ՀՀ ԳԱԱ-ի Մաթեմատիկական և տեխնիկական գիտությունների բաժանմունքն ամփոփեց 2016թ-ի գործունեության արդյունքները

16.03.17 | 16:56

Սույն թվականի մարտի 16-ին տեղի ունեցավ ՀՀ ԳԱԱ-ի Մաթեմատիկական և տեխնիկական գիտությունների բաժանմունքի տարեկան ընդհանուր ժողովը:

ՀՀ ԳԱԱ-ի Մաթեմատիկական և տեխնիկական գիտությունների բաժանմունքի կազմում ընդգրկված են՝ Մաթեմատիկայի, Մեխանիկայի, Ինֆորմատիկայի և ավտոմատացման պրոբլեմների ինստիտուտները, «Հիդրոմեխանիկայի և վիբրոտեխնիկայի բաժին» ՓԲԸ-ն:

Բաժանմունքի կազմում ընդգրկված են` ՀՀ ԳԱԱ 14 ակադեմիկոս, 9 թղթակից անդամ, 28 արտասահմանյան անդամ, 5 պատվավոր դոկտոր:

2016թ-ին բաժանմունքի գիտաշխատողները տպագրել են 9 մենագրություն, որոնցից 7-ը` արտերկրում, միջազգային 2 գիտաժողովների ժողովածու, 2 ուսումական ձեռնարկ, 196 հոդված, որոնցից 96-ը` արտերկրում:

Բաժանմունքի ինստիտուտները կազմակերպել են 8 միջազգային գիտաժողով:

Հրատարակվել են` «ՀՀ ԳԱԱ տեղեկագիր. Մաթեմատիկա» (6 համար), «ՀՀ ԳԱԱ տեղեկագիր. Մեխանիկա» (4 համար) հանդեսները, «Հայկական մաթեմատիկական հանդես» էլեկտրոնային ամսագիրը (2 համար), Ինֆորմատիկայի և ավտոմատացման պրոբլեմների ինստիտուտի գիտական աշխատությունների ժողովածուն` «Կիբերնետիկայի և հաշվողական տեխնիկայի մաթեմատիկական հարցեր» (2 համար): Ժողովածուն հրատարակվում է 1964թ-ից:

Ժողովի ընթացքում 2016թ-ի գիտական և գիտակազմակերպական գործունեության հիմնական արդյունքները ներկայացրեց բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Լենսեր Աղալովյանը: Այնուհետև ներկայացվեցին հետևյալ գիտական զեկուցումները՝

«Խոչընդոտի տիպի խնդիրների թվային լուծումների մասին», զեկուցող՝ ֆ.-մ. գ.թ. Ռ.Հ. Բարխուդարյան

«Մի քանի տարբեր ինտեգրալային օպերատորներով ու արագ փոփոխվող ֆունկցիաներով հավասարումներ և դրանց կիրառությունները մեխանիկայում և շփագիտության մեջ», զեկուցող՝ ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ Ալեքսանդր Մանժիրով

«Տեսաշարից մարդու սրտի բաբախման ազդանշանների ստացման և վերլուծության տեսական և կիրառական հարցեր», զեկուցող՝ տ.գ.թ. Գ.Ա. Կարապետյան

«Նիկոլաիի պարադոքսը», զեկուցող` ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ Ալեքսանդր Սեյրանյան

«Վիբրոդինամիկ ազդեցության պայմաններում կավային գրունտների սահքին դիմադրելու առանձնահատկությունները կոնսիստենցիայի փոփոխման լայն միջակայքում (միտված լանջերի կայունության գնահատմանը)», զեկուցող` ե.գ.դ. Ս. Հայրոյան:

Բաժանմունքի հիմնարկների կարևորագույն տեսական-կիրառական արդյունքներ

Մաթեմատիկայի ինստիտուտ

Ինստիտուտի կողմից տարվա կարևորագույն արդյունք է համարվել Պատահական դաշտի պայմանական բաշխումը Գիբսյան լինելու համար, ստացվել են անհրաժեշտ և բավարար պայմաններ: Տրվել է պոտենցիալ էներգիայի սահմանում, որի հիման վրա տրվել է Գիբսյան բանաձևի հիմնավորումը: Այդ արդյունքները կարևոր բաղադրիչ են այժմ մշակման փուլում գտնվող Գիբսյան պատահական դաշտերի ընդհանուր տեսության համար:

Ստացվել են կարևորագույն արդյունքներ` Անալիտիկ Ֆունկցիաների Վայերշտրասյան տեսության, կոմպլեքս հարթության կամայական տիրույթների համար մերոմորֆ ֆունկցիաների արժեքների բաշխման հարցի վերաբերյալ, եռանկյունաչափական և Ուոլշի համակարգերի համար:

Քվազիպարբերական ինտերպոլացիայի գաղափարը կիրառվել է Ֆուրիեի շարքերի զուգամիտության արագացման համար:

Վիներ-Հոպֆի օպերատորային ինտեգրալ հավասարումների որոշ դասերի համար գտնվել է կանոնական ֆակտորիզացիայի գոյության անհրաժեշտ ու բավարար պայման:

Մեխանիկայի ինստիտուտ

Սողքի ոչ գծային տեսության դրվածքով, երբ լարումների և դեֆորմացիաների արագությունների ինտենսիվությունների միջև կապն ունի աստիճանային օրենքի տեսք, հակահարթ դեֆորմացիայի ժամանակ լարումների պսեվդոֆունկցիայի մեթոդով կառուցվել է կիսատարածության համար խառը եզրային խնդրի փակ (ճշգրիտ) լուծումը: Խնդրի ճշգրիտ լուծման և Ն.Խ. Հարությունյանի` դեֆորմացիաների արագությունների վերադրման ընդհանրացված սկզբունքի հիման վրա ստացված լուծման համեմատական վերլուծության միջոցով պարզված են այդ սկզբունքի կիրառելիության սահմանները:

Բացահայտված է նյութի միրոպոլյար և տարամոդուլ հատկությունների հաշվառման ազդեցությունը ինչպես կառուցվածքային էլեմենտի հաճախականության, այնպես էլ դրա ամրության բնութագրիչների վրա:

Նախագծվել և պատրաստվել է փորձասարք, որը նախատեսված է ուսումնասիրել գրունտների ամրությունը և դեֆորմացվելու վարքը կառավարելի հաճախականությամբ ցիկլիկ փոփոխվող տարբեր մակարդակի ստիպողական ոլորող մոմենտի ազդեցության պայմաններում: Փորձասարքը հուսալիորեն շահագործվում է:

Կատարված է դինամիկ ջերմապիեզոէլեկտրական երկշերտ էներգիայի կուտակիչի մանրակրկիտ տեսական հետազոտություն:

Տրանսվերսալ իզոտրոպ տորոիդալ թաղանթի համար եռաչափ դրվածքով լուծված են էլեկտրաառաձգականության առաջին, երկրորդ և խառը դինամիկական խնդիրները:

Ինֆորմատիկայի և ավտոմատացման պրոբլեմների ինստիտուտ

Հետազոտվել է ռոտոր-ռոութեր մոդելը անվերջ քառակուսային և կիսաանվերջ գլանային ցանցերի վրա, որն իրենից ներկայացնում է մասնիկի (ինֆորմացիայի) քվազիպատահական դեգերման պրոցես: Դիտարկվել է ցանցի այն պիտակավորված գագաթների բազմությունը, որոնք ռոտորների կողմից գեներացրել են փակ օղակներ: Այդ գագաթների համար առաջ է քաշվել վարկած, որ նրանց առաջացման հետագիծը ձևավորում է պարուրաձև կառուցվածք՝ ասիմպտոտիկորեն ստանալով արքիմեդյան հատկություն։ Ցույց է տրվել, որ այդ կառուցվածքները ուղղակիորեն կապված են ծառանման կառուցվածքների հետ, որոնք ներկայացնում են դեգերման ընթացքում այցելված գագաթների կլաստերի էվոլյուցիան:

Մշակվել է տեսաշարում դեմքի պատկերի վերլուծության միջոցով մարդու սրտի ռիթմի /խփոցի/ հեռավար հաշվարկման մեթոդ և ծրագրային համակարգ:

Մշակվել է քննական թեստերի որակի վերլուծություն և գնահատում իրականացնող երկլեզու «Թեստերի որակի վերլուծություն» ծրագրային համակարգը, որը գործարկվում է սերվերի վրա, ունի պարզ և մատչելի web հենքով օգտվողի ինտերֆեյս: Համակարգի առանձին բաղադրիչ հանդիսացող վիճակագրական և մաթեմատիկական ցուցանիշները հաշվարկող մոդուլը կարող է կիրառվել նաև առանձին համակարգչի վրա որպես desktop հավելված:

Գենետիկ ծրագրավորման օգտագործմամբ մշակվել է թվային պատկերներում օբյեկտների հայտնաբերման և ճանաչման համակարգ

Մշակվել է անօդաչու թռչող սարքերի նկարահանման արդյունքների մշակման նոր մեթոդաբանություն, հենված պատկերների կառուցվածքային հատկությունների օգտագործման վրա: Առաջարկված ալգորիթմները կայուն են պատկերների չափսերի և ուղղորդվածության փոփոխությունների նկատմամբ:

SAFER-256 բլոկային ծածկագրական համակարգի համար իրականացվել են գծային և դիֆերենցիալ վերլուծություններ, ցույց է տրվել, որ SAFER-256 բլոկային ծածկագրական համակարգերը կրիպտոկայուն են գծային և դիֆերենցիալ վերլուծությունների նկատմամբ:

Մշակվել են գիտելիքների ներկայացման և համապատասխանեցման ալգորիթմներ, ինչպես նաև ռազմավարությունների փնտրման ալգորիթմներ, որոնք կիրառելի են որոշումների կայացման համար ռազմական միավորների պաշտպանության, հարձակումներից համակարգչային ցանցերի պաշտպանության և այլ խնդիրներում:

Բարձր արտադրողականությամբ հաշվողական և ամպային ենթակառուցվածքներում իրականացվել են էներգոսպառման նվազեցման հետազոտություններ:

Կատարվել է էլեկտրոնային փաստաթղթաշրջանառության առկա համակարգերի ուսումնասիրություն և նախագծվել է հատուկ պահանջներին բավարարող նոր համակարգի ճարտարապետությունը և տեխնիկական պահանջները:

ՀՀ ԳԱԱ հիդրոմեխանիկայի և վիբրոտեխնիկայի բաժին ՓԲԸ

Նախագծվել է հողմաէլեկտրակայան` նպատակաուղղված քամու էներգիայի փոխակերպմանը էլեկտրական էներգիայի:

Տեսական և փորձարարական հետազոտությունների արդյունքների հիման վրա «Էներգոտեխնիկա» ՍՊԸ-ի պատվերով նախագծվել, պատրաստվել և տեղակայվել է 20կՎտ հզորությամբ ուղղաձիգ առանցք ունեցող հողմաշարժիչով հողմաէլեկտրակայան: Մշակված հողմաէլեկտրակայանը արտոնագրված է ՀՀ-ում: Պլանավորվում է պատրաստել այս տիպի հողմաշարժիչի տարբեր հզորության մոդուլներ, հողմաէլեկտրակայանների կասկադներ կառուցելու համար, որոնք կաշխատեն ընդհանուր էլեկտրական ցանցին զուգահեռ: