհակարգում, Չինաստանի կարևորագույն դերը ոչ միայն տնտեսական, արդյունաբերական, գիտական առաջընթացն է․ Չինաստանի շնորհիվ ձևավորվում է գաղափարախոսական բևեռ, որտեղ ազգային արժեքներն ու ավանդույթները, բարոյականությունը դառնալու են քաղաքական մշակույթի մաս։ Ահա այս իմաստով է ձևավորվում նոր աշխարհակարգը, որը համախմբելու է բոլոր այն երկրները, որոնք ունեն և ունեցել են քաղաքակրթություն, հարուստ պատմություն և մշակույթ։ Կարելի է եզրակացնել, որ աշխարհը թեքվում է դեպի արևելք և այս պարագայում Հայաստանն ու Մերձավոր Արևելքը ստանձնելու են իրենց նախկին տեղն ու դերը, իսկ Միացյալ Նահանգները հետնահանջ է արձանագրում գաղափարական և արժեհամակարգային ոլորտներում ինչպես վերջերս նշեց Միացյալ Նահանգների նախագահ Ջո Բայդենը «Հանուն ժողովրդավարության» նվիրված միջազգային ֆորումում։
16:48
16:32
16:13
15:58
15:48
15:36
15:17
14:22
13:29
13:14
12:48
12:35
12:16
11:55
11:35
11:21
11:18
11:05
10:57
10:45
11:55 19.06.25
09:37 18.06.25
14:22 18.06.25
09:44 18.06.25
13:43 18.06.25
14:58 18.06.25
20:49 18.06.25
18:43 18.06.25
երկ | երք | չրք | հնգ | ուրբ | շբթ | կրկ | |
1 | |||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | |
30 |
09:44
09:23
09:02
09:28
09:13
09:34
09:18
09:03
09:55
09:48
09:36
09:28
09:02
09:55
09:49
09:35
09:18
09:02
09:19
09:02
09:49
09:34
09:18
09:03
09:55
09:42
09:35
09:17
09:02
09:45
09:35
09:27
09:09
09:53
09:45
09:36
09:28
09:15
09:02
10:02
09:52
09:44
09:35
09:17
09:02
09:55
09:44
09:33
09:23
09:03